Tháng nữa sẽ kết luận vụ 3 trẻ chết sau tiêm vắc-xin

- GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia cho biết, các kết luận cuối cùng về 3 trường hợp tử vong sau tiêm vắc xin viêm gan B tại Quảng Trị có thể sẽ có sau một tháng nữa.

Mới loại trừ được 1 nguyên nhân

Ông Hiển cho biết: “Sốc phản vệ chưa rõ nguyên nhân” chỉ là kết luận ban đầu về nguyên nhân gây ra 3 ca tai biến nặng sau tiêm vắc xin viêm gan B tại tỉnh Quảng Trị.

Hiện có 3 giả thuyết gây ra 3 ca tử vong nêu trên, đó là nghi vấn về chất lượng vắc xin, chất lượng dịch vụ tiêm chủng (vận chuyển, bảo quản vắc xin, quy trình tiêm chủng) hoặc bệnh lý trùng hợp ngẫu nhiên của trẻ.

Cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra được kết luận cuối cùng về nguyên nhân tử vong của 3 sơ sinh ở Quảng Trị

Ông Hiển thông tin: Sau gần 3 ngày làm việc, nguyên nhân do sự trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh lý của trẻ đã được loại trừ.

Tuy nhiên, còn 2 nguyên nhân chưa được loại trừ đó là do chất lượng vắc xin (dù thấp) và dịch vụ tiêm chủng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hoá.

“Kinh nghiệm của các nước cho thấy, lỗi do dịch vụ tiêm chủng (quản lý vắc xin, bảo quản, quy trình tiêm) cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến chùm ca tai biến trong tiêm chủng. Thực tế, BV Đa khoa huyện Hướng Hóa bảo quản và quản lý vắc xin chưa đúng quy định, để vắc xin cùng sinh phẩm khác, đồng thời, không ghi chép quản lý vắc xin hàng ngày, không lưu vỏ, lọ theo quy định”, ông Hiển nói.

Một thông tin khác đáng chú ý được ông Hiển đưa ra là: Trong quá trình điều tra và cả khi đã có những kết luận ban đầu, một số chuyên gia y tế nghĩ đến giả thiết, có thể trong mũi thuốc tiêm cho 3 nạn nhân có chất lạ nên dẫn đến tình trạng trẻ bị sốc phản vệ, với những triệu chứng rất giống nhau.

Cả 3 ca tử vong về lâm sàng đều diễn biến rất nhanh như tím tái, khó thở, lịm đi trong vòng 10 phút sau tiêm. Kết quả mổ tử thi đại thể có biểu hiện xuất tiết, xung huyết, xuất huyết đa phủ tạng (phổi, tim, gan, thận lách, não, màng ruột).

“Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giả thiết, mọi kết luận cuối cùng cần phải chờ kết quả kiểm nghiệm vắc xin  và mẫu bệnh phẩm mà Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Trị đang gửi đi xét nghiệm tại Viện pháp y quốc gia (kiểm định chất lạ) và Viện kiểm định vắc xin và sinh phẩm y tế (kiểm định chất lượng, tính an toàn của vắc xin)”, GS Hiển nhấn mạnh.

Cũng theo ông Hiển, sau khoảng 1 tháng nữa thì có thể sẽ có kết quả cuối cùng về vụ việc này.

Tiêm vắc xin viêm gan B trong 24 giờ đầu là “rất quan trọng”

Về ý kiến “không nên tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ ngay trong 24 giờ đầu sau sinh”, GS Hiển bày tỏ quan điểm: Vắc xin viêm gan B là một trong những văc xin an toàn nhất và ít phản ứng phụ nhất vì nó là vắc xin tinh chế.

Việc tiêm tiêm vắc xin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh là rất quan trọng, vì nó sẽ phòng được 85-90% các trường hợp lây nhiễm vi rút viêm gan B từ mẹ sang con. Càng tiêm muộn, tỷ lệ này càng giảm đi.

Trong khi các bậc cha mẹ ngày càng lo lắng sau nhiều tai biến vắc xin, thì cơ quan chức năng cho hay 1 tháng nữa mới có thể có nguyên nhân cuối cùng

Việc tiêm phòng 24 giờ sau sinh thực sự đã góp phần giảm tỉ lệ nhiễm virus viêm gan B ở trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam, từ 15-20% vào những năm 1990 xuống còn 2% vào năm 2010, đạt mục tiêu của Tổ chức y tế thế giới khu vực Tây thái Bình Dương, và đang tiến tới khống chế tỷ lệ này xuống dưới 1% vào năm 2007, góp phần giảm tỷ lệ viêm gan mãn, xơ gan và ung thư gan ở Việt Nam trong tương lai.

Kinh nghiệm của các nước trong khu vực như Trung quốc, Hàn Quốc, Thái Lan... cho thấy bằng việc triển khai tiêm vắc xin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh, họ đã khống chế thành công tỷ lệ viêm gan B xuống dưới 1%.

Ngày 22/7, Bộ Y tế đã quyết định tạm dừng sử dụng trên toàn quốc hai lô vắc xin viêm gan B liên quan đến sự cố 3 trẻ sơ sinh tại Quảng Trị tử vong sau khi tiêm.

Ông Hiển cho biết Bộ Y tế chỉ ra quyết định tạm dừng 2 lô vắc xin liên quan đến sự cố 3 trẻ sơ sinh tại Quảng Trị là lô V-GB020812E và V-GB030812E, HD: 07/2015, SĐK: QLVX-0376-11 do Công ty TNHH MTV Vắc xin và Sinh phẩm Y tế số 1 sản xuất.

“Hiện tại, Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia vẫn còn 2 lô vắc xin viêm gan B khác, đủ để cung cấp cho các địa phương nhằm tiếp tục triển khai công tác tiêm chủng vắc xin viêm gan B cho trẻ trong 24 giờ đầu sau sinh”, GS nói.

Cẩm Quyên