Cụ thể, kết luận kiểm tra do ông Nguyễn Thế Giang, Phó Giám đốc Sở TN&MT Thái Nguyên ký cho biết, các nguồn phát thải chủ yếu tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Cụ thể là từ hoạt động của hai đơn vị trực thuộc doanh nghiệp này là  nhà máy luyện thép Lưu Xá và nhà máy luyện gang.

Theo kết luận trên, nhà máy luyện thép Lưu Xá thực hiện sản xuất phôi thép với công suất 450.000 tấn/năm, sử dụng gang, thép phế liệu và các vật liệu phụ trợ. Quá trình này phát thải ra lượng lớn bụi lò, được thu gom qua hai hệ thống lọc bụi túi vải.

{keywords}
Hàng nghìn tấn bụi lò lộ thiên. Ảnh: Đoàn Bổng

Cụ thể, theo báo cáo của nhà máy, từ năm 2010 đến nay, lượng bụi lò phát sinh khoảng 38.159.642 kg (công ty đã chuyển giao khoảng 1/4 số chất thải trên). Số lượng bụi lò tồn đọng được lưu giữ tại ba khu vực.

Ở bãi chứa số 1, ước tính có khoảng 5.880 tấn chất thải nguy hại.  Bãi chứa số 2 có khoảng 20.670 tấn và kho chứa cũ với khoảng 1.316 tấn.

Đối với nhà máy luyện gang, công suất của nhà máy mỗi năm sản xuất 180.000 tấn phục vụ cho sản xuất phôi thép. Nhà máy sử dụng chủ yếu nguyên liệu là quặng sắt với nhiên liệu gồm than cốc sử dụng cho lò cao và than cám cho dây chuyền thiêu kết – quá trình này phát sinh lượng lớn bụi lò.

Cụ thể, bụi phát sinh từ dây chuyền thiêu kết từ tháng 9/2011 trung bình 4.800.000 kg/năm. Theo báo cáo định kỳ của nhà máy, từ năm 2013 đến nay đã phát sinh và tái sử dụng tổng số 39/959 tấn bụi lò.

Từ tháng 2/2021, nhà máy dừng tái sử dụng bụi lò, đăng ký điều chỉnh và được cấp sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại. Theo đó, khoảng 225 tấn bụi lò của nhà máy được lưu chứa tạm thời và chờ đơn vị có chức năng để chuyển giao xử lý.

Bụi lò tràn ra môi trường đất gây ô nhiễm

Đoàn kiểm tra của Sở TN&MT Thái Nguyên xác định, hoạt động của hai nhà máy nêu trên làm phát sinh bụi lò đã để xảy ra nhiều tồn tại, vi phạm.

Trong đó, TISCO bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại là bụi lò luyện gang, thép tại các bãi chứa không đáp ứng yêu cầu kĩ thuật theo quy định. Không báo cáo theo quy định với cơ quan nhà nước về lưu giữ chất thải trên quá sáu tháng kể từ ngày phát sinh chất thải. Quá trình lưu giữ bụi lò các bãi chứa làm tràn ra môi trường đất gây ô nhiễm môi trường.

{keywords}
TISCO gấp rút xây bãi chứa núi chất thải nguy hại. Ảnh: Đoàn Bổng

Theo kết luận kiểm tra, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính công ty TISCO với mức phạt 565 triệu đồng, buộc công ty phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường.

“Công ty phải đánh giá thực trạng, khoanh vùng, xây dựng phương án khắc phục ô nhiễm tại khu vực bãi chứa số 1, 2 và báo cáo kết quả về Sở TN&MT”, kết luận nêu.

Đồng thời, yêu cầu công ty TISCO khẩn trương hoàn thành xây dựng công trình lưu giữ bụi lò theo quy định và yêu cầu kĩ thuật. Chuyển giao bụi lò còn tồn động để xử lý và báo cáo cơ quan chức năng đúng quy định.

Cuối tháng 3/2021, báo VietNamNet khởi đăng loạt bài phản ánh về hàng nghìn tấn bụi lò (thuộc danh mục chất thải nguy hại) chất lộ thiên giữa thành phố Thái Nguyên. Ngay sau khi bài viết đăng tải, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Trịnh Việt Hùng lập tức chỉ đạo đoàn kiểm tra Sở TN&MT vào cuộc xác minh, xử lý nghiêm theo quy định.

Ba ngày sau chỉ đạo của lãnh đạo UBND tỉnh, Đoàn kiểm tra của Sở TN&MT chính thức vào cuộc kiểm tra việc chấp hành bảo vệ môi trường đối với bụi lò luyện gang, thép.

Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT ngay sau đó có văn bản chỉ đạo xác minh thông tin báo VietNamNet phản ánh, đồng thời yêu cầu báo cáo kết quả về Tổng cục theo quy định. 

Song song với đó, Công ty TISCO nhanh chóng cử lực lượng vào cuộc gấp rút xây dựng bãi chứa chất thải nguy hại với sức chứa hàng nghìn tấn bụi lò. 

Đoàn Bổng

Núi chất thải nguy hại hàng nghìn tấn lộ thiên giữa thành phố Thái Nguyên

Núi chất thải nguy hại hàng nghìn tấn lộ thiên giữa thành phố Thái Nguyên

Hàng nghìn tấn bụi lò sau luyện thép tại Công ty CP Gang thép Thái Nguyên chất lộ thiên, không được che chắn ngay tại trung tâm tỉnh Thái Nguyên.