Chiếc Lambro 550 trong thập niên 60 của thế kỷ trước đã từng là phương tiện vận tải chủ lực ở Sài Gòn, và nay ký ức ấy dần hồi sinh bởi những người sưu tầm.
Thế hệ trẻ 9X ngày nay có lẽ khi nhắc đến xe Lam (cách gọi đơn giản của Lambro) hẳn sẽ khó thể tưởng tượng đã có thời kỳ chiếc xe này chạy kín đường, là phương tiện chủ lực vận chuyển hành khách ở miền Nam thập niên 60 của thế kỷ trước. Đến những năm 90, xe lam 3 bánh dần bị loại bỏ rồi vắng bóng, trở thành ký ức một thời đã xa.
Xem video:
Xe Lam gần đây đã trở lại. Chúng không dễ dàng xuất hiện trên đường phố, nhưng tồn tại ở cộng đồng những người chơi xe cổ hay tìm kiếm hình ảnh hoài cổ từ xác những chiếc Lambro cho mục đích trang trí.
Phương vận chuyển chủ lực Sài Gòn xưa
Khoảng cuối thập niên 70, số lượng xe lam hoạt động ở Sài Gòn và các vùng lân cận lên tới con số hàng chục nghìn chiếc, góp phần chủ lực cho hoạt động vận chuyển hành khách. Khi ấy, loại phương tiện 3 bánh này tồn tại gồm 2 loại: xe lam thổ mộ và Lambro.
Hình ảnh xe Lam trên đường phố Sài Gòn xưa |
Đến thập niên 80, xe Lam dần chuyển thành xe chở hàng và vận tải hàng thay vì chở khách |
Trong khi chiếc Lambro được thiết kế với cabin riêng biệt có mái che thì lam thổ mộ giống xe ba bánh tự chế ngày nay, tức là đầu kép lấy lại từ xe máy khác không có cabin còn phía sau ghép lại từ xe ngựa.
Hoạt động của xe 3 bánh xuất hiện ở Sài Gòn từ thập niên 50 và lên đến cực thịnh vào đầu thập niên 70. Chính sách “Hữu sản hóa” của chế độ cũ giữa thập niên 60 cho phép người dân mua xe trả góp với lãi thấp đã góp phần tăng nhanh xe Lambro. Nếu không được trả góp, giá trị chiếc Lambro 550 ước chừng 30 cây vàng sẽ là một khoản tiền không nhỏ.
Đến thập niên 80, xe Lam dần chuyển thành xe chở hàng và vận tải hàng thay vì chở khách. Ai có thể nghĩ rằng giá của nó những năm 60-70 ước chừng 30 cây vàng |
Sau năm 1975, xe lam vẫn đóng góp rất lớn cho ngành vận tải miền Nam bởi sự thiếu thốn và không cơ động của ôtô. Mãi đến thập niên 90 trước sự tấn công của xe máy giá rẻ, và sự không an toàn khi chở khách, xe lam đã dạt về các tỉnh lẻ chuyển hướng thành xe chở rác hay vật liệu, rồi dần biến mất.
Xe Lam cổ dần hồi sinh
Ngày nay, nếu muốn tìm xe Lam chỉ có thể thấy được ở những nhóm nhỏ còn lưu trữ loại xe này. Họ gồm những người mê xe cổ, cất công tìm lại thân xác chiếc xe Lam đang nằm đâu đó ở góc vườn bị lãng quên, phục chế lại toàn bộ từ động cơ cho đến khung gầm. Số khác muốn tìm chất liệu hoài cổ từ kiểu dáng đặc thù xe Lam, biến nó là một phần trong không gian quán cà phê hay trang trí nhà vườn.
Chiếc xe Lambro đã dọn lại sẽ có giá trị khi còn giấy tờ theo xe |
Chiếc Lambro 550 được dọn lại đẹp đẽ hiện đang rao bán giá 60 triệu đồng. |
Xe Lam còn phục chế và chạy được hiện chủ yếu là Lambro 550. Chiếc Lambro 550 sản xuất từ năm 1967 được đặt tên do sức tải của xe được 550 kg chứ không phải là dung tích của động cơ như cách đặt tên xe ngày nay.
Dựa trên kiểu Lambro 200 và 450 được lưu thông ở Việt Nam trong những ngày đầu, xe Lambro 550 vẫn dùng động cơ 200cc cải tiến của Lambro 200 và bộ thắng nâng cấp lên hệ thống thủy lực trên cả 3 bánh xe phù hợp với sức máy gia tăng mặc dù vận tốc tối đa không thay đổi ở 62 km/h. Xe nhập khẩu từ Ý do hãng Innocenti chế tạo.
Sự khác biệt bên ngoài của chiếc Lambro 550 và 200 là bóng đèn chính ở đầu cabin lái: xe 200 với một đèn ở chính giữa và xe 550 với hai đèn song song ở hai bên.
Thùng xe Lambro 550 được nối dài ra so với những kiểu trước đó với 1.420mm chiều dài và 1.250mm chiều rộng. Thùng có chiều cao nguyên thủy là 1.015mm, phù hợp cho nhu cầu chở khách với mái tôn che mưa nắng và chở được từ 10 đến 14 người.
Chiếc Lambro 550 được phục chế lại với màu sơn sặc sỡ |
Những chiếc trông nguyên bản nhất có thể với phụ tùng “zin” có thể lên tới gần trăm triệu đồng. |
Khi đưa vào phục chế, gần như chi phí tốn kém nhất chính là làm lại toàn bộ khung gầm và vỏ vì theo năm tháng những chiếc xe Lam đã mục nát phần nhiều. Tiếp đó, động cơ hai kỳ được đại tu để có được tiếng nổ ròn đặc trưng. Vì đã bị lãng quên từ hơn 20 năm trước nên giờ đây những chiếc Lambro nào còn đủ các phụ tùng, chi tiết từ con ốc “zin” cho đến tay nắm nhựa bạc màu thời gian là rất quý.
Với chiếc xe Lambro 550 được phục chế “dọn” trông đẹp mắt với nước sơn mới, giá dao động từ 50 đến 60 triệu đồng. Chỉ những chiếc trông nguyên bản nhất có thể với phụ tùng “zin” có thể lên tới gần trăm triệu đồng.
Minh Quân
Trân trọng mời bạn đọc gửi tin, bài, ảnh, video cộng tác về chuyên trang theo email: otoxemay@vietnamnet.vn hoặc gửi bình luận dưới bài viết này.
Những tay chơi Việt vung tiền tỷ độ xe máy cùi bắp
Trong giới dân mê xế độ Việt Nam, không hiếm những cú “vung tay” lên đến tiền tỷ độ xe cùi bắp mà người ngoại đạo khó có thể hiểu được lý do.