Bắc Yên là huyện đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La, là nơi sinh sống của các dân tộc thiểu số (DTTS) như: Mông, Thái, Khơ Mú... Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em cũng là 1 trong những thách thức mà chính quyền và người dân nơi đây phải đối mặt.
Nhiều năm qua, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với địa phương thường xuyên thảo luận nhóm, thu thập thông tin phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, trẻ dưới 2 tuổi để có kế hoạch can thiệp phù hợp.
Mạng lưới chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em được củng cố, phát triển
Chị G.T.Nu (18 tuổi, trú tại Háng Đồng, Bắc Yên, Sơn La) là mẹ của hai con. Nu cho biết mình kết hôn từ năm 15 tuổi. Tháng 9/2024, Nu sinh con trai thứ 2. Từ khi mang thai, chị được trạm y tế xã thăm khám thai thường xuyên, chăm sóc dinh dưỡng, tiêm phòng vắc xin, dự báo ngày sinh để gia đình có kế hoạch đưa đi sinh tại cơ sở y tế.
Sau sinh, Nu được hướng dẫn chăm sóc nuôi con bằng sữa mẹ, theo dõi sức khỏe của con. Đồng thời, con gái lớn 3 tuổi cũng được tư vấn tiêm vắc xin, chăm sóc dinh dưỡng phù hợp, bổ sung vitamin A hàng năm. Trước đây, phụ nữ nơi Nu sống đều sinh con tại nhà nhưng hiện nay họ đã được tuyên truyền sinh con an toàn tại cơ sở y tế.
Tại huyện Sốp Cộp cũng tương tự, toàn huyện 90% dân số là đồng bào DTTS, địa hình chia cắt nên việc chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em còn hạn chế.
Bác sĩ chuyên khoa I Lường Văn Xuân, giám đốc Trung tâm Y tế huyện cho biết, địa phương đẩy mạnh các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi về chăm sóc dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em tập trung vào 1.000 ngày đầu đời. Tổ chức nhiều lớp tập huấn cho cán bộ y tế và lãnh đạo, cán bộ UBND các xã trên địa bàn nâng cao kĩ năng truyền thông thay đổi hành vi chăm sóc dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em.
Qua đó, học viên được nâng cao năng lực truyền thông chăm sóc dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em cũng như nuôi con bằng sữa mẹ hợp lý tại cộng đồng, góp phần hưởng ứng mục tiêu cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi trên địa bàn, đặc biệt là trẻ em vùng đặc biệt khó khăn, vùng DTTS&MN.
Từ năm 2023, huyện Bắc Yên và Sốp Cộp được ngành y tế tỉnh Sơn La lựa chọn thí điểm dự án “Cải thiện sinh kế của các dân tộc thiểu số ở tỉnh Sơn La thông qua nông nghiệp và cải thiện dinh dưỡng”. Đến nay, 100% số phụ nữ có thai được khám, tư vấn và chăm sóc thai nghén tại trạm y tế xã và tại gia đình; 100% bà mẹ được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ; 100% trẻ dưới 2 tuổi được theo dõi biểu đồ tăng trưởng hàng tháng.
Theo Sở Y tế tỉnh Sơn La, mạng lưới chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em trong tỉnh đã được củng cố và phát triển. Địa phương có sự phối hợp, lồng ghép giữa các chương trình, dự án đem lại hiệu quả thiết thực. Các tiêu chí về chăm sóc trước, trong và sau sinh, giảm tử vong mẹ, tử vong trẻ sơ sinh, giảm suy dinh dưỡng thấp còi đều đạt và vượt chỉ tiêu.
Năm 2023, toàn tỉnh có gần 70 nghìn lượt bà mẹ khám thai, tăng 11.18% so với năm 2022; có gần 74 nghìn lượt phụ nữ khám phụ khoa, tăng hơn 6 nghìn lượt người, tỷ lệ điều trị phụ khoa tăng 0,7%; toàn tỉnh có 19.601 trẻ đẻ ra sống tăng 1.153 trẻ.
Sở Y tế đã giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh là đầu mối chủ trì phối hợp Trung tâm Y tế các huyện, thành phố chỉnh sửa kế hoạch, dự toán và điều phối các hoạt động của Dự án 7 trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN.