Phố chuyên gia là khu dân cư dành riêng cho chuyên gia và người lao động tại các khu công nghiệp (KCN) thương mại, dịch vụ hay công nghiệp nhẹ. Trên thế giới, mô hình này đã ra đời song song với khu công nghiệp, tạo ra KCN - đô thị - dịch vụ sôi động. Có thể kể đến Thung lũng Silicon (Mỹ) hay đặc khu thương mại Thâm Quyến (Trung Quốc) với quy mô ngày càng mở rộng và hoạt động sầm uất. Tại Việt Nam, mô hình phố chuyên gia này còn khan hiếm. Có thể kể đến KCN - đô thị - dịch vụ VSIP ở Bình Dương, Bắc Ninh, Quảng Ngãi… là những phố chuyên gia tiêu biểu đang phát triển sôi động và không ngừng thu hút người lao động về đây sinh sống.

{keywords}
Đặc khu kinh tế Thâm Quyến - mô hình Phố chuyên gia kiểu mẫu tại Trung Quốc

Cùng với sự tăng trưởng của thị trường công nghiệp, khu vực Đông Nam Á, nổi bật là Việt Nam với chi phí sản xuất thấp đang là ưu tiên lựa chọn của nhiều nhà đầu tư, tập đoàn lớn trên thế giới. Việc phát triển và ngày càng mở rộng của các KCN kéo theo sự gia tăng nhanh chóng của chuyên gia và người lao động về đây làm việc.

Tại Việt Nam đã hình thành nhiều cụm KCN hiện hữu. Tuy nhiên, việc mở rộng quy mô và số lượng của nhiều KCN thương mại, dịch vụ hay công nghiệp nhẹ ở các đô thị vệ tinh hiện nay còn nhiều bất cập. Trong đó, cơ sở hạ tầng chưa được xây dựng đồng bộ và hiện đại. Nhất là chưa tạo ra khu dân cư có hạ tầng, cảnh quan đẹp cho chuyên gia và người lao động. Trong khi nhu cầu cầu về chốn an cư và vui chơi giải trí của chuyên gia và người lao động đang rất lớn và cấp thiết. 

{keywords}
Nhiều người lao động và gia đình phải ở những khu nhà trọ thấp bé

Ngoài ra, nhiều chủ đầu tư KCN chưa chú trọng đầu tư mô hình KCN - đô thị - dịch vụ. Đây là mô hình kết hợp giữa phát triển công nghiệp với đô thị hóa, đảm bảo sự phát triển bền vững của KCN. Khi quy hoạch KCN phải gắn liền với phát triển khu dân cư và các công trình xã hội, tạo được sự đồng bộ về cơ sở hạ tầng. Đặc biệt, việc xây dựng khu dân cư trong KCN cũng là yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững của KCN.

{keywords}
Nhiều KCN chưa tạo ra môi trường sống và vui chơi giải trí cho chuyên gia và người lao động

Chủ trương chính sách nhà nước đang ưu tiên phát triển mô hình KCN - đô thị - dịch vụ sau Nghị định 82/2018/NĐ-CP quy định về quản lý KCN và khu kinh tế. Nhiều chủ đầu tư KCN bắt đầu quan tâm đến mô hình này để cung ứng dịch vụ lưu trú và vui chơi, giải trí cho chuyên gia và người lao động; góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, nhiều chủ đầu tư KCN bắt đầu lên kế hoạch xây dựng mô hình này. Chủ đầu tư KCN thường hợp tác với các đơn vị có kinh nghiệm phát triển khu dân cư để bước đầu mang đến giải pháp nhà ở và vui chơi, giải trí cho chuyên gia và người lao động.

{keywords}
KCN - đô thị - dịch vụ VSIP 1 Bình Dương

Trong đó, việc tập trung phát triển khu dân cư có hạ tầng đồng bộ, cảnh quan đẹp và nhiều tiện ích được một số chủ đầu tư KCN chú trọng. Tiêu biểu như chủ đầu tư KCN Hải Sơn - Tập đoàn Hải Sơn đang ưu tiên phát triển mô hình KCN - đô thị - dịch vụ bằng việc hợp tác với một số đơn vị phát triển dự án có kinh nghiệm và uy tín trên thị trường. Theo đại diện đơn vị này chia sẻ, qua khảo sát một số dự án lớn tại Long An, nhất là kiểm định chất lượng hạ tầng và chất lượng nhà, Tập đoàn Hải Sơn đã tìm ra được doanh nghiệp uy tín trong thị trường để phát triển khu dân cư trong KCN, tạo ra một phố chuyên gia đáng sống.

Ngoài việc chọn đơn vị uy tín để phát triển khu dân cư, Tập đoàn Hải Sơn cũng dành nhiều chính sách ưu đãi và các dịch vụ hỗ trợ lưu trú cho người lao động tại KCN Hải Sơn hay các KCN liền kề như KCN Tân Đô, Tân Đức… để người lao động nhanh chóng hưởng được những dịch vụ sống tốt nhất tại phố chuyên gia. Đó cũng là những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng mô hình KCN - đô thị - dịch vụ.

Như vậy, khi chuyên gia và người lao động cùng sinh sống và tận hưởng những dịch vụ về vui chơi, giải trí tại khu dân cư trong KCN sẽ hình thành nên phố chuyên gia sầm uất. Các dịch vụ về thương mại, y tế, giáo dục cũng phát triển theo. Chuyên gia và người lao động cùng gia đình hoàn toàn an tâm sinh sống và làm việc trong một cộng đồng văn minh, đầy đủ tiện ích. Đó mới chính là điều mà chủ đầu tư KCN hướng đến trong việc xây dựng mô hình KCN – đô thị - dịch vụ.

Ngọc Minh