Tim Cook làm được gì sau 5 năm tiếp quản Apple?

Ngày 24/8/2011, Tim Cook chính thức thay Steve Jobs làm Tổng giám đốc điều hành (CEO) thường trực của Apple. Táo khuyết dưới thời Cook đã có nhiều thay đổi và dưới đây là những gì người đàn ông này đã làm được sau 5 năm tiếp quản ghế lãnh đạo công ty.

Tim Cook chính thức thay Steve Jobs làm Tổng giám đốc điều hành (CEO) thường trực của Apple từ ngày 24/8/2011.

Báo cáo doanh thu theo quý kết thúc vào ngày 30/6 vừa qua của Apple đã vượt quá các kỳ vọng của tạp chí Wall Street Journal, khiến cổ phiếu của công ty tăng khoảng 7% ngay sau đó. Apple hiện vẫn là công ty giá trị nhất trên thế giới và thu về lợi nhuận trong một quý nhiều hơn lợi nhuận của phần lớn các công ty công nghệ khác trong một năm.

Tuy nhiên, cùng lúc đó, doanh thu của Apple bắt đầu suy giảm. Sản phẩm quan trọng nhất của hãng, điện thoại iPhone, bắt đầu có dấu hiệu ế ẩm. Tất cả các hoạt động kinh doanh khác của công ty đang teo rút. Táo khuyết cũng không có thêm bất kỳ sản phẩm đình đám nào mới kể từ khi ông Cook lên nắm quyền.

Xét về giá cổ phiếu của Apple kể từ khi ông Cook lên ngồi ghế "nóng", nó đã tăng tới 98%. Song, trong khoảng trên dưới 5 năm trước khi ông lên nắm quyền, giá cổ phiếu công ty thậm chí từng đạt mức tăng kỷ lục tới 460%.

Apple hiện cũng đang chi trả cổ tức, điều chưa từng xảy ra trước khi ông Cook tiếp quản công ty. Song, tiền dự trữ của Apple cũng tăng khoảng gấp 3 lần kể từ đó và hiện đạt hơn 230 triệu USD.

Ông Cook cũng đáng được khen ngợi vì biến Apple thành một công ty có ý thức vì cộng đồng mạnh mẽ. Ông đã đưa ra cam kết quan trọng nhằm biến Apple thành công ty trung hòa các-bon bằng những hành động như xây dựng các nhà máy năng lượng mặt trời, cũng như công khai quan điểm về các vấn đề xã hội, ví dụ như quyền của người đồng tính - điều chưa từng xảy ra dưới thời của người tiền nhiệm Steve Jobs.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng doanh thu của Apple đang giảm liên tục trong 5 năm qua và bắt đầu có dấu hiệu tiêu cực vào quý vừa qua.

Nguyên nhân chính cho điều này là số lượng iPhone xuất xưởng đang bắt đầu giảm vào quý 4/2015 và ở mức tiêu cực tính theo năm kể từ đó.

Thị phần smartphone của Apple cũng giảm đôi chút kể từ khi ông Cook lên lãnh đạo.

Trong khi đó, các smartphone Android của Google lại gia tăng thị phần, chủ yếu do sự thoái trào của các nền tảng thuộc BlackBerry và Microsoft. Cần lưu ý rằng, Android không phải là một hệ điều hành thống nhất giống như iOS. Nó bao gồm nhiều phiên bản gia giảm khác nhau và một vài trong số đó không nàm dưới sự kiểm soát của Google.

iPad từng được cho là sẽ trở thành một loại máy tính cá nhân thế hệ tiếp theo, nhưng mọi việc diễn ra không như vậy. Doanh số iPad bán ra đã sụt giảm theo năm kể từ năm 2014. Quý hiện nay cũng đang tiếp tục xu hướng này, mặc dù doanh thu vẫn tăng do iPad Pro giá cao hơn.

Với máy tính Mac, doanh số bán ra cũng đang giảm theo năm trong 3 quý vừa qua. Tính một cách công bằng, ngành công nghiệp máy tính cá nhân nói trung đang ở giai đoạn suy thoái.

Cấu trúc doanh thu theo sản phẩm của Apple và nó gần như không thay đổi so với trước. iPhone vẫn là "cần câu cơm" chính của công ty và ông Cook chưa thể tạo ra một sản phẩm kinh doanh mới sau 5 năm tiếp quản Táo khuyết.

Ông Cook đang nói rất nhiều về "các dịch vụ", chẳng hạn như App Store, iCloud và Apple Music. Trong quý này, ông tuyên bố công ty đang trên đà lọt tốp 100 công ty lớn nhất toàn cầu do tạp chí Fortune bình chọn. Và đây là lĩnh vực duy nhất công ty không ngừng tăng trưởng, dù không ở mức bùng nổ.

Một trong những thành công lớn nhất của ông Cook là giúp Apple thâm nhập sâu hơn vào Trung Quốc. Doanh thu từ thị trường đông dân nhất thế giới này đã tăng đáng kể tính tới cuối năm 2014. Tuy nhiên, chúng bắt đầu giảm trở lại trong năm nay và xuống thấp hơn doanh thu ở châu Âu trong quý vừa qua.

Một điều quan trọng và thú vị là, chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) của Apple đã tăng theo quý kể từ khi ông Cook nhậm chức và đặc biệt tăng khá nhiều trong hai quý vừa qua.

Chi phí R&D vẫn tiếp tục tăng ngay cả khi doanh thu của Apple không còn tăng nữa.

Ông Cook giải thích, điều này là vì tiền đầu tư tăng lên cho các sản phẩm và dịch vụ hiện đang 'ra lò' hoặc là nguyên mẫu của những gì đang 'ra lò'. "Các bạn có thể nhìn thấy tốc độ tăng trưởng đầu tư và kết luận rằng có rất nhiều thứ chúng tôi đang làm ngoài các sản phẩm hiện tại", ông Cook nói.

Báo chí đã nhắc nhiều đến các dự án phát triển Apple đang âm thầm theo đuổi như chế tạo xe hơi, ti vi, kính thực tế ảo, các sản phẩm gia dụng thông minh hoặc các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Song, Apple chưa bao giờ tuyên bố điều gì về chúng. Công ty có thói quen chỉ công khai về các sản phẩm khi chúng đã sẵn sàng xuất xưởng.

Dù thế nào, theo giới quan sát, ông Cook cần một sản phẩm đột phá để chứng minh, bản thân có thể phát triển các lĩnh vực kinh doanh mới, chứ không chỉ duy trì những gì đang có. Các nhà đầu tư vẫn đang chờ đợi điều đó.

Tuấn Anh (Theo BI)