Hiện nay, tình trạng “đói sách” là rào cản tiếp cận lớn về giáo dục, việc làm và phát triển của người khuyết tật chữ in, đặc biệt là người khiếm thị - nhóm khuyết tật chiếm khoảng 1,03 triệu người trong dân số Việt Nam. Tỷ lệ người mù biết chữ và có việc làm ở Việt Nam vẫn khá thấp (38,5% biết chữ và gần 21% có việc làm, theo nghiên cứu của Quỹ dân số Liên hợp quốc năm 2011).
Việt Nam hiện nay có 21/63 thư viện trên toàn quốc đã phục vụ người khuyết tật, đặc biệt là người khuyết tật chữ in, 7 thư viện có phòng đọc sách riêng cho người khuyết tật chữ in, 3 thư viện tại: Hà Nội, Đồng Tháp, Thành phố Hồ Chí Minh đã có studio sản xuất sách nói. Ngoài ra, một số thư viện sử dụng xe lưu động để đưa dịch vụ đến với người đọc.
Khó khăn lớn nhất là số lượng thư viện đáp ứng được cho người khuyết tật còn ít, số lượng tài nguyên hạn chế với hơn 30 nghìn đầu sách phục vụ cho người khuyết tật chữ in. Và nguồn kinh phí rất hạn chế cho việc bổ sung đầu sách chữ nổi, sách nói.
Hiệp ước Marrakesh của WIPO được thông qua ngày 27/6/2013 tạo điều kiện tiếp cận các tác phẩm đã xuất bản cho người mù, người khiếm thị, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường. Đây là phần bổ sung mới nhất cho nội dung của các điều ước quốc tế về quyền tác giả do WIPO quản lý. Hiệp ước này mang tính phát triển xã hội và nhân đạo rõ ràng và mục tiêu chính của Hiệp ước là xác lập một loạt các giới hạn và ngoại lệ bắt buộc vì lợi ích của người mù, người khiếm thị và người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in, tác phẩm in ấn thông thường.
Tháng 12/2022, Việt Nam đã gia nhập Hiệp ước Marrakesh, và Nghị định 17/2023/NĐ-CP đã được ban hành để hướng dẫn việc thực thi Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi...
Phát biểu tại lễ trao Văn kiện gia nhập của Việt Nam, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai nhấn mạnh việc Việt Nam gia nhập Hiệp ước Marrakesh đã ghi một dấu mốc quan trọng việc cân bằng hợp lý giữa bảo vệ quyền tác giả và bảo vệ lợi ích của người mù, người khiếm thị và và người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in, tác phẩm in ấn thông thường. Việc Việt Nam gia nhập Hiệp ước này cũng nhằm thực hiện chủ trương của Nhà nước Việt Nam hỗ trợ, tạo cơ hội để người khuyết tật tại Việt Nam được thực hiện quyền bình đẳng và hòa nhập cộng đồng một cách tốt nhất.
Tổng giám đốc WIPO Daren Tang nồng nhiệt chúc mừng Việt Nam gia nhập Hiệp ước Marrakesh, đồng thời khẳng định WIPO đảm bảo hỗ trợ các thư viện dành cho người mù, người khiếm thị không có khả năng đọc chữ in và các tổ chức phục vụ những người không có khả năng đọc chữ in tại Việt Nam trong việc kết nối với Dịch vụ sách toàn cầu ABC trực tuyến của WIPO để đóng góp và chia sẻ danh mục sách kỹ thuật số nhằm mục đích bổ sung cho bộ sưu tập và cung cấp cho những người mù, khiếm thị hoặc không có khả năng đọc chữ in tại Việt Nam.
Nhóm PV
.svg){kind=icon}
