Tiếp tục truyền thống 113 năm, Quỹ Nobel ở Stockholm, Thụy Điển hôm nay (6/10) đã bắt đầu công bố tên những người chiến thắng giải Nobel 2014, mở màn bằng giải thưởng Nobel Y học.

{keywords}
Chân dung 3 đồng chủ nhân giải thưởng Nobel Y học 2014.

Chủ tịch Ủy ban Nobel về Y học Göran Hansson tuyên bố, chủ nhân của giải thưởng Nobel trong lĩnh vực Y học năm nay là 3 nhà khoa học John O’Keefe, May-Britt Moser và Edvard Moser vì có công khám phá ra các tế bào hợp thành hệ thống định vị (GPS) bên trong bộ não. Hệ thống GPS sinh học này giúp chúng ta tự định hướng được trong không gian và là cơ sở tế bào cho chức năng nhận thức cao hơn.

Năm 1971, John O’Keefe, người Anh gốc Mỹ, hiện đang công tại tại trường University College London (Anh), đã phát hiện ra thành phần đầu tiên của hệ thống định vị này: một loại tế bào thần kinh có tên gọi "tế bào địa điểm" ở vùng đồi hải mã trong bộ não.

Hơn 3 thập niên sau, vào năm 2005, hai nhà nghiên cứu May-Britt và Edvard Moser thuộc Đại học Khoa học - Công nghệ Na Uy đã khám phá ra thành phần then chốt còn lại của hệ thống GPS trong bộ não: "các tế bào thần kinh lưới", cũng như cách những tế bào này với các tế bào địa điểm giúp chúng ta xác định vị trí và tìm hướng như thế nào.

Theo thông cáo báo chí của Ủy ban Nobel, khám phá của John O’Keefe, May-Britt Moser và Edvard Moser đã giúp giải đáp một vấn đề từng làm đau đầu các nhà triết học và khoa học suốt nhiều thế kỷ, về việc bộ não đã tạo ra một bản đồ không gian bao quanh chúng ta như thế nào và chúng ta có thể điều hướng trong một môi trường phức tạp ra sao.

Việc trở thành đồng chủ nhân của giải Nobel Y học 2014 cũng đồng nghĩa May-Britt và Edvard Moser là cặp vợ chồng thứ 5 từng thắng giải Nobel từ trước tới nay.

Năm ngoái, 2 nhà khoa học Mỹ (James Rothman và Randy Schekman) và một nhà khoa học Đức (Thomas Suedhof), đã cùng lên bục nhận giải Nobel Y học 2013 cho công trình nghiên cứu mang tính đột phá về cơ chế vận chuyển trong tế bào.

Theo kế hoạch, ngày 7/10 cũng tại Stockholm, Ủy ban Nobel sẽ công bố tên nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý, ngày 8/10 - Nobel Hóa học và ngày 9/10 - Nobel Văn học.

Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào ngày 10/10 tại thủ đô Oslo của Na Uy. Khép lại mùa giải Nobel năm nay sẽ là việc công bố chủ nhân giải Nobel Kinh tế vào ngày 13/10.

Tuấn Anh (Tổng hợp)