Bầu Đức: Bước ngoặt bất ngờ, trầm mình chịu đòn

Cả thập kỷ qua, tiếng tăm của doanh nhân Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức) dường như chưa bao giờ nguội với hàng loạt những cái “nhất”, cái “đi đầu” rồi đến chuyện nợ nần, cầm cố thế chấp. Giờ đây là câu chuyện lãi ngàn tỷ của một doanh nhân “lỳ đòn”

Doanh nhân gây sốc

Giới đầu tư chứng khoán cũng như những người yêu thể thao đã quá quen thuộc với cái tên Đoàn Nguyên Đức hay “Bầu Đức” - doanh nhân phố núi có quá trình khởi nghiệp và đi lên khá thuận lợi với Công ty Hoàng Anh Gia Lai (HAGL).

Năm 1993, ông Đức thành lập xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh Pleiku, sau đó trở thành CTCP Hoàng Anh Gia Lai, kinh doanh trong nhiều lĩnh vực như khoáng sản và gỗ. Đây là 2 ngành nghề giúp ông Đức có tiền và cơ sở để ông trùm ngành gỗ chuyển sang một lĩnh vực khác, nóng hơn: bất động sản.

Ông Đoàn Nguyên Đức.

Lĩnh vực địa ốc, kèm theo đó là thủy điện, đã mang về cho Bầu Đức những khoản tiền lớn cùng với danh tiếng, nhất là sau khi Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) niêm yết trên thị trường chứng khoán năm 2008 với mã HAG.

Cũng chính trong năm lên sàn HOSE đầu tiên, Bầu Đức đã trở thành người giàu nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam với khối tài sản là cổ phiếu quy ra tiền hơn 6,1 ngàn tỷ đồng khi đó. Chỉ một năm sau, túi tiền ông Đoàn Nguyên Đức phình nở ra gần gấp đôi, lên hơn 11,4 ngàn tỷ đồng và tiếp tục nắm giữ vị trí “giàu nhất thị trường chứng khoán”.

Cũng trong năm 2008, Bầu Đức đã chi hàng triệu USD từ tiền túi cá nhân để mua chiếc máy bay tư nhân đầu tiên, chiếc Beechcraft King Air 350, để phục vụ việc đi lại và vài năm sau đó nâng cấp lên đời cao hơn, đắt đỏ hơn.

Bầu Đức trở thành ông trùm bất động sản khu vực miền Nam với rất nhiều dự án lớn. Bên cạnh những hành động gây sốc, Bầu Đức có rất nhiều phát biểu gây sốc. Chẳng hạn, ông nói làm quần quật không phải vì tiền, tiền nhiều tiêu sai 3 đời không hết, hay cả đời ông chưa biết đi du lịch,...

Cuối 2011, trước khi đại diện cho các doanh nhân Việt Nam tham dự vòng chung kết Giải thưởng doanh nhân toàn cầu của Ernst & Young 2012, Bầu Đức khẳng định sẽ hoàn thành khát vọng trở thành tỷ phú USD muộn nhất vào năm 2014.

Trong bóng đá, Bầu Đức chơi trội hơn tất cả các ông bầu khác, với hàng loạt thương vụ tiêu tiền khủng như: mua chân sút số một Đông Nam Á Kiatisak, hợp tác với CLB bóng đá nổi tiếng của Anh Arsernal để mở Học viện bóng đá HAGL Arsenal JMG vào năm 2007, rồi từ 2009 chi cho bóng đá Lào, giúp Lào xây dựng Làng VĐV phục vụ SEA Games 2009. Đầu năm 2008 ông còn định mua 20% cổ phần của CLB Arsenal.

Khó khăn và chân trời mới

Chỉ trong một thời gian ngắn, HAGL đã trở thành một công ty tư nhân có quy mô lớn, hoạt động trong nhiều lĩnh vực: địa ốc, khai khoáng, thủy điện, bóng đá,... Tuy nhiên, sự phát triển nhanh thường đi cùng hệ lụy. Kinh doanh lớn thường phải vay mượn. Cùng lúc đầu tư dàn trải trên nhiều lĩnh vực khiến Bầu Đức ngập trong núi nợ nần, lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng.

Đam mê bóng đá.

2011-2012 là thời kỳ mà nhiều doanh nghiệp bất động sản gặp khó khăn. Tài sản của Bầu Đức liên tục bốc hơi cho dù HAGL vẫn là điểm sáng hiếm hoi trên thị trường. Bầu Đức là người đi đầu trong việc giảm giá bán căn hộ, với những tuyên bố giảm giá tới 50%.

Cũng ở vào khoảng thời điểm này, ông Đoàn Nguyên Đức đã có những tuyên bố và hành động từ bỏ bất động sản. Bầu Đức bán nhanh, bán rẻ các dự án trong nước và dồn tiền sang BĐS Myanmar và trồng cả trăm ngàn cao su, mía đường tại Lào.

Nhu cầu vốn quá lớn khiến doanh nghiệp của Bầu Đức phải vay rất nhiều từ các ngân hàng trong nước, trong đó có BIDV. Tiền không chỉ được dồn vào các dự án, mà còn phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng xung quanh. Trong khi đó, dòng tiền về, doanh thu và lợi nhuận không kịp bù đắp.

Vài năm gần đây, giới đầu tư tiếp tục chứng kiến những hành động và phát biểu gây sốc của Bầu Đức. Gần như toàn bộ tài sản doanh nghiệp và của ông bị cầm cố và bị phong tỏa ở ngân hàng, từ cổ phiếu, học viện bóng đá, công trình Bệnh viện HAGL, vườn cao su, Văn phòng làm việc Hội sở chính cho tới cả Trung tâm thương mại HAGL tại Myanmar,... Gần đây, Bầu Đức bán cả mảng mía đường cho Thành Thành Công của ông Đặng Văn Thành.

Tại ĐHCĐ HAGL Agrico (HNG), một DN con của HAGL, ông Đoàn Nguyên Đức thậm chí còn cho biết đang xem xét bán đi khoảng 20 ngàn hecta cao su ở Lào và một số đối tác Trung Quốc đã xem xét, đo đạc và nghiên cứu.

Cú chuyển đổi đột ngột sang chăn nuôi bò sữa, bò thịt cùng tuyên bố tuyên bố sẽ ngồi tại Việt Nam bán sữa toàn Đông Nam Á cũng khiến giới đầu tư giật mình về độ táo báo cũng như tốc độ xoay sở chóng mặt của Bầu Đức.

Gần đây, dự án trồng và bán cây ăn quả như chanh, chuối, thanh long,... bắt đầu đem lại hiệu quả lớn. Nửa đầu năm nay, doanh thu từ các loại trái cây của HAGL Agrico đạt hơn 800 tỷ đồng, dẫn đầu tỷ trọng doanh thu của công ty.

Hàng loạt quyết định táo bạo, những dự án đầu tư lớn và tiên phong đã làm lên tên tuổi của Bầu Đức. Song, những tính toán sai lầm khi đầu tư vào cao su lúc giá cao... và hoạt động đầu tư dàn trải khiến Bầu Đức rơi vào nợ nần.

Sau một thời gian dài tái cấu trúc, các doanh nghiệp của Bầu Đức đang dần ổn định trở lại. Thời kỳ khó khăn dường như đã qua đi. Gần đây, các cổ phiếu của Bầu Đức đã tăng giá trở lại, giúp ông có thời điểm đã trở lại top 10 người giàu nhất trên sàn chứng khoán.

H. Tú