Sáng kiến VNPT: Tiết kiệm chi phí, ứng dụng cao

Hồ Phương Nam (phải) và Trương Văn Hạnh đang thử nghiệm thiết bị giám sát - cảnh báo E-WDS. (Ảnh: Hồ Nam)

Hưởng ứng cuộc thi Sáng tạo VNPT cấp Tập đoàn, các CBCNV đã tích cực đóng góp nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật vừa có tính ứng dụng cao vừa giúp tiết kiệm chi phí, góp phần tích cực vào sự phát triển của Tập đoàn.

Thiết bị giám sát cảnh báo giá rẻ

Ở Phú Yên và nhiều tỉnh, thành khác trên cả nước, VNPT có rất nhiều đài trạm viễn thông. Tại các trạm này đều có thiết bị và cần có người trực 24/24h. Tuy nhiên, ở một số trạm viễn thông nhỏ, ít thiết bị hoặc thỉnh thoảng mới cần can thiệp đến thiết bị (như tổng đài vệ tinh, bộ tập trung thuê bao...), việc bố trí người trực 24/24 là không cần thiết.

Để sử dụng hiệu quả nhân lực, VNPT Phú Yên đã tính đến giải pháp “Trạm viễn thông không người trực”. Theo đó, các trạm sẽ được quản lý thành cụm theo khu vực, tại trạm chính có người trực 24/24 và đa số nhân lực tập trung ở đây. Tại các trạm nhỏ, không cần trực 24/24 mà chỉ cần có người xử lý khi cần thiết. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm thế nào để luôn đảm bảo hoạt động của thiết bị và an toàn của nhà trạm khi không có người trực?

Trước những câu hỏi đó, một nhóm nghiên cứu của VNPT Phú Yên gồm Hồ Phương Nam (Phòng Quản lý mạng - Trưởng nhóm), Trương Văn Hạnh (Phó Giám đốc Trung tâm Viễn thông Đông và Tây Hoà), Nguyễn Xuân Phong (Kỹ sư Trung tâm Viễn thông Đầm Xuân) đã dày công nghiên cứu và đưa ra giải pháp “Hệ thống giám sát cảnh báo” mang tên E-WDS (Electronic WatchDog System).

E-WDS gồm một bộ xử lý trung tâm, các modul dò cảnh báo và các modul điều khiển. Các cảnh báo tại trạm (mất điện lưới, cháy, khói, cắt trộm cáp, đóng/mở cửa, cảm biến người...) được giám sát 24/24.

Khi có cảnh báo, E-WDS sẽ nhận biết, phát chuông báo động tại trạm và tự động quay số điện thoại đến người có trách nhiệm báo cáo chi tiết sự cố xảy ra (bằng giọng nói đã ghi âm sẵn). Trường hợp cảnh báo nghiêm trọng như xảy ra cháy, E-WDS có thể được lập trình để gọi đến số điện thoại 114 của lực lượng phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp.

Đối với E-WDS, không chỉ thu nhận thông tin, người dùng còn có thể tương tác với hệ thống bằng mã DTMF để ra lệnh điều khiển thiết bị từ xa, như bật/tắt điện chiếu sáng, khóa cửa khi phát hiện có người xâm nhập, kiểm tra tình trạng các thiết bị...

Trưởng nhóm nghiên cứu, anh Hồ Phương Nam, cho biết, E-WDS được thiết kế theo modul chức năng để dễ dàng trong việc xử lý và nâng cấp. Các tham số cấu hình được lưu trong EPPROM và có thể được thiết lập từ xa qua điện thoại. E-WDS có độ an toàn cao, chịu được điện áp lạ 220V chập vào các cổng giám sát nhờ các mạch cách ly điện áp. Hiện E-WDS lưu được 3 số điện thoại để hệ thống gọi đến cảnh báo và có khả năng mở rộng đến 10 số điện thoại. Ngoài ra, E-WDS còn có khả năng nâng cấp thành một hệ thống quản lý cảnh báo tập trung với bộ thu nhận tín hiệu tại trung tâm. Đối với các trạm đã có DSLAM, có thể thay đổi phần điều khiển E-WDS thành modul giao tiếp Ethernet. Dữ liệu cảnh báo sẽ được truyền ghi vào cơ sở dữ liệu trên máy chủ, từ đó xây dựng hệ thống quản lý cảnh báo tập trung qua giao diện web hoặc chương trình.

Kết quả ứng dụng E-WDS tại một số trạm viễn thông không người trực của VNPT Phú Yên từ năm 2008 đến nay cho thấy, trong trường hợp có cảnh báo tại một trạm viễn thông không người trực, chỉ sau vài giây người có trách nhiệm đã nhận được điện thoại thông báo sự cố tại trạm. Trường hợp có kẻ xấu cắt dây sub thuê bao, qua hệ thống cảnh báo E-WDS, người trực trạm sẽ biết ngay và báo với lực lượng công an để truy bắt kẻ phạm tội.

Anh Nam cho biết: “So với một số thiết bị khác tương tự trên thị trường như bộ cảnh báo mất điện lưới, giá thành của E-WDS nhiều tính năng hơn và rẻ hơn (chưa đến 1 triệu đồng do phần mềm chúng tôi tự viết). Bước đầu thiết bị này được triển khai qua mạng điện thoại ở mười mấy trạm, sau này sẽ triển khai đến tất cả các trạm khi VNPT Phú Yên có một mạng Internet hoàn chỉnh. Giải pháp E-WDS còn có thể áp dụng cho tất cả các trạm viễn thông, cơ quan, xí nghiệp có nhu cầu giám sát”.

Thiết bị ra dây nhảy đa dụng

Tác giả sáng kiến Nguyễn Quốc Trung đang làm việc với thiết bị ra dây nhảy đa dụng (Ảnh: Lê Dũng)

Dây nhảy là một loại dây đồng gồm hai sợi xoắn, chuyên dùng cho đấu nối từ chân thiết bị viễn thông tới đôi cáp gốc, được kết cấu thành một cuộn dây có lõi hoặc không lõi (giống như cuộn chỉ) và có kích thước rất đa dạng. Do các hãng sản xuất đã không còn chế tạo các cuộn dây nhảy có lõi, vì vậy khi thi công đấu nối truyền dẫn giữa các thiết bị viễn thông với các tuyến cáp gốc, việc ra dây bằng tay thường dẫn tới bung cuộn, rối dây trong khi trên thị trường không có bán thiết bị chuyên dụng cho việc ra dây nhảy.

Chính từ thực tiễn khó khăn đó đã khiến anh Nguyễn Quốc Trung, làm việc tại Tổ đo thử 1, Chi nhánh Điện thoại Hóc Môn, Công ty Điện thoại Tây (VNPT TP.HCM) nung nấu ý tưởng tạo ra một công cụ “ra dây”. Từ giữa năm 2007, anh đã bắt đầu phác thảo thiết kế cho sáng kiến chế tạo thiết bị ra dây nhảy đa dụng. Được lãnh đạo đơn vị ủng hộ, cuối năm 2007 anh chế tạo thành công thiết bị này và được đơn vị đưa vào sử dụng.

Thiết bị ra dây nhảy đa dụng là một thiết bị đơn giản có khả năng “ra” tất cả các loại dây nhảy (kích thước cuộn đa dạng, có hoặc không có lõi cuốn) dùng cho đo thử, truyền dẫn đấu nối, cấp tone, đấu ADSL ở dàn MDF và dây máy cấp tone ở tủ cáp. Đặc biệt là sử dụng cho chuyển mạng ở đài trạm và tủ cáp.

“Tại đơn vị sản xuất, dây nhảy được cấp rất đa dạng. Thông thường, khi làm, người thi công phải luồn một cây gậy tròn vào trong lõi cuộn dây nhảy rồi đặt vào trong một chiếc ghế lật ngược và tháo dây ra bằng tay. Cách làm này thường phát sinh vấn đề bung cuộn, rối dây, khó tháo gỡ, giảm năng suất lao động, chậm tiến độ thi công đấu nối, lãng phí vật tư và gây thiếu thẩm mỹ nơi làm việc”, Nguyễn Quốc Trung giải thích.

Tuy nhiên, tất các những khó khăn, vướng mắc này đã được giải quyết bằng thiết bị ra dây nhảy đa dụng do anh tự chế tạo. Thiết bị được đánh giá đạt tới 7 ưu điểm gồm: Thao tác dễ dàng, nhanh gọn, an toàn, hiệu quả và thẩm mỹ cao; Giúp tăng năng suất lao động do có thể ra cùng một lúc 2 dây nhảy (trong lõi có thể chứa 2 cuộn dây nhảy); Loại bỏ 100% trường hợp rối dây, tạo sự thuận tiện trong công tác đấu nối, công việc không bị gián đoạn do bị rối dây; Có thể quấn lại dễ dàng những phần dây thừa; Nhờ có đồng hồ đo, có thể biết được lượng dây đã sử dụng; Tiết kiệm vật tư do không phải bỏ những đoạn dây bị rối; Có thể dùng với nhiều loại quy cách cuộn dây nhảy khác nhau; Linh hoạt trong di chuyển do thiết bị có bánh xe di động.

Hiện Công ty Điện thoại Tây đang đặt hàng chính tác giả sản xuất 32 bộ thiết bị (công ty đã đưa vào sử dụng 6 bộ). Sở dĩ có chuyện đặt hàng chính tác giả là do: “Lúc chế tạo thành công thiết bị, tôi đã quyết định tặng bản quyền sáng chế cho công ty để công ty tìm đơn vị nào có khả năng sản xuất thiết bị với giá thành rẻ hơn giá thành do tôi sản xuất nhằm tiết kiệm chi phí cho công ty. Tuy nhiên, do không tìm thấy đơn vị nào có khả năng đáp ứng được mức giá như tôi làm nên công ty lại đặt hàng tôi sản xuất. Một thiết bị ra dây nhảy đa dụng đơn (ra được 1 cuộn dây nhảy) do tôi sản xuất chỉ có giá gần 2,2 triệu đồng; Thiết bị đôi (ra được 2 cuộn dây nhảy cùng lúc) thì gần 4 triệu đồng”, Nguyễn Quốc Trung cho biết.

Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 97 ra ngày 14/8/2009