Sản xuất và xuất khẩu nông sản sẽ trở nên đơn giản và dễ dàng với việc ứng dụng công nghệ GIS khi toàn bộ thông tin dữ liệu nông nghiệp được thể hiện trực quan trên bản đồ, giúp các nhà đầu tư có những quyết định phù hợp và chính xác. 

Hiện nay tại thị trường Châu Âu thực hiện nghiêm ngặt chế độ EUROGAP  (Euro Good Agriculture Practice) được tiêu chuẩn hóa từ khu vực sản xuất như canh tác, bảo quản, vận chuyển, xử lý tiêu độc cho đến khâu nhập và xuất khẩu nông sản. Theo đó, nếu sản phẩm nông nghiệp không chứng minh là đã tuân thủ các khâu tiêu chuẩn đó sẽ không được phép nhập khẩu. 

Trong bối cảnh kiểm định gắt gao như vậy, nhu cầu về quản lý dữ liệu trong hoạt động sản xuất nông nghiệp ngày càng trở nên cấp bách. Để có thể phát triển xuất khẩu nông sản Việt Nam, sản phẩm cần có chất lượng cao đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bởi vậy, trong tương lai gần, các cấp lãnh đạo đơn vị xuất nhập khẩu nông sản cần xây dựng hệ thống quản lý có thể đối ứng với EUROGAP hay JGAP. 

nongsan.png
Ảnh minh hoạ

Với nhu cầu đó, mục tiêu đối với sản xuất và xuất khẩu nông sản đó là xây dựng một CSDL (cơ sở dữ liệu) nông nghiệp và nông thôn thống nhất tập trung trên nền tảng công nghệ GIS (sự thống nhất về khuôn dạng, hệ tọa độ và cấu trúc dữ liệu gồm các dữ liệu địa lý và phi địa lý). Việc dữ liệu được gắn với các mô hình phân tích thông tin nhằm hỗ trợ quá trình lập kế hoạch và quy hoạch sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên phát triển bền vững. 

Lâm nghiệp là một lĩnh vực phức tạp. Các chuyên gia phân tích các điều kiện tại các khu rừng để xác định cách sử dụng đất hiệu quả, bảo tồn hệ sinh thái hoặc lập kế hoạch thu hoạch hợp lý. 

Khi việc quản lý rừng kém dẫn đến việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến cháy rừng, lũ lụt hoặc mất cân bằng hệ sinh thái,… Thời gian qua, ngành lâm nghiệp đã bắt đầu ứng dụng GIS như một công cụ để hỗ trợ việc khai thác gỗ hợp lý. Hay như tại Vườn quốc gia Cà Mau đã sử dụng GIS để hỗ trợ việc khảo soát thực trạng rừng ngập mặn, từ đó đưa ra các quyết định khai thác tài nguyên rừng phù hợp.

Theo các nhà nghiên cứu, dữ liệu GIS cung cấp có mối liên quan chặt chẽ với thế giới thực và luôn được cập nhật một cách chính xác. Do đó, CSDL trên hệ thống GIS được cung cấp trực quan, thông tin được tổng hợp một cách tổng quan phù hợp với từng mục đích sử dụng. 

Ứng dụng GIS sẽ giúp các nhà nghiên cứu xác định chính xác những vùng đất phù hợp với sự phát triển từng loài cây. Bên cạnh đó, công nghệ GIS còn có thể dự đoán chi tiết các nội dung quan trọng như: lượng mưa hàng năm, nhiệt độ tối thiểu và tối đa, mức độ khắc nghiệt của mùa khô,…

Ngoài ra, công nghệ bản đồ số GIS hỗ trợ thu thập dữ liệu liên quan đến việc bảo tồn hệ sinh thái như các loài được tìm thấy trong một khu vực và các quần thể đang thay đổi như thế nào theo thời gian. 

GIS cung cấp các loại dữ liệu phi không gian bao gồm: tài nguyên đất, khí hậu nông nghiệp, hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp, hiệu quả kinh tế sử dụng, tình hình sản xuất nông nghiệp, số liệu thống kê,… Đặc biệt là các số liệu về dân số, kinh tế và lượng lao động nông thôn. 

Bên cạnh đó, trong hoạt động quy hoạch phân loại và đánh giá đất, GIS là công cụ hiệu quả trong việc thu thập dữ liệu chuyên đề, xử lý dữ liệu địa lý, tích hợp dữ liệu xây dựng bản đồ đơn vị đất,… Trong đó, các chuyên gia phải tuân thủ quy trình phân tích gồm các chỉ tiêu: xây dựng bộ chỉ tiêu đánh giá, lựa chọn lớp bản đồ.

Từ đó đánh giá và phân loại mức độ thích hợp theo tiêu chuẩn và đưa ra các bản đồ chuyên đề thích hợp, đây chính là yếu tố quan trọng hỗ trợ doanh nghiệp nghiên cứu và lập kế hoạch phát triển nông nghiệp phù hợp với tiêu chuẩn xuất khẩu đề ra.

Duy Khánh và nhóm PV, BTV