Thiết lập 'vùng xanh' ở cửa khẩu Việt - Trung để giải tỏa hàng ùn tắc

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, đến cận Tết, lượng xe chờ xuất khẩu đã trở lại con số bình thường như trước khi xảy ra ùn tắc. Tuy nhiên, tình trạng ùn tắc có xu hướng xuất hiện trở lại sau Tết.

Hơn 3.000 xe vẫn mắc kẹt ở cửa khẩu

Theo báo cáo của Sở Công thương các tỉnh biên giới phía Bắc, đến 8h00 ngày 24/2, tổng số xe chờ xuất khẩu tại các cửa khẩu biên giới là 3.728 xe; trong đó, tại Lạng Sơn là 1.764 xe, tại Quảng Ninh là 1.584 xe, tại Lào Cai là 300 xe, tại Cao Bằng là 80 xe.

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho rằng, tình trạng ùn tắc như hiện nay chủ yếu là do Trung Quốc kiên trì chính sách “Zero Covid”. Từ đó, họ áp dụng các biện pháp mạnh chưa từng có để phòng chống dịch bệnh.

Ngoài ra, tại thời điểm ngay trước và sau Tết Nguyên đán, năng lực bốc dỡ phía Trung Quốc cũng có phần hạn chế do công nhân bốc vác về quê ăn Tết, số lao động đã trở lại vẫn trong thời gian cách ly.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh

Trong khi đó, mặc dù các Bộ, ngành và các tỉnh biên giới đã liên tục khuyến cáo, lượng xe chở hàng hoá lên các cửa khẩu biên giới vẫn liên tục tăng nhanh những ngày gần đây.

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh đề xuất, UBND các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh, Cao Bằng và Lào Cai có thể bố trí bãi tập kết phương tiện gần cửa khẩu, sau đó hợp tác với phía Trung Quốc để tiến hành khử khuẩn cho hàng hóa và phương tiện cũng như lấy mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2 cho lái xe (trong trường hợp cần thiết) tại các bãi này.

Các phương tiện và lái xe đã được 2 bên xác nhận âm tính có thể đi thẳng qua biên giới để vào bãi sang tải, không phải qua khử khuẩn hoặc xét nghiệm lần 2 nữa. Như vậy, có thể cải thiện đáng kể hoạt động thông quan tại các cửa khẩu biên giới, hạn chế được tối đa nguy cơ ùn tắc.

Bởi, nếu phát hiện phương tiện, hàng hóa nhiễm SARS-CoV-2 bên phía Trung Quốc thì theo quy định, Trung Quốc sẽ phải ngừng hoạt động thông quan để khử khuẩn toàn bộ khu vực cửa khẩu, đôi khi mất tới 1-2 ngày. Trong khi đó, nếu phát hiện phương tiện, hàng hóa, lái xe nhiễm SARS-CoV-2 trên đất Việt Nam thì chỉ cần không cho phương tiện đó ra cửa khẩu là đủ.

Thứ trưởng Công Thương đề nghị các địa phương, doanh nghiệp, thương lái, lái xe đường dài tăng cường áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm quy trình sản xuất, bao gói, vận chuyển hàng hóa là tuyệt đối an toàn, theo đúng yêu cầu của công tác phòng chống dịch. Từ đó giúp các bên liên quan mở và duy trì bền vững việc mở lại các cửa khẩu.

“Cần chuyển nhanh, chuyển mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc theo hình thức chính ngạch”, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND Lạng Sơn Đoàn Thu Hà cho biết, để giải tỏa 1.700 xe, trong đó 70% là xe chở nông sản hiện đang ùn tắc phải mất 15 ngày. Tỉnh đã thông báo người dân, doanh nghiệp không tiếp tục đưa xe lên cửa khẩu nhưng hàng ngày vẫn có khoảng 50-70 xe đi lên Lạng Sơn. Lý do hiện Trung Quốc đang mùa đông nên nhu cầu hoa quả, nông sản rất lớn, do đó, thương nhân vẫn đổ hàng lên cửa khẩu.

Đầu cầu tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai

Bà Hà thông tin thêm, việc triển khai "vùng xanh", "vùng đệm" ở cửa khẩu vẫn chưa có quy định cụ thể để phù hợp với quy định của phía Trung Quốc, nhiều trường hợp "âm tính tại Việt Nam, nhưng lại dương tính theo chỉ số của Trung Quốc". Do đó, cần nghiên cứu, trao đổi, thống nhất với phía bạn về thực hiện công nhận 1 lần đối với kết quả xét nghiệm Covid-19 và khử khuẩn hàng hóa.

Lạng Sơn đã thống nhất với phía bạn về thí điểm phương thức giao nhận hàng hóa hạn chế tiếp xúc, từ đó cửa khẩu Tân Thanh có thể nâng lên 150 - 200 xe thông quan/ngày và có thể cao hơn nữa (hiện khoảng 30-40 xe/ngày). Phương thức giao nhận mới sẽ áp dụng chính thức từ 26/2 tại cửa khẩu Tân Thanh. Với của khẩu Hữu Nghị sẽ áp dụng phương thức giao nhận mới từ 1/3.

Đối với xuất khẩu nông sản, hàng hóa giao thương tiểu ngạch, bà Hà ề nghị cần thể chế bằng văn bản. Việc chuyển từ tiểu ngạch sang chính ngạch thì không thể thực hiện ngay được, phải có lộ trình, giải pháp căn cơ.

Kiên quyết chuyển từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành ghi nhận những chính sách đã triển khai thời gian qua là kịp thời, nhưng chưa thực sự căn cơ, chưa giải quyết tận gốc của vấn đề, chưa khắc phục triệt để tình trạng ùn tắc hàng hoá, trong đó đa số là nông sản, tại các khu vực cửa khẩu.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành

Vì vậy, bên cạnh việc tích cực triển khai các giải pháp đã có, Phó Thủ tướng nhất trí với đề xuất của Bộ Công Thương và các bộ, ngành, địa phương tại cuộc họp. Ông yêu cầu UBND các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh, Cao Bằng và Lào Cai khẩn trương huy động lực lượng tại chỗ, phối hợp với các cơ quan hữu quan của Trung Quốc để thiết lập mô hình "vùng xanh" chung của hai nước.

“Bố trí bãi tập kết phương tiện gần cửa khẩu, sau đó hợp tác với phía Trung Quốc để cùng tiến hành khử khuẩn cho hàng hóa và phương tiện cũng như lấy mẫu xét nghiệm cho lái xe. Các phương tiện và lái xe đã được 2 bên xác nhận âm tính có thể đi thẳng qua biên giới để vào bãi sang tải, không phải qua khử khuẩn hoặc xét nghiệm lần 2", Phó Thủ tướng cho rằng, đây là giải pháp được đánh giá phù hợp, có thể rút ngắn đáng kể thời gian thông quan so với hiện nay.

Về dài hạn, Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tư Pháp, Quốc phòng, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương khẩn trương thành lập tổ nghiên cứu chính sách, trong vòng 15 ngày trình Chính phủ, Thủ tướng, trong đó quy định rõ về tiêu chuẩn, quy chuẩn, chất lượng hàng hóa đủ điều kiện xuất khẩu tiểu ngạch để thống nhất thực hiện. Đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách khuyến khích chuyển đổi sang xuất khẩu chính ngạch đối với các mặt hàng nông sản hiện đang chủ yếu xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc. 

Thu Hằng

‘Phi vụ’ 100-300 triệu ưu tiên thông quan, chuyện không tưởng ở Lạng Sơn!

Hải quan Lạng Sơn khẳng định, chi phí thông quan một container hàng nông sản xuất khẩu là 820.000 đồng, trong khi công an khởi tố hành vi "đưa và nhận hối lộ" số tiền lớn không tưởng từ 100 - 300 triệu để ưu tiên lốt thông quan.