Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam vừa phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức Hội thảo "Góp ý cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được chỉnh lý".

Phát biểu khai mạc, TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban KHCN & MT Liên hiệp Hội Việt Nam cho biết, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) ngày 29/5/2023 sau khi được tiếp thu, chỉnh sửa và trình Quốc hội trong kỳ họp thứ V Quốc Hội khóa XV đã có sự tiếp thu, chọn lọc và hoàn chỉnh tương đối nhiều các nội dung trên cơ sở ý kiến góp ý của đông đảo giới nghiên cứu, các nhà khoa học và các tầng lớp nhân dân.

Theo thông tin của ông Trần Vũ Thanh, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội, Luật Đất đai là dự án luật có tầm quan trọng rất lớn, tính chất phức tạp, đối tượng tác động rất rộng. Quốc hội sẽ dành hẳn 1 ngày (ngày 21/6) để thảo luận tại Hội trường về dự án luật này.

Ông Thanh cho hay, hiện nay đang nổi lên một số nội dung quan trọng còn nhiều ý kiến, đó là về quyền lựa chọn hình thức giao đất, cho thuê đất của đơn vị sự nghiệp công lập; chính sách đất đai dành cho đồng bào dân tộc thiểu số; mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, trong đó có đất trồng lúa; nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Quỹ phát triển quỹ đất và Tổ chức phát triển quỹ đất; cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất…

Ảnh minh họa

Ông Trương Quốc Cần, Viện trưởng Viện Tư vấn Phát triển Kinh tế Xã hội Nông thôn và Miền núi, trong 2 thập kỷ qua, nhiều nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội và văn bản thực thi chính sách của Chính phủ về đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số đã được ban hành và triển khai. Gần đây nhất, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tiếp tục nhấn mạnh định hướng chỉ đạo của Đảng trong vấn đề này. Trong đó nêu rõ mục tiêu đến năm 2025 sẽ giải quyết cơ bản những tồn tại, vướng mắc có liên quan đến quản lý và sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh…; đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Việc sửa đổi Luật Đất đai 2013 là một cơ hội để giải quyết một số vướng mắc cơ bản liên quan đến giao đất, giao rừng, đất tín ngưỡng, tiếp cận thông tin và trợ giúp pháp lý đất đai nhằm tăng cường tiếp cận và hưởng dụng đất đai của đồng bào dân tộc thiểu số, ổn định cuộc sống của người dân, đồng thời góp phần bảo vệ và phát triển rừng một cách hiệu quả.

Ông Cần nhấn mạnh, khả năng tiếp cận và hưởng dụng đất, rừng được xem là một yếu tố có vai trò quyết định đối với sinh kế, văn hóa và môi trường sống của người dân tộc thiểu số (đất đai đóng góp khoảng 28-40% vào các yếu tố tác động đến thu nhập của hộ gia đình dân tộc thiểu số).

Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2011-2030 cho thấy, đến năm 2019, cả nước có khoảng 514 nghìn hộ dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất hoặc đất ở và nhà ở. Nhiều địa phương cho rằng nguồn lực, quỹ đất rất khó khăn và mức hỗ trợ thấp. Trên thực tế, diện tích đất chưa sử dụng của cả nước có 1,2 triệu ha, trong đó, đất đồi núi chưa sử dụng còn 908,56 nghìn ha.

Theo đó, ông Cần cho rằng, Luật Đất đai (sửa đổi) cần có quy định để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc tạo quỹ đất để giao cho đồng bào dân tộc thiểu số còn thiếu đất ở, đất sản xuất, như: Bổ sung "dự án tạo quỹ đất để bố trí đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất" vào danh mục các dự án được thu hồi đất vì mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; có quy định cụ thể về nguyên tắc, quy trình phù hợp để giao/cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đồng bào dân tộc thiểu số trong các trường hợp mà hồ sơ pháp lý chưa đầy đủ, hoặc các trường hợp có chồng lấn, tranh chấp.

Hải Vân