Xin chào bác sĩ, gần đây bạn sống chung nhà với tôi phát hiện cô ấy nhiễm 3 chủng virus HPV là 16, 17 và 39, có nguy cơ ung thư cao. Tôi lo lắng vì thỉnh thoảng chúng tôi dùng chung khăn tắm, bàn chải đánh răng. Bác sĩ tư vấn giúp tôi, nguy cơ lây virus này cao không? Tôi 28 tuổi, đã quan hệ tình dục còn có thể tiêm vắc xin không? Tôi xin cảm ơn! (Võ Thanh Hà, Hà Nội).

Bác sĩ Nguyễn Công Định - Trung tâm Khám, điều trị sản phụ khoa và chăm sóc sức khỏe sinh sản, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội (cơ sở Cảm Hội) tư vấn:

HPV là viết tắt của Human Papilloma Virus gây bệnh lý u nhú ở người như sùi mào gà, các nốt mụn cơm ở tay. Ngoài ra, HPV còn chịu trách nhiệm đến 99% nguy cơ ung thư cổ tử cung, dương vật ở nam giới...

Việc phòng ngừa HPV và điều trị đào thải (nếu nhiễm bệnh) là phòng được ung thư cổ tử cung. Virus này có khoảng 200 chủng, trong đó có nhiều chủng nguy cơ cao gây ung thư. HPV có thể gây ung thư cổ tử cung và những loại ung thư khác bao gồm ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật hay hậu môn. HPV cũng có thể gây ung thư ở phía sau họng, bao gồm dưới lưỡi và amidan (gọi là ung thư miệng họng). 

Virus này chủ yếu lây qua đường tình dục, có đến 11-12% dân số thế giới (tương đương 700-800 triệu người) đang nhiễm HPV ở cả nam và nữ. Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm HPV vào khoảng 8-11% tùy vùng miền. Có ít nhất 50% phụ nữ đã nhiễm HPV 1 lần trong đời. 

HPV rất dễ lây đặc biệt khi quan hệ tình dục không an toàn với người bệnh (dương vật, âm đạo, hậu môn), tiếp xúc tay miệng với cơ quan sinh dục đã nhiễm HPV. Còn việc dùng chung bàn chải đánh răng thì rất khó lây nhiễm, bạn không nên quá lo lắng.

HPV có thể lây lan ngay cả khi người bệnh không có dấu hiệu hay triệu chứng gì. Bất cứ ai có quan hệ tình dục đều có thể bị HPV, ngay cả khi chỉ có một bạn tình. Để biết chính xác, bạn có thể đi xét nghiệm virus này. Trường hợp bạn mang virus, bác sĩ sẽ đánh giá các chủng nguy cơ như thế nào.

Người bị nhiễm virus HPV nếu quan hệ tình dục có sử dụng bao cao su thì nguy cơ nhiễm vẫn còn. Việc này chỉ ngăn ngừa được khoảng 60% nguy cơ mắc.

Hiện nay chúng ta đã có vắc xin phòng virus HPV. Độ tuổi tiêm lý tưởng nhất là dưới 15, chưa có quan hệ tình dục, tiêm vắc xin 2 mũi. 

Trước đây, vắc xin chỉ phòng 4 chủng nhưng hiện nay ngăn ngừa 9 chủng. Từ 15 tuổi trở lên, bạn tiêm 3 mũi, khi tiêm đã loại trừ 80% nguy cơ ung thư.

Vắc xin ngừa HPV tiêm được cho cả nam và nữ. Bạn không cần làm xét nghiệm mình có mắc virus này hay không trước khi tiêm. Vắc xin vẫn có hiệu quả khi bạn qua 26 tuổi và đã quan hệ tình dục.