Taliban đã giao tranh với Chính phủ Afghanistan kể từ khi lực lượng này bị lật đổ vào năm 2001. Trước đó, vào năm 1994, lực lượng Taliban xuất hiện như một phần trong các lực lượng giao tranh trong cuộc nội chiến ở Afghanistan và nắm quyền lực ở đất nước này từ năm 1996-2001, thực thi nghiêm ngặt luật Hồi giáo.
Người sáng lập và là lãnh đạo ban đầu của Taliban là Mullah Mohammad Omar, người đã ẩn nấp sau khi Taliban bị các lực lượng địa phương với sự hậu thuẫn của Mỹ lật đổ sau vụ khủng bố 11/9/2001. Nơi ẩn nấp lẫn cái chết của Omar bí mật tới nỗi phải tới năm 2013, tức là 2 năm sau đó, cái chết của lãnh đạo Taliban mới được con trai của nhân vật này xác nhận.
Hiện nay, Taliban lại một lần nữa mở rộng sức mạnh quân sự ở Afghanistan. Từ khi quân đội nước ngoài bắt đầu rút quân, Taliban đã kiểm soát hầu hết lãnh thổ Afghanistan và hiện chiếm giữ các thủ phủ của 13/34 tỉnh ở nước này.
Dưới đây là một số nhân vật chủ chốt đứng sau những chiến dịch tấn công của Taliban ở Afghanistan.
Haibatullah Akhunzada là lãnh tụ tối cao của lực lượng Taliban. Ảnh: Reuters |
Haibatullah Akhunzada
Được biết tới là "lãnh tụ niềm tin", Haibatullah Akhunzada là lãnh tụ tối cao của Taliban, người ra quyết định cuối cùng về các vấn đề quân sự, tôn giáo và chính trị của lực lượng này.
Akhunzada lên nắm quyền khi người tiền nhiệm Akhtar Mansour bị giết chết trong cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ gần biên giới Afghanistan - Pakistan năm 2016.
Trong suốt 15 năm cho tới khi đột nhiên biến mất vào tháng 5/2016, Akhunzada từng thuyết giáo tại một nhà thờ Hồi giáo ở Kuchlak, một thị trấn ở tây nam Pakistan. Nhân vật này được cho là khoảng 60 tuổi và hiện không rõ đang ở đâu.
Mullah Mohammad Yaqoob
Con trai của người sáng lập Taliban - Mullah Omar chính là Mullah Mohammad Yaqoob, người chịu trách nhiệm giám sát các chiến dịch quân sự của lực lượng này và theo truyền thông địa phương thì người này đang ở Afghanistan.
Mullah Mohammad Yaqoob từng được đề cử trở thành lãnh đạo tối cao của Taliban trong những cuộc tranh giành kế vị.
Tuy nhiên, Yaqoob đã đề cử Akhunzada vào năm 2016 bởi người này cảm thấy bản thân vẫn còn quá trẻ và thiếu kinh nghiệm trên chiến trường, một chỉ huy của Taliban tham dự cuộc họp tìm người kế vị Mansour cho hay.
Yaqoob được cho là khoảng ngoài 30 tuổi.
Sirajuddin Haqqani
Là con trai của chỉ huy lực lượng thánh chiến Jalaluddin Haqqani, Sirajuddin Haqqani lãnh đạo mạng lưới Haqqani, một nhóm được tổ chức lỏng lẻo phụ trách việc giám sát các tài sản quân sự và tài chính của Taliban dọc biên giới Pakistan - Afghanistan.
Một số chuyên gia cho rằng, chính cha con nhà Haqqani đã đưa hình thức đánh bom tự sát vào Afghanistan và đứng sau những cuộc tấn công vào các nhân vật cấp cao của chính phủ Afghanistan, trong đó có cuộc đột kích vào một khách sạn hàng đầu của Kabul với nỗ lực ám sát người sau này trở thành Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai, cùng với một cuộc tấn công liều chết vào Đại sứ quán Ấn Độ.
Haqqani được cho là khoảng 40-50 tuổi và hiện không rõ đang ở đâu.
Mullah Abdul Ghani Baradar
Là một trong những người đồng sáng lập lực lượng Taliban, Baradar hiện đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban và là một phần trong nhóm đàm phán ở Doha, hiện đang tranh luận căng thẳng về một thỏa thuận chính trị có thể dọn đường cho lệnh ngừng bắn, cũng như tiến trình hòa bình lâu dài ở Afghanistan. Dù vậy, tiến trình này đã không đạt được bất kỳ bước tiến đáng kể nào trong những tháng gần đây.
Baradar hiện đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban ở Doha, Qatar. Ảnh: Reuters |
Baradar, người được cho là một trong những chỉ huy đáng tin nhất của Mullah Omar, từng bị lực lượng an ninh ở thành phố Karachi của Pakistan bắt giữ năm 2010 và được thả ra vào năm 2018.
Sher Mohammad Abbas Stanikzai
Stanikzai đã sống ở Doha trong gần 1 thập kỷ và từng là người đứng đầu văn phòng chính trị của lực lượng này tại đây vào năm 2015.
Ông Sher Mohammad Abbas Stanikzai. Ảnh: Al Jazeera |
Nhân vật này phụ trách việc đàm phán với Chính phủ Afghanistan và đại diện cho lực lượng Taliban trong các chuyến ngoại giao tới một số nước.
Abdul Hakim Haqqani
Đây là người đứng đầu đoàn đàm phán của Taliban và được cho là người mà lãnh đạo Akhunzada tin tưởng nhất.
Theo VOV
Taliban chiếm xong nam Afghanistan, quân Mỹ tới Kabul
Các nhóm quân đầu tiên của một tiểu đoàn thuỷ quân lục chiến Mỹ đã tới Kabul để làm nhiệm vụ bảo vệ khi Mỹ tăng tốc các chuyến bay sơ tán khỏi Afghanistan.