Trong văn bản vừa báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết tình hình nợ đọng thuế vẫn còn cao, tổng số tiền nợ thuế tính đến hết 2018 là hơn 81,6 nghìn tỷ đồng, tăng 4% so với năm 2017.

Đáng chú ý, trong tổng số nợ thuế nói trên, Bộ Tài chính cho biết có khoảng hơn 41,3 nghìn tỷ không có khả năng thu hồi vào ngân sách, chiếm hơn 50% tổng số tiền thuế nợ. 

{keywords}
Số nợ thuế không thể thu hồi là rất lớn.

Cụ thể trong tổng số nợ do cơ quan thuế quản lý là hơn 76 nghìn tỷ đồng, thì có hơn 37,5 nghìn tỷ đồng là không thể thu hồi. Đó là do người nộp thuế đã chế, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, liên quan đến trách nhiệm hình sự, đã tự giải thể, phá sản, ngừng, nghỉ và bỏ địa chỉ kinh doanh.

Số nợ Hải quan quản lý là hơn 5,2 nghìn tỷ đồng, trong đó số không còn khả năng thu là hơn 3,8 nghìn tỷ đồng.

Trong số nợ đọng nêu trên, có hơn 759 nghìn người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, đã tự phá sản, giải thể, người nộp thuế đã chấm dứt kinh doanh, không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký…

Cụ thể, có hơn 2,6 nghìn người nộp thuế là người đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự với số tiền thuế nợ là 460 tỷ đồng, trong đó tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp là 174 tỷ đồng.

Có trên 24 nghìn doanh nghiệp tự giải thể nhưng không thực hiện thủ tục giải thể doanh nghiệp với số tiền thuế nợ là hơn 2 nghìn tỷ đồng. Trong đó tiền chậm nộp và tiền phạt chậm nộp là 869 tỷ đồng.

Có hơn 731 nghìn người nộp thuế (trong đó có hơn 197 nghìn doanh nghiệp và hơn 534 nghìn hộ gia đình và cá nhân) bỏ địa chỉ kinh doanh, không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh, bị thu hồi giáy chứng nhận đăng ký kinh doanh với số tiền thuế nợ lên tới hơn 23 nghìn tỷ đồng. Trong đó tiền phạt chậm nộp và chậm nộp là hơn 9,3 nghìn tỷ đồng.

Từ hình hình trên, để giải quyết nợ đọng thuế không còn khả năng nộp ngân sách, Bộ Tài chính đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ của người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.

Điều này nhằm tạo cơ chế pháp lý để xử lý dứt điểm tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại lâu năm không còn khả năng thu của các đối tượng đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự…

Theo Bộ Tài chính, Luật quản lý thuế năm 2006 đã 3 lần bổ sung, sửa đổi, tuy nhiên Luật quản lý thuế hiện hành chưa có quy định pháp luật để xử lý nợ thuế đối với người nộp thuế đã chấm dứt hoạt động kinh doanh và thực sự không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước. Cho nên số tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại dây dưa kéo dài.

Luật Quản lý thuế số 38 năm 2019 vừa được Quốc hội thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020. Trong đó đã có quy định để xử lý nợ cho các đối tượng này. Tuy nhiên, các quy định này được áp dụng cho đối tượng nợ thuế phát sinh từ ngày 1/7/2020 trở đi, không cho áp dụng đối với các trường hợp nợ thuế phát sinh trước ngày 1/7/2020.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cho rằng việc xử lý tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp là nhằm tháo gỡ khó khăn về tài chính cho những người nộp thuế có phát sinh nợ thuế, bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ hoặc trường hợp bất khả kháng khác.

Từ những phân tích nêu trên, Bộ Tài chính cho rằng cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của Quốc hội để xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.

Lương Bằng