Thuyên tắc phổi

    Thuyên tắc phổi là gì?

    Thuyên tắc phổi là tình trạng tắc động mạch phổi thường do huyết khối từ hệ tĩnh mạch sâu chi dưới.

    Huyết khối đã bị vỡ và trôi nổi tự do trong mạch máu có thể di chuyển đến một vùng khác của cơ thể và gây tắc nghẽn mạch máu tại đó. Có thể có một hoặc nhiều huyết khối.

    Bình thường tất cả tĩnh mạch trong cơ thể dẫn máu đi vào tĩnh mạch lớn hơn, rồi dẫn máu đến tim phải và tiếp tục vào động mạch phổi. Nếu có huyết khối trong hệ tĩnh mạch, huyết khối này sẽ di chuyển từ các tĩnh mạch sang tim phải rồi lại từ tim phải đi vào động mạch phổi chính và có thể bị mắc kẹt ở đó hoặc tiếp tục di chuyển vào một trong hai phổi.

    Khi huyết khối nằm trong động mạch phổi sẽ chặn lưu lượng máu đến phổi để nhận lấy oxy. Nếu không có đủ máu để nhận được oxy và di chuyển sang tim trái, nồng độ oxy trong cơ thể giảm xuống một cách nguy hiểm và có thể gây ra tổn thương cho tất cả các cơ quan trong cơ thể, kể cả não, thận và tim.

    Ngoài ra, do tắc nghẽn tại phổi làm tăng áp suất lên tim phải. Tim phải có thể bị phình to và co bóp nặng nề hơn, thậm chí chèn ép làm ảnh hưởng đến tim trái. Nếu tim trái không thể bơm đủ máu, huyết áp cũng giảm xuống. Tất cả những tác động này có thể dẫn đến tử vong đột ngột hoặc sau khi thuyên tắc phổi đã xảy ra một thời gian ngắn mà không được chữa trị.

    Thuyên tắc phổi là bệnh thường gặp và gây tử vong với tỉ lệ tử vong khoảng 30% nếu không được điều trị. Tuy nhiên tử suất có thể giảm đáng kể nhờ chẩn đoán và điều trị sớm.

    Nguyên nhân thuyên tắc phổi bao gồm:

    Thuyên tắc phổi chủ yếu xuất phát từ huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới. Ngoài ra, có thể xuất phát từ các tĩnh mạch chậu, thận, chi trên hoặc từ tim phải. Hầu hết huyết khối thành lập tại chỗ máu chảy chậm như các van tĩnh mạch hoặc nơi hợp lưu tĩnh mạch.

    Một số ít trường hợp thuyên tắc phổi không phải do huyết khối mà do những nguyên nhân khác như:

    • Thuyên tắc mỡ

    • Do dị vật

    • Ung thư

    • Thuyên tắc khí

    • Thuyên tắc ối (thường gặp trong thuyên tắc phổi sau sinh)

    • Nhiễm trùng huyết

    Các triệu chứng của thuyên tắc phổi bao gồm:

    • Khó thở: thường là khởi phát đột ngột

    • Choáng váng

    • Đau ngực: có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ

    • Nhịp tim nhanh

    • Mất ý thức

    • Ho ra máu

    • Nôn ói

    • Huyết áp thấp

    • Vã mồ hôi

    • Khò khè

    • Da tái xanh

    Các yếu tố nguy cơ dẫn đến thuyên tắc phổi bao gồm:

    • Lớn tuổi: 70 tuổi trở lên

    • Mắc các bệnh lý rối loạn đông máu di truyền

    • Có các bất thường mạch máu như giãn tĩnh mạch, suy tĩnh mạch

    • Bệnh lý: ung thư, bệnh tim (như suy tim sung huyết, nhồi máu cơ tim, ...)

    • Mang thai hoặc trong vòng 6 tuần sau sinh

    • Hút thuốc

    • Béo phì

    • Đi tàu xe hoặc máy bay đường dài (> 4-6 giờ) mà không đứng và đi lại xung quanh

    • Nằm bất động lâu ngày sau khi phẫu thuật hoặc chấn thương nặng

    • Dùng viên thuốc tránh thai hoặc liệu pháp nội tiết tố

    • Người có tiền sử huyết khối hoặc thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch

    Báo động đỏ cấp cứu người phụ nữ ‘9 phần tử vong’

    Tiền sử khỏe mạnh, khi đang mang thai ở tuần thứ 13, chị L.T.S thấy đau đầu, nôn rồi bất ngờ xuất hiện cơn co giật, ý thức giảm, phải đi cấp cứu.

    Đau ngực, suy tim vì nguyên nhân khó nhận biết

    Tắc động mạch phổi ở mỗi người thường có triệu chứng khác nhau hoặc gây nhầm lẫn sang loại bệnh khác. Khoảng 1/3 số người mắc bệnh lý này tử vong do chẩn đoán và điều trị chậm trễ.

    Người phụ nữ tử vong khi ngủ dù trước đó chỉ đau vai

    Clare bị đau vai nhưng nghĩ rằng đi tắm nước nóng và ngủ một giấc là đủ để khắc phục tình trạng này.