CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco - Mã: HAX) - nhà phân phối lớn nhất thương hiệu xe sang Mercedes-Benz trong nước với thị phần trên 38% - tiếp tục có một kỳ kinh doanh không mấy khả quan trong bối cảnh sức mua suy yếu. 

"Trùm xe sang" tại Việt Nam được hưởng lợi lớn khi thị trường tiêu thụ ô tô hồi phục mạnh mẽ sau đại dịch và từ chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ, thiếu chip toàn cầu làm hạn chế nguồn cung. Haxaco đã có một năm 2022 kinh doanh thuận lợi với doanh thu và lợi nhuận đều lập kỷ lục. 

Tuy nhiên, thị trường bán lẻ ôtô đã thay đổi mạnh khi bước sang năm 2023. Lãnh đạo Haxaco nói nhu cầu mua xe sang chưa được cải thiện do người dân có xu hướng chờ đợi những tín hiệu tích cực của nền kinh tế, khiến doanh số bán xe suy giảm so với cùng kỳ.

Trên báo cáo tài chính hợp nhất quý III, trùm bán xe sang này chứng kiến doanh thu thuần giảm 43% so với cùng kỳ năm ngoái về còn 1.115 tỷ đồng. Lãi gộp theo đó giảm gần 45% xuống 65 tỷ đồng, tương ứng biên lãi gộp giảm nhẹ về mức 5,8%. 

Trong khi các chi phí hoạt động và chi phí tài chính vẫn tương đương cùng kỳ khiến lợi nhuận sau thuế rơi nhanh về hơn 8 tỷ đồng, lao dốc đến hơn 85% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù vậy, con số doanh thu và lợi nhuận vẫn tốt hơn 2 quý đầu năm. 

Tính chung kể từ đầu năm, Haxaco ghi nhận doanh thu thuần giảm 44% về mức 2.905 tỷ đồng (trong đó phần lớn nguồn thu đến từ hoạt động bán xe với tỷ trọng 2.510 tỷ đồng, giảm gần phân nửa so với cùng kỳ 9 tháng năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế chưa đến 15 tỷ đồng, giảm hơn 92% so với cùng kỳ. 

Quy mô tổng tài sản hiện đạt 1.840 tỷ đồng, giảm gần 30% so với đầu năm khi doanh nghiệp đẩy mạnh xử lý hàng tồn kho. Giá trị tồn kho vào cuối kỳ này còn khoảng 583 tỷ đồng, chiếm gần 1/3 tổng tài sản nhưng đã giảm 45% so với đầu năm.

Đồng thời với việc xử lý tồn kho thì doanh nghiệp do ông Đỗ Tiến Dũng làm chủ tịch HĐQT cũng cắt mạnh nợ vay xuống còn 520 tỷ đồng, giảm 55% so với đầu năm. 

Trong một báo vào về ngành ôtô gần đây, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng lãi suất cho vay thấp là yếu tố quan trọng nhất (bên cạnh việc tăng thu nhập) sẽ ảnh hưởng đến quyết định mua xe Mercedes. Các nhà phân tích kỳ vọng lãi suất cho vay giảm sẽ khuyến khích nhu cầu mua xe sang trong giai đoạn cuối năm 2023 và năm 2024.

Ngoài ra, ôtô là hàng hóa có xu hướng mất giá nhanh theo thời gian (thông thường, ôtô mới sẽ bị mất 20% giá trị trong năm đầu tiên, sau đó giảm tiếp 10% mỗi năm trong 4 năm tiếp theo), các nhà phân phối ô tô phải tối ưu hóa lượng ôtô tồn kho trong môi trường nhu cầu yếu.