Sau phiên trả lời chất vấn của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã đăng đàn giải trình thêm về các vấn đề liên quan đến chính sách tiền tệ và tài khóa, đặc biệt là quản lý thị trường vàng.

Vàng là nơi trú ẩn của tiền nhàn rỗi

Theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, xuất nhập khẩu vàng hiện đang được quản lý theo Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Tuy nhiên, do tình hình thực tiễn quản lý có sự thay đổi nên Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo sửa Nghị định 24, đặc biệt là xuất nhập khẩu và kinh doanh vàng để tạo điều kiện cho thị trường vàng trong nước phát triển.

Về quản lý vàng, Phó Thủ tướng cho biết, vàng miếng SJC vừa qua tăng 18 triệu đồng/lượng, tức là tăng 25% so với giá vàng thế giới, nhưng hiện chỉ còn tăng 3 - 4 triệu so với vàng thế giới.

pho thu tuong.jpeg
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc. Ảnh: QH

"Giá vàng tăng cao như Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói do nhiều nguyên nhân như giá vàng thế giới cao, cung nhỏ hơn cầu. Ngoài ra, còn do thị trường bất động sản đóng băng ở mức cao, lãi suất ngân hàng thấp nên người dân có tâm lý không muốn gửi tiền. Sản xuất kinh doanh khó khăn, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ có rủi ro, vàng có thể là nơi trú ẩn của tiền nhàn rỗi", Phó Thủ tướng nêu.

Về giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết đang chỉ đạo mua bán phải đúng pháp luật và minh bạch, áp dụng công nghệ thông tin để quản lý các công ty và cửa hàng vàng.

Đồng thời, có các giải pháp chống buôn lậu vàng. Theo Phó Thủ tướng, vừa qua cơ quan chức năng đã phát hiện 2 đường dây buôn lậu 6 tấn vàng. Gần đây nhất, tháng 11, cửa khẩu sân bay Nội Bài cũng phát hiện nhiều vụ buôn lậu vàng.

"Vàng không còn là thước đo của tiền tệ, nhưng vẫn là kim loại quý và nơi trú ẩn của tiền nhàn rỗi nên sẽ được quản lý chặt chẽ", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cho biết, vừa qua, có một số đoàn quản lý thị trường kiểm tra cửa hàng vàng, đã tạm đình chỉ khi cửa hàng không chứng minh được nguồn nguyên liệu. Tuy nhiên, thực tế có nhiều nguồn nguyên liệu như ông cha để lại hoặc dự trữ trước đó nhưng không kiểm đếm.

“Tôi muốn lưu ý là chúng ta chỉ xử lý khi phát hiện vàng đấy là vàng lậu. Còn nếu không chứng minh được vàng đấy là vàng lậu thì không có quyền xử lý các cửa hàng vàng”, ông Hồ Đức Phớc nói.

Đạt 5.000km đường cao tốc vào năm 2030

Giải trình các câu hỏi liên quan đến chính sách tài khóa và tiền tệ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, việc điều hành chính sách tiền tệ và tài khóa thời gian qua rất tốt và hợp lý. Chính sách tiền tệ đã được điều hành một cách chủ động, linh hoạt và hiệu quả. Chính sách tài khóa đã thực hiện mở rộng và hợp lý.

"Ví dụ trong 4 năm chúng ta đã vượt thu ngân sách 1 triệu tỷ, năm sau vượt cao hơn năm trước. Đồng thời, giảm thuế cho người dân và doanh nghiệp 800.000 tỷ đồng; tức là chúng ta đã thu vượt ngân sách gần 2 triệu tỷ đồng", Phó Thủ tướng nêu.

Về tiền tệ, Phó Thủ tướng cho biết, vừa qua đã xử lý được 2 ngân hàng 0 đồng, chuẩn bị xử lý tiếp 2 ngân hàng 0 đồng nữa. Qua đó, giữ ổn định hệ thống ngân hàng.

Theo Phó Thủ tướng, GDP năm nay đạt gần 7%, CPI chỉ 3,88%, nợ công chiếm 37%, thu ngân sách đến nay đạt 99,94% so với dự toán được Quốc hội giao, tăng 255.000 tỷ đồng so với năm ngoái; tương ứng sẽ bổ sung cho nền kinh tế tối thiểu 300.000 tỷ để xây dựng các công trình.

Về nguồn lực, Phó Thủ tướng cho biết nhu cầu đầu tư vào đường cao tốc như Thủ tướng yêu cầu phải đạt 5.000km vào 2030, đường sắt cao tốc Bắc - Nam cần 67 tỷ USD, các chương trình chuyển đổi năng lượng công bằng, chống biến đổi khí hậu… đều là nguồn tín dụng rất lớn cho thị trường. 

"Tương lai nền kinh tế sẽ có quy mô vài nghìn tỷ USD, chứ không chỉ 500 tỷ USD như hiện nay. Năm nay có thể đạt 470 tỷ USD, nhưng sẽ tăng gấp 3 - 4 lần trong thời gian tới", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.