3.jpg

Hội thảo quốc gia về CNTT-TT diễn ra ngày 26/11 lần đầu tiên đặt trọng tâm vào việc phát triển thị trường dịch vụ CNTT. Ảnh Thanh Hải.

Ngày 26/11, Ban Chỉ đạo quốc gia về CNTT và Bộ TT&TT đã phối hợp tổ chức Hội thảo quốc gia về CNTT và TT Việt Nam 2009. Đây là Hội thảo quốc gia về CNTT-TT đầu tiên đặt trọng tâm vào việc phát triển thị trường dịch vụ CNTT.

Hội thảo có sự tham dự của Phó Thủ tướng, Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về CNTT Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Bộ TT&TT Lê Doãn Hợp, Phái viên của Thủ tướng Chính phủ về CNTT Đỗ Trung Tá  cùng nhiều quan chức, lãnh đạo các Bộ, ngành khác. Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết trong 10 năm qua, bình quân ngành CNTT tăng trưởng 20-25%/năm.

Trong khi đó, lĩnh vực dịch vụ nội dung số và dịch vụ trực tuyến tăng trưởng 55%/năm trong 5 năm qua. Với mức tăng trưởng này, năm 2009, doanh thu lĩnh vực này sẽ đạt 700 triệu USD, năm 2010 đạt hơn 1 tỷ USD và năm 2011 sẽ đạt 1,5 tỷ USD, vượt qua doanh thu của ngành phần mềm.

“Người dùng các dịch vụ CNTT phải học mới dùng được. Người Việt Nam có đặc điểm ham học hỏi, rất phù hợp với đặc thù của các dịch vụ CNTT”, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nói. Bộ trưởng Bộ TT&TT Lê Doãn Hợp cũng khẳng định dịch vụ CNTT Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển.

Chỉ 1/3 doanh nghiệp dịch vụ CNTT thực sự hoạt động

Có thể phân thành hai loại dịch vụ CNTT, là các dịch vụ cơ bản như bảo trì, hỗ trợ phần cứng và phần mềm, tư vấn CNTT, tích hợp hệ thống và các dịch vụ nghiệp vụ khác trên nền CNTT. Ông Nguyễn Thanh Tuyên cho biết hiện có khoảng 10.000 doanh nghiệp đăng ký tham gia cung cấp dịch vụ CNTT tại Việt Nam, tuy nhiên ước tính chỉ khoảng trên 3000 doanh nghiệp thực sự hoạt động và chưa có doanh nghiệp lớn chuyên sâu về dịch vụ CNTT. Cùng đó, một số loại hình dịch vụ phát triển tự phát không mang tính hệ thống như tư vấn CNTT, phân phối sản phẩm máy tính, đầu tư trực tiếp của Nhà nước cho ngành CNTT chưa nhiều, chủ yếu là đầu tư gián tiếp thông qua các chương trình ứng dụng CNTT.

Ngoài ra, tình hình đầu tư của các doanh nghiệp còn thấp, qui mô nhỏ, chủ yếu là vốn tự có, việc huy động qua các kênh như ngân hàng, cổ phần còn hạn chế. Trong khi đó, không như các doanh nghiệp trong nước, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ CNTT nước ngoài đang gia tăng mạnh mẽ tại Việt Nam với vốn đầu tư lớn, tập trung chủ yếu vào dịch vụ trung tâm dữ liệu, tư vấn CNTT, tái chế sản phẩm CNTT…

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Chiến lược công ty VTC Intecom cho rằng, nếu chỉ tập trung vào những lĩnh vực như gia công phần mềm, tức đi làm thuê cho nước ngoài, thì Việt Nam sẽ rất khó trở thành một quốc gia mạnh về CNTT, trong đó có dịch vụ CNTT.

Làm gì để phát triển dịch vụ CNTT?

Nhân lực là một trong những nền tảng quan trọng để phát triển ngành công nghiệp dịch vụ CNTT. “Đào tạo phải gắn với nghiên cứu. Với bối cảnh Việt Nam, chúng ta phải kéo được năng lực nghiên cứu nước ngoài về, hợp tác với nước ngoài trong mảng đào tạo”, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Tuyên cho biết số lượng trung tâm đào tạo về CNTT của Việt Nam nhiều, song chất lượng đào tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất còn yếu, chương trình giảng dạy chưa phù hợp, chất lượng đầu ra còn chưa đáp ứng được với yêu với phát triển dịch vụ CNTT. Ông Quách Tuấn Ngọc, Cục trưởng Cục CNTT, Bộ GD&ĐT khẳng định, Việt Nam cần đào tạo nguồn nhân lực theo hướng hội nhập và đạt trình độ khu vực, quốc tế.

“Chúng ta cần xác định rõ quy mô, cơ cấu, chương trình đào tạo và đặc biệt là có biện pháp đánh giá chất lượng đào tạo theo năng suất, hiệu quả lao động của người học sau khi tốt nghiệp”, ông Ngọc nói. Một số kinh nghiệm phát triển dịch vụ CNTT của các nước phát triển là tạo cơ sở hạ tầng mạng ICT thật tốt, đào tạo nguồn lực nhân viên có chất lượng và liên tục phát triển các kỹ năng CNTT. Ngoài ra, cần đào tạo các kỹ năng về các chuyên ngành kinh tế khác, mở rộng quan hệ hợp tác với các cơ sở đào tạo.

Chia sẻ những nghiên cứu về kinh nghiệm phát triển dịch vụ CNTT tại Ấn Độ, bà Kaaren Koomen, Giám đốc quan hệ Chính phủ, IBM Australia và New Zealand cho biết, ngoài những giải pháp như xây dựng trung tâm sáng tạo về CNTT, ứng dụng CNTT trong các ngành kinh tế khác, nhân lực là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách phát triển dịch vụ CNTT của Ấn Độ.

“Ấn Độ ưu tiên phát triển nguồn nhân lực với mục tiêu cụ thể là đào tạo ra trên 3 triệu người tài, có kỹ năng, kiến thức rộng”, bà Kaaren Koomen nói. Nhân lực cũng không nằm ngoài chính sách phát triển dịch vụ CNTT của Hàn Quốc, với việc bán máy tính giá thấp cho các đối tượng trong ngành giáo dục, phát triển các kỹ năng CNTT.

Ngoài ra, bà Kaaren Koomen cho rằng để phát triển dịch vụ CNTT, trước hết Việt Nam phải xây dựng được mạng lưới cơ sở hạ tầng thích hợp, đặc biệt là phát triển Internet băng rộng. Bên cạnh đó, Chính phủ cần đề ra những biện pháp ưu đãi để tư nhân có thể phát triển ngành CNTT, tạo điều kiện tối đa cho phép cá nhân sáng tạo.

Một vấn đề nữa là Chính phủ phải xây dựng được lòng tin trong cộng đồng về sự phát triển CNTT, sử dụng dịch vụ CNTT trong nước. Tại Australia, Chính phủ đã tạo ra nhiều chính sách nhằm hỗ trợ, gắn kết các đơn vị phát triển dịch vụ CNTT với các đơn vị đào tạo, học thuật để trang bị kĩ năng cho thế hệ trẻ (những đối tượng dám nghĩ, dám làm và rất sáng tạo).

Tại Trung Quốc, ngành dịch vụ CNTT được sự hỗ trợ mạnh mẽ của Chính phủ, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ CNTT. Trung Quốc luôn nỗ lực nâng cao nhận thức của doanh nghiệp, cộng đồng về ứng dụng CNTT. Ngoài ra, Trung Quốc cũng thu hút nhiều công ty đa quốc gia đầu tư, tập trung phát triển nhân lực đông đảo và chuyên nghiệp; hướng tới cung cấp dịch vụ cho thị trường thế giới. Với lợi thế ngôn ngữ gần gũi với Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc đã tận dụng để làm dịch vụ cho 2 quốc gia này. Nhật là nước có nhu cầu gia công dịch vụ CNTT lớn hàng đầu thế giới.

Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 142 ra ngày 27/11/2009.