Một phân tích được công bố mới đây cho thấy đa số các truy vấn tìm kiếm trên Google hiện nay không tạo ra lượt click thật vào các trang web được hiển thị trên trang kết quả tìm kiếm.

Rand Fishkin, đồng sáng lập nền tảng SEO Moz đã sử dụng dữ liệu từ công ty JumpStart. Nguồn thông tin của công ty này lại đến từ dữ liệu duyệt web của công ty chủ quản Avast, nổi tiếng với sản phẩm phần mềm chống virus cùng tên.

Thông qua nghiên cứu các kết quả tìm kiếm được thực hiện từ trình duyệt web máy tính và di động tại Hoa Kỳ, Fishkin nhận thấy rằng có đến 50,33% tổng số lượt tìm kiếm được thực hiện mà sau đó người dùng không click chuột vào bất cứ trang web ngoài nào được hiển thị trên kết quả tìm kiếm. 42% số lượt tìm kiếm có dẫn đến việc người dùng click vào một trang web nào đó (còn gọi là "click tự nhiên" hay "click thực" – organic click), trong khi đó 4,42% tổng số tìm kiếm là click vào các quảng cáo.

Fishkin thực hiện phân tích các số liệu này ngay sau sự kiện Google trả lời phiên điều trần Quốc hội Hoa Kỳ về việc cạnh tranh trên các thị trường kĩ thuật số, được công bố trước cuộc điều tra chống độc quyền của Bộ Tư pháp vào ngành công nghệ Mỹ.

Theo đó, trong một lá thư đề ngày 23/7, Google đã được yêu cầu giải thích vì sao chỉ có chưa tới 50% số lượt tìm kiếm thực hiện trên Google (cả máy tính và thiết bị di động) dẫn đến việc người dùng click vào vào các trang web không thuộc hệ thống của Google.

Lá thư này trích dẫn lại số liệu được Fishkin đăng tải hồi tháng 6/2019, trong đó cho thấy hơn 60% số lượt tìm kiếm Google từ các thiết bị di động không tạo ra lượt click nào đối với các trang web hiển thị trong mục kết quả tìm kiếm. Nếu tính cả số lượt tìm kiếm từ nền tảng desktop, thì số lượt tìm kiếm "không đem lại cú click nào" chiếm 48% tổng số truy vấn tìm kiếm tới Google.

Các "ô trích đoạn" nổi bật được Google hiển thị bằng cách lọc thông tin từ những trang web của bên thứ ba để trả lời truy vấn tìm kiếm của người dùng là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới việc người dùng chỉ thực hiện tìm kiếm trên Google và không truy cập vào các trang web được liệt kê trong kết quả tìm kiếm. Lý do của việc này là bởi người dùng chẳng có lý do gì phải truy cập vào một trang web cụ thể nào đó nếu họ đã tìm được câu trả lời nhờ vào những "ô trích đoạn" nhỏ do Google cung cấp.

Google trả lời các nhà làm luật rằng nhiều chủ sở hữu trang web đã tối ưu hoá website của họ để cho phép Google truy cập vào các kết quả tìm kiếm, và rằng việc "ô trích đoạn" đã trả lời được những gì người dùng tìm kiếm không hẳn đã đồng nghĩa với việc người dùng sẽ không click vào trang web để xem thông tin đầy đủ. Ngoài ra, các chủ sở hữu trang web cũng có thể yêu cầu Google không sử dụng thông tin của họ để làm những "ô trích đoạn" dạng này nữa.

Fishkin cũng chỉ ra rằng khoảng 12% tổng số click từ các lượt tìm kiếm trỏ đến các trang web mà Google sở hữu như YouTube và Google Maps. 

Fishkin cũng lập luận rằng Google hiện đang "độc chiếm" toàn bộ thị phần tìm kiếm web tại Mỹ. Mặc dù công ty phân tích web StatCounter cho biết thị phần tìm kiếm của Google tại Mỹ đạt 88%, nhưng Fishkin đã phản đối và cho rằng con số thực sự phải là 94% nếu tính cả các công cụ tìm kiếm bên trong những dịch vụ như Google Images, YouTube và Google Maps.

Ông cũng lưu ý về sự khác biệt căn bản giữa thị phần duyệt web desktop và di động, trong bối cảnh hơn nửa số truy vấn tìm kiếm hiện nay được thực hiện từ các trình duyệt di động.

Nếu cộng cả các lượt tìm kiếm từ thiết bị di động và máy tính truyền thống, thì vào tháng 1 năm 2016, số lượt tìm kiếm không tạo ra lượt click nào chiếm 44%, số lượt click "tự nhiên" đạt 54%, và số lượt click vào quảng cáo đạt 2%. Còn ở thời điểm hiện tại, các tỉ lệ trên hiện lần lượt là 50,33%, 42% và 4,42%.

Sự thay đổi trên chủ yếu đến từ các thiết bị di động; bởi lẽ thị phần của tìm kiếm desktop đối với mỗi dạng lượt click kể trên đã không thay đổi trong vòng 3 năm qua.

Ngược lại, vào tháng 1 năm 2016, nếu tính riêng các thiết bị di động, thì tỉ lệ số lượt tìm kiếm không tạo ra lượt click nào đạt 51%, số lượt click "tự nhiên" đạt 44%, và số lượt click vào quảng cáo chiếm 3%. Hiện tại, tính riêng thị phần di động, thì số lượt tìm kiếm không tạo ra lượt click nào chiếm 62%, số lượt click "tự nhiên" là 38%, và số lượt click vào quảng cáo chiếm 11%.

Quang Huy