Thậm chí, Cộng hòa Dominica, quốc gia láng giềng có dân số tương đương, khoảng 11 triệu người, nhưng tỷ lệ tử vong bởi Covid-19 cũng cao gấp 10 lần so với Haiti.
Nhân viên y tế Haiti kiểm tra thân nhiệt hành khách nhập cảnh. Ảnh: AP |
Tỷ lệ tử vong thấp
Sau khi trường hợp dương tính đầu tiên được xác nhận ở Haiti vào 19/3, các nhà dịch tễ học từng cảnh báo hệ thống y tế yếu kém, điều kiện sống thiếu thốn của đa số người dân, cùng với tình hình xã hội bất ổn sẽ khiến đảo quốc này rơi vào khủng hoảng vì virus corona.
Tuy nhiên, những dự đoán trên cho đến nay có vẻ đã không chính xác. Bất chấp những phản ứng có phần lúng túng từ chính phủ, cùng với việc thực thi các quy định phòng chống lây nhiễm một cách lỏng lẻo, Haiti đã trải qua đỉnh dịch từ cuối tháng 5 - đầu tháng 6 năm nay. Số ca nhập viện, dù vẫn tăng ở một số thời điểm, vẫn chưa bao giờ đạt đến mức nguy kịch.
Cuối tháng 8, trong khi Chính phủ Mỹ chuẩn bị bàn giao 37 máy thở cho Haiti để đối phó với Covid-19, thì tổ chức Bác sĩ không biên giới cùng các tổ chức y tế khác đã lần lượt đóng cửa các cơ sở y tế tại đảo quốc này. Kế hoạch chuyển đổi các sân bóng địa phương thành bệnh viện dã chiến vẫn chưa bao giờ được thực hiện.
Đến hôm 14/12, Haiti ghi nhận tổng cộng 9.588 trường hợp dương tính với Covid-19 kể từ tháng 3, trong khi con số này ở Cộng hòa Dominica đã lên tới 155.000. Dù tỷ lệ dương tính ở nước này bị cảnh báo tăng từ gần 9% trong tháng 11 lên gần 16% vào tuần trước, nhưng phần lớn số ca nhiễm mới đến từ các trường hợp nhập cảnh từ Mỹ và Cộng hòa Dominica.
Cho đến nay, người dân Haiti dường như phớt lờ trước những cảnh báo về Covid-19. Các phương tiện giao thông công cộng, nhà thờ hay câu lạc bộ đêm vẫn hoạt động náo nhiệt, và dòng người Haiti ở nước ngoài vẫn đang tấp nập hồi hương.
Giới y khoa 'đau đầu'
Việc Haiti có ít ca nhiễm Covid-19, hoặc nếu có thì chỉ có các triệu chứng nhẹ, hiện vẫn là một câu hỏi khiến giới y khoa phải đau đầu. Mary A. Clisbee, Giám đốc nghiên cứu của tổ chức y tế Zanmi Lasante, cho biết bà cùng các nhà khoa học và bác sĩ ở Haiti đã thảo luận và đưa ra một số lý giải cho hiện tượng này.
Lý do đầu tiên được cho là từ tâm lý ngờ vực rộng rãi của người dân đối với hệ thống y tế tại Haiti. "Nhiều người lo sợ bị nhiễm Covid-19 nếu đến bệnh viện hoặc đi tiêm chủng. Vì vậy, rất nhiều người đã không đến bệnh viện để điều trị Covid-19, đồng nghĩa với việc họ chưa được xét nghiệm", bà Clisbee cho biết.
Bên cạnh đó, phần lớn người Haiti còn có niềm tin mạnh mẽ vào việc điều trị Covid-19 từ các bài thuốc gia truyền, hoặc các loại thuốc trị sốt rét và hạ sốt, dù giới y khoa vẫn chưa thể chứng minh được chúng có thật sự hiệu quả hay không.
Tuy nhiên, việc né tránh đi khám bác sĩ vẫn chưa thể lý giải cho tỷ lệ tử vong rất thấp bởi virus corona tại Haiti. Một giả thuyết khác có phần thuyết phục hơn là việc Haiti có dân số rất trẻ và ít người mắc bệnh nền, nguy cơ tử vong vì thế mà giảm đi rất nhiều
"Hơn một nửa dân số ở Haiti có độ tuổi dưới 24. Những người trong độ tuổi này ít có nguy cơ tử vong. Họ có thể bị nhiễm bệnh nhưng không biểu hiện triệu chứng nào”, bà Clisbee giải thích.
Theo Miami Herald, một số quốc gia lân cận với Haiti cũng đang thành công trong việc kiểm soát dịch. Tuy nhiên, những nước này có tổng dân số nhỏ hơn, và vẫn thực thi các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt hơn như giới hạn số lượng người tụ tập nơi công cộng, tiến hành xét nghiệm và cách ly 14 ngày đối với các trường hợp nhập cảnh.
Những điều này gần như không xảy ra ở Haiti, nơi chính phủ dù khuyến khích thực hiện giãn cách xã hội, nhưng vẫn mở cửa trường học, nhà thờ và các cửa khẩu quốc tế, đồng thời cho phép các hoạt động kinh doanh, giải trí, tụ tập đông người diễn ra bình thường.
Việt Anh
Lý do WHO tới Vũ Hán điều tra nguồn gốc Covid-19 vào lúc này
Một nhóm gồm 10 nhà khoa học quốc tế sẽ được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cử tới thành phố Vũ Hán của Trung Quốc, để điều tra nguồn gốc của virus corona chủng mới gây bệnh Covid-19.
Nhìn lại cách đại dịch Covid-19 'chiếm đoạt' thế giới năm 2020
Virus corona xuất hiện lần đầu tiên cách đây một năm ở Vũ Hán, Trung Quốc và lan khắp thế giới trong năm 2020, tàn phá những nơi nó hiện diện.