Tương lai của Ukraina là một "mớ bòng bong"

Trang Actualcomenntary.ru vừa đăng tải bài viết của ông Mikhail Khazin, Giám đốc Công ty tư vấn kinh tế Neokon Nga, đánh giá về nguyên nhân và diễn biến tình hình cuộc khủng hoảng ở Ukraina.

Dưới góc nhìn của ông Mikhail Khazin, nguyên nhân gây ra khủng hoảng ở Ukraina có thể bắt nguồn từ một hiệp định mà Tổng thống Ukraina Viktor Yanukovich đã ký với giới chức Trung Quốc ở Bắc Kinh ngay trong những ngày diễn ra các sự kiện trên quảng trường Độc lập ở thủ đô Kiev.

Kết cục cuộc khủng hoảng ở Ukraina sẽ ra sao, hiện thời khó ai có thể dự báo trước.

Phản ứng của Mỹ đã cho thấy rõ điều này. Nếu như không làm gì đó, thì Trung Quốc sẽ bắt đầu xây dựng ở Crưm một cảng nước sâu và cảng này sẽ trở thành điểm phía tây của "con đường tơ lụa" mới, mà theo đó Liên minh châu Âu sẽ thu nhận dòng hàng hóa Trung Quốc. Trong khi, Mỹ hoàn toàn không kiểm soát được bất cứ một điểm nào trên con đường này.

Quan sát từ tình hình hiện nay có thể thấy những người đang nắm quyền lực ở Kiev là vi hiến. Chính vì vậy, họ không thể lấy tiền để giải quyết những vấn đề đang tồn tại. Hơn nữa, họ không biết và không hiểu sẽ làm gì với các chiến binh. Họ đã không có cách giải quyết nào tốt vấn đề này.

Trong khi đó, ngay đối với bản thân các chiến binh, thì tình hình cũng chẳng có gì sáng sủa hơn. Họ hiểu rõ rằng, họ chỉ có thể tồn tại trong khuôn khổ đời sống hòa bình khi nào họ nắm quyền, còn nếu không họ sẽ bị tiêu diệt. Không một chính phủ nào có thể chấp nhận dung dưỡng nhóm người này.

Những chiến binh chỉ có thể lên nắm chính quyền ở tỉnh Galichina, vì vậy họ muốn Ukraina liên bang hóa, hoặc Galichina tách ra khỏi Ukraina thành một quốc gia riêng. Tuy nhiên, giới chức ở Kiev không chấp nhận sự sắp xếp như vây, bởi nếu không có quan niệm một nước Ukraina thống nhất và không chia cắt, thì họ không thể làm được gì.

Ông Khazin cho rằng, "nếu như chúng ta xem xét vấn đề Crưm, thì chúng ta nhận thấy Liên minh châu Âu (EU) nói chung không muốn động tay động chân gì theo hướng này. Crưm chẳng là gì mà EU phải lo lắng lắm và đó cũng chẳng phải là lý do gì ghê gớm để họ phải cãi nhau với Nga".

"Còn đối với Mỹ, thì tại đây những kẻ diều hâu lại muốn chiến tranh xảy ra ở Trung Á. Và trong trường hợp này, Nga chẳng có tội lỗi gì". Theo ông Mikhail Khazin, sớm hay muộn Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng phải cẩn trọng, nếu như không nảy sinh những vấn đề khác nữa trong chính quyền mới ở Kiev.

Chuyên gia Nga nhận định, hiện thời, những người nắm chính quyền ở Kiev chưa thể hợp pháp hóa vị thế của mình, không thể thậm chí tiến hành một cuộc bầu cử tổng thống bình thường. Điều đó không thể thực hiện được kể cả về mặt kỹ thuật, kể cả dưới góc độ tư duy lành mạnh. Những ứng cử viên của tỉnh Galichina không thể được miền đông Ukraina chấp nhận và ngược lại.

Nếu như tiến hành bầu cử ở Ukraina, thì sẽ diễn ra vòng bầu cử thứ hai, trong đó sẽ có hai ứng cử viên. Theo đó, một ứng cử viên không thể sang miền tây Ukraina, còn ứng cử viên thứ hai cũng không được chấp nhận ở miền đông Ukraina. Sự việc sẽ diễn ra như thế nào, thì chưa ai có thể dự đoán được, còn những nhà lãnh đạo ở Kiev thì hoàn toàn không muốn một thể chế liên bang.

Cuối cùng thì tất cả đều rơi vào ngõ cụt, theo đó Kiev chọn con đường đơn giản nhất và cũng nổi tiếng từ xưa nay nhất là thống nhất tất cả các chiến binh vào một tổ chức thống nhất gọi là “Đội cận vệ quốc gia”.

Đánh giá về cuộc trưng cầu dân ý tại Crưm, ông Mikhail Khazin cho rằng, nhân dân tại bán đảo tự trị này có quyền tham gia trưng cầu dân ý và họ đã thực hiện quyền của mình.

"Việc người dân Crưm bỏ phiếu sáp nhập với Nga ai cũng hiểu đó là quyền của họ, miễn phải tranh luận, bàn cãi", ông viết. "Sẽ có những phản ứng rằng Hiến pháp Ukraina không cho phép và cần phải thương lượng, nhưng thương lượng với ai?"

Thậm chí, ngay như chính Verkhovnaya Rada (Quốc hội Ukraina) về mặt lý thuyết là hợp hiến cũng có những vấn đề của mình.

Có những nghi ngờ nghiêm túc rằng các đại biểu tán thành những dự luật, thực tế lại nằm ngoài khu vực Kiev. Đó là chưa kể đến việc bỏ phiếu diễn ra dưới áp lực lớn từ đâu đó. Tất cả các thiết chế chính quyền của Ukraina nhìn chung đang trong tình trạng thảm họa.

Theo ông Khazin, vấn đề cốt lõi là ở Ukraina không có một khái niệm thống nhất. Những người nằm trong chính quyền ở Kiev không thể đưa ra được một đề xuất nào, khi họ để cho miền Nam và miền Đông theo nguyên tắc "thả thần Jinnah ra khỏi chai" (nhưng khó có thể điều được vị thần này quay trở lại chai), và điều đó đã trở thành tác nhân gây ra những xáo trộn.

Kết cục sẽ ra sao, hiện thời khó ai có thể dự báo trước. Hiện cũng chưa ai có thể dự báo sẽ có áp lực mạnh đến đâu với miền nam và miền đông Ukraina. Nhưng đội hình ở Kiev khó có thể giữ vững được quyền lực của mình trong tay, mà trước hết là bởi họ không có nguồn lực tài chính nào.

Hiên giờ ở Ukraina đang bắt đầu mùa gieo hạt. Nhưng ai sẽ cung cấp tài chính và việc cung cấp tài chính sẽ diễn ra nhưng thế nào trong điều kiện hiện nay? Ai sẽ trả lương hưu?

Ông Khazin cho rằng, trong điều kiện hiện nay, Ukraina không thể triển khai một cuộc chiến tranh. Về mặt lý thuyết, nhóm của Yarosh và những chiến hữu trong tổ chức “Đội cận vệ quốc gia” có thể làm, nhưng cũng phải mất hàng năm để thiết lập một trung tâm huấn luyện tình báo phá hoại, rồi tung vào Bắc Capcazơ để trả thù Nga và châu Âu.

Tuy nhiên, theo ông Khazin, sự việc không hề đơn giản. Crưm đã thuộc về Nga. "Nhiệm vụ quan trọng nhất đặt ra với chúng ta là không để cho bất cứ một hành động khủng bố nào diễn ra trong thời kỳ chuyển tiếp và chúng ta phải áp dụng những biện pháp ngăn chặn để khủng bố không diễn ra ở Nga và châu Âu", chuyên gia Nga nhận định.

Lê Thắng