Thái hậu nào từng cho xây hơn 150 ngôi chùa để sám hối tội lỗi?

A. A. Linh Nhân hoàng thái hậu

Đáp án chính xác là Linh Nhân hoàng thái hậu.

Linh Nhân hoàng thái hậu tức Nguyên phi Ỷ Lan là phi tần của vua Lý Thánh Tông. Sinh thời, vì tranh đoạt quyền bính với Thượng Dương hoàng thái hậu, bà đã bức tử Thái hậu họ Dương cùng 72 cung nữ khác. Sau này vì hối hận việc mình đã làm, bà tu nhân tích đích, xuất tiền cho xây hơn 100 ngôi chùa để hối lỗi (có số liệu ghi là 150 ngôi chùa). Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép rằng: Năm Quý Sửu (1073), giam Hoàng thái hậu họ Dương,...(bởi) Linh Nhân có tính ghen, cho mình là mẹ đẻ mà không được dự chính sự, mới kêu với vua rằng: "Mẹ già khó nhọc mới có ngày nay, mà bây giờ phú quý người khác hưởng, thế thì sẽ để mẹ già vào đâu?" Vua bèn sai đem giam Dương thái hậu và 72 người thị nữ vào cung Thượng Dương, rồi bức phải chết chôn theo lăng Thánh Tông”.

B. B. Bảo Thánh hoàng thái hậu

C. C. Chiêu Linh hoàng thái hậu

A. A. Bắc Giang

B. B. Bắc Ninh

Đáp án chính xác là Bắc Ninh.

Nguyên phi Ỷ Lan (?-1117) quê ở hương Thổ Lỗi, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (Gia Lâm – Hà Nội ngày nay). Một lần, vua Lý Thánh Tông đến thăm chùa Dâu ở Kinh Bắc cầu tự, khi qua Thổ Lỗi, vua tình cờ nghe thấy tiếng hát trong trẻo vang lên từ ruộng dâu bèn cho người tìm hiểu. Đó là giọng hát của cô gái Lê Thị Yến Loan, làm nghề hái dâu chăn tằm, người làng Thổ Lỗi. Vua cho gọi, hỏi vì sao không nghênh giá, nàng trả lời: "Thiếp là con nhà nghèo hèn, phải làm lụng đầu tắt mặt tối, phụng dưỡng cha mẹ, đâu có dám mong đi xem rước mà nhìn mặt rồng". Vua cảm mến đưa cô gái về cung, phong làm Ỷ Lan phu nhân (chữ "ỷ lan" nghĩa là tựa gốc cây lan).

C. C. Hải Dương

A. A. Lý Thái Tông

B. B. Lý Anh Tông

C. C. Lý Nhân Tông

Đáp án chính xác là Lý Nhân Tông.

Lúc bấy giờ vua Lý Thánh Tông tuy đã lớn tuổi nhưng lại không có con, vua đi cầu tự khắp nơi. Sau khi tuyển lựa Nguyên phi Ỷ Lan vào cung, năm 1066, Ỷ Lan phu nhân có mang và sinh ra hoàng tử Càn Đức, tức vua Lý Nhân Tông sau này. Sau đó, vua lập tiểu hoàng tử làm hoàng thái tử, phong Ỷ Lan phu nhân làm Thần phi, đổi tên hương Thổ Lỗi thành hương Siêu Loại, đại xá thiên hạ. Năm 1072, vua Lý Nhân Tông lên ngôi khi mới chỉ 7 tuổi, vua trị vì thiên hạ trong 55 năm, trở thành vị vua ở ngôi lâu nhất trong sử Việt.

A. A. 1

B. B. 2

Đáp án chính xác là 2.

Trong cuộc đời mình, Nguyên phi Ỷ Lan có tới 2 lần thay vua buông rèm nhiếp chính trị vì thiên hạ, bà trở thành người phụ nữ duy nhất 2 lần giúp vua trị nước. Lần nhiếp chính đầu tiên của bà diễn ra vào năm 1069 khi vua Lý Thánh Tông đem quân đi đánh Chiêm Thành và lần nhiếp chính thứ hai bắt đầu vào năm 1073 khi bà buông rèm nhiếp chính cho con trai, tức vua Lý Nhân Tông.

C. C. 3

A. A. Lập trường Quốc Tử Giám

B. B. Mở khoa thi Nho học đầu tiên

C. C. Cả 2 sự kiện trên

Đáp án chính xác là cả 2 sự kiện.

Trong giai đoạn Nguyên phi Ỷ Lan nhiếp chính cho con trai là vua Lý Nhân Tông, nước ta lần đầu tiên tổ chức kỳ thi Minh Kinh bác học và Nho học tam trường năm 1075, người đỗ đầu là Lê Văn Thịnh, sau làm đến chức Thái sư của nhà Lý. Tiếp đó, năm 1076, nhà Lý tiếp tục cho xây dựng trường Quốc Tử Giám ngày bên cạnh Văn Miếu đã được xây dựng vào năm 1072. Ngoài ra, cũng trong giai đoạn này, nhà Lý đã đánh bại quân Tống xâm lược (1075-1077). Năm 1117, Linh Nhân hoàng thái hậu qua đời, thọ 73 tuổi, bà được hỏa táng và chôn ở Thọ Lăng (Tiên Sơn – Bắc Ninh ngày nay).