Chiến thắng ở mỗi cuộc pitching đồng thời sẽ là dấu ấn được ghi nhận trong cột mốc của startup, giúp bạn mài dũa nhiệm vụ, chiến lược và những nguyên tố chủ chốt khác trong hình mẫu kinh doanh của bạn. 
 

Cách thức để chiến thắng một cuộc Pitching 

Vậy làm sao để chuẩn bị tốt nhất cho Pitching, hãy giữ những nguyên tắc sau trong đầu:

1. Đúng luật

Format của cuộc thi là gì? Bạn sẽ dành bao nhiêu thời gian để được phân nhiệm vụ? Bài thuyết trình của bạn có dựa theo một người phát ngôn nào đó không, hay là nó có thể theo một nhịp độ tự do hơn và cho phép ghép nối với những quan điểm đa dạng khác? Phần Q&A sẽ được giải quyết như thế nào? Hội đồng đánh giá sẽ nhìn nhận bài pitching của bạn dựa theo tiêu chuẩn nào?

Trước tiên, hãy đảm bảo rằng bạn đã tiếp cận đúng luận điểm đã được nêu ra trong bảng điểm của giám khảo để bạn có thể kiểm tra các ô trong tờ bảng điểm đó và sau đó chèn lên bằng các chỗ quan trọng khác mà bạn muốn nhằm truyền đạt với giám khảo. Ví dụ, nếu giám khảo chấm điểm về phần thông tin của đội mà bạn không hề đề cập đến nó trong suốt cuộc thi, làm thế nào để họ có thể cho bạn 1 điểm số cao? Bạn có tự bắn vào chân bằng cách không chơi game theo luật của họ?

Cụ thể hóa phần chuẩn bị của bạn trong cuộc thi trong tầm tay. Đừng trệch hướng khỏi những điều được mong đợi từ đối thủ. Chắc chắn là đừng cố gắng giành sự kiểm soát cả quá trình khỏi tay hội đồng giám khảo, hoặc cố sa đà vào phần nội dung không được yêu cầu. Những điều đúng đắn để thành công trong quá trình thi nên được áp dụng: Làm theo chỉ dẫn, thể hiện công việc của bạn ở nơi cần thiết và đừng cố gắng lách luật.

2. Vượt tư duy ra khỏi phần mềm Powerpoint

Chúng ta đều biết rằng sự ngắn gọn rất cần thiết cho bất cứ cuộc đua rao hàng nào. Powerpoint là một trong những công cụ có thể thực sự cải thiện một bài thuyết trình. Những người dùng chuyên gia biết làm thế nào để biến Powerpoint thành đòn bẩy giúp truyền đạt thông tin một cách hiệu quả mà không cần nói tốt. Nhưng đã bao nhiều lần bạn ngồi im lặng trong suốt cả 1 bài thuyết trình mà người nói chỉ đơn giản là đã nhắc đi nhắc lại thông tin nào đó trong slide Powerpoint? Đây có thực sự là sự hiệu quả, hay là sự phấn khích cá nhân, xảy ra với bất cứ người nào?

Đừng quá phụ thuộc vào Powerpoint

Ít vẫn hơn. Nếu khán giả quá bận rộn đọc 17 dòng sao chép trên mỗi slide, bạn sẽ làm xao nhãng họ khỏi việc lắng nghe thực sự đến những phần mấu chốt của bài thuyết trình (mà mới là chính bạn!). Nếu phải có một yếu tố đồ họa cho cuộc đua, hãy sáng tạo với Powerpoint. Lưu ý rằng slide Powerpoint là thứ đập vào mắt và bởi vậy, cũng có thể tạo nên một vẻ ngoài đầy xúc cảm. Điều gì sẽ xảy ra nếu Powerpoint của bạn tràn ngập biểu đồ, con số và ngôn ngữ lẫn lộn vào nhau và thay vì sử dụng những biểu tượng đồ họa đơn giản để gợi ý, minh họa, thuyết phục và truyền cảm hứng? Bạn có thể thực sự tạo nên một cuộc tranh luận hiệu quả về việc mình đổi mới như thế nào nếu bạn đang khoe cùng một kiểu thuyết trình mà giám khảo đã nghe quá nhiều lần rồi?

3. Đừng “bảo thủ”

Trong quá trình thuyết trình, bạn có thể cảm thấy bị “tra tấn” bởi giám khảo hay các nhà đầu tư. Bạn có thể nhận được những phản hồi tiêu cực. Đừng lo lắng, đừng cố gắng và lẩn tránh những câu hỏi khó và đừng đẩy lùi (hoặc chỉ đẩy lùi một cách rất là lịch thiệp, tập trung vào thực tế chứ không phải là những điều ấn tượng về bản thân mà bạn đã được nghe). Vâng, bạn muốn thể hiện rằng mình tin vào những ý tưởng và rằng bạn cam kết với nó khi đối mặt với sự phản đối. Nhưng bạn cũng không muốn phác họa bản thân như là một người linh hoạt, gian dối, ưa tranh cãi và nóng nảy.

Đừng bảo thủ

Sử dụng thời gian Q&A mà bạn có với ban giám khảo theo cách sáng tạo. Vâng, trả lời câu hỏi họ hỏi nhưng phải đảm bảo rằng bạn cũng sử dụng thời gian đó để truyền đạt thông tin mà bạn chưa nhắc tới hết trong phần thuyết trình. Sử dụng trạng thái tâm lý quan hệ công chúng chuẩnmực: Trả lời, Chuyển tiếp, Thông điệp. Trả lời câu hỏi họ hỏi, chuyển lại với những thứ mà bạn muốn nói và sau đó đính kèm thông điệp của bài thuyết trình. Ví dụ, nếu một nhà đầu tư hỏi rằng liệu công nghệ của bạn có phát triển hay không, bạn trả lời “có” hoặc “tôi nghĩ vậy” tiếp theo mẫu sau: “nhưng cái mà chúng tôi nghĩ là nhân tố quan trọng của thứ mà chúng ta đã nhìn thấy thì đang gần đạt đến 100,000 người dùng, và nếu chúng ta có thể hợp tác chiến lược này sẽ giúp tăng thêm 500,000 người dùng nữa, cho phép chúng tôi chứng minh và chứng tỏ được tiềm năng phát triền của sản phẩm”

Chấp nhận bất cứ sự chỉ trích nào được đưa ra, kể cả nếu nó không mang tính xây dựng. Bên cạnh đó, có thể giám khảo chỉ đơn giản là thử khả năng giải quyết và giữ vững sự tập trung của bạn. Cứ đi theo dòng, như nó vốn thế, trong khi không cho phép bản thân trở nên xao nhãng.

Nhớ rằng thi thố là một cuộc trình diễn. Trong phần chuẩn bị của mình, luyện tập với đồng đội và đưa ra một vài bài tập để mài dũa khả năng ứng tác của bạn. Đặt bản thân vào tình huống mình là một giám khảo tiềm năng hoặc có thành viên đội khác nhận nhiệm vụ đó và “quần thảo” bạn với những câu hỏi mà bạn ít đoán được trước là sẽ bị hỏi trong suốt phần phản biện. 

4. Nhấn mạnh từ “Ai”

Đương nhiên, từ “cái gì” trong công việc kinh doanh của bạn thì cũng quan trọng. Bạn muốn chắc rằng bất cứ ai bỏ đi khỏi phần thuyết trình của mình thì đi cùng với một cảm giác chắc chắn về cái mà công việc kinh doanh của bạn làm: vấn đề mà bạn sẽ giải quyết, dịch vụ hiệu quả mà bạn sẽ đưa ra, lợi ích độc nhất mà khách hàng của bạn sẽ được hưởng. Nhưng nhớ rằng bạn không độc quyền về những điều này trong hình mẫu kinh doanh của mình. Ước tính rằng có vô vàn startup ở đó mà đang nhắm đến c­­­­hính xác cùng thị trường với mình. Điều gì làm nên sự khác biệt cho công ty bạn với những công ty đối thủ này?

Nghĩ về bản chất công ty của bạn với những thuật ngữ mở rộng. “Bạn” là một phần trong nhóm lớn hơn của những chuyên gia, cố vấn, nhà đồng sáng lập và ban giám đốc. Năng lực mà bạn đã tập hợp lại và “những cái tên lớn” bạn có thể đã gạch ra như những cố vấn và nhà đầu tư hộ mệnh đều là một phần rất quan trọng của phần “Ai” của công ty. Bạn có thể thường xuyên tạo ra nhiều những sự quan tâm, sự thích thú và sự vận động ngầm xung quanh công ty nếu bạn làm nổi bật đội, những nhà chuyên gia, những đối tác chiến lược hay những nhà đầu tư của bạn. “Bạn” ở đây để kể câu chuyện về kinh doanh của chính mình. “Bạn” cần truyền đạt niềm đam mê đã lèo lái cả đội, sự hoàn thiện tới cái mà bạn có thể đã vạch rõ, ý chí vươn tới mục tiêu và để trung thực về những điểm mạnh và điểm yếu cũng như khả năng để trình diễn tốt nhất về bản thân.

Trở nên cá nhân và hòa nhã không bao giờ là một điều xấu. Tuy nhiên, những cuộc thi này không phải là những cuộc thi danh tiếng. Giám khảo đang đánh giá năng lực của bạn cũng như sự tín nhiệm, và sự tự tin – bạn thoải mái như thế nào trong vỏ bọc chuyên nghiệp – là một thước đo năng lực.

5. Đưa cho họ thứ gì đó để nhớ về bạn

Tự đặt mình vào một tình thế của một giám khảo cuộc đua trong một lúc. Bạn vừa mới ngồi gần khoảng 100 ứng cử viên nói liến thoắng. Không cần biết quyển sổ của bạn to thế nào, chỉ đơn giản là bạn sẽ không nhớ được từng chi tiết cụ thể nào về cái mà bạn vừa mới nhìn và nghe. Công việc của bạn là một thuyết trình viên thì sẽ kết thúc phần thuyết trình của bạn với cái mà những ứng cử viên dày dặn kinh nghiệm gọi là một “đầu mối ghi nhớ”. Có một câu chuyện vặt, một lời bông đùa, một cử chỉ, hoặc thậm chí một khẩu hiệu mà có thể trở thành một thứ mà giám khảo ghi nhớ về phần thuyết trình của bạn hay không?

Những thứ này có vẻ dường như vụn vặt, nhưng trí nhớ làm việc theo tổ chức. Thực tế đơn giản rằng bạn có thể dựa trên một ẩn dụ súc tích để miêu tả làm thể nào mà việc kinh doanh của mình có thể thay đổi ngành công nghiệp có thể là sự khác biệt giữa phần thi mờ nhạt và việc giám khảo nhớ rằng việc kinh doanh của bạn hoàn toàn tiềm năng. Và đừng sợ việc trở nên tầm thường. Kết luận phần trình bày với một sự kêu gọi hành động về cái mà bạn nói – hoặc tốt hơn hết, phô bày – cho khán giả chính xác cái mà bạn muốn họ nhớ.

Hãy để họ luôn nhớ về bạn khi nói về điều gì đó

5 cách trên đây để “đo ni đóng giày” phần dự thi kinh doanh của bạn cho mạch đua là một kiểu mẫu đã được chứng minh mà bạn đã chứng kiến rất nhiều các nhà kinh doanh sử dụng trong suốt con đường sự nghiệp của họ. Chốt lại, việc học được từ những sai lầm và học hỏi từ những người đã đi trước để đảm bảo rằng bạn sẽ có được những bước đi tốt nhất cho tương lai, không cần quan tâm đến khán giả là rất quan trọng.