Bi tráng tâm sự về "Khúc tráng ca biển"

-  "Được giải thì rất mừng, không thì cũng không thất vọng. Tôi gửi tác phẩm của mình đến dự thi không phải để nhăm nhăm lấy giải mà như một cách hưởng ứng một cuộc thi ý nghĩa" - nhạc sĩ Vũ Thiết nói về việc gửi các tác phẩm của mình tới cuộc thi Đây biển Việt Nam.

Đây biển Việt Nam nhận được sự hưởng ứng của nhiều nghệ sĩ

Ngay sau khi báo VietNamNet, Hội Nhạc sĩ và Hội Nhà văn phát động cuộc thi sáng tác Đây biển Việt Nam, nhạc sĩ Vũ Thiết đã gửi hai ca khúc đến dự thi.

Hai ca khúc này được gửi đến ở hai thời điểm khác nhau, cùng phổ thơ Trịnh Công Lộc. Đó là bài: "Lời sóng hát" và "Khúc tráng ca biển" - do hai ca sĩ Hoàng Tùng và Xuân Hảo trình bày. 

"Khúc tráng ca biển" được BGK đánh giá là một trong những ca khúc ấn tượng. Lời thơ bi tráng, súc tích và giàu ý nghĩa của tác giả Trịnh Công Lộc được phổ nhạc theo dòng thính phòng với phần phối khí tài tình của nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng và giọng ca ấn tượng của Xuân Hảo. 

Trước thềm lễ trao giải cuộc thi sáng tác thơ và ca khúc Đây biển Việt Nam, nhạc sĩ Vũ Thiết chia sẻ với VietNamNet về câu chuyện sáng tác:

Ca khúc "Khúc tráng ca biển" được tôi phổ nhạc dựa trên bài thơ "Mộ gió" của nhà thơ Trịnh Công Lộc. Tôi biết anh qua các đợt công tác ở Quảng Ninh cũng được vài năm rồi. Anh Lộc là người gốc Thái Bình nhưng định cư ở Quảng Ninh, mang theo cả vợ anh ấy, vốn là một cô gái Hà Nội gốc. Mọi người cứ nghĩ ở Hạ Long thì gần thắng cảnh, di tích, là chỗ đẹp đẽ, chơi bời. Nhưng Quảng Ninh đâu chỉ có vịnh Hạ Long. Vùng biển ấy còn là một vùng biên cương trọng yếu của Tổ quốc. Tôi hiểu nơi ấy đã và sẽ có những sóng gió, bão dông. Tôi hiểu những tâm sự sâu sắc của một người làm công tác tuyên huấn như anh Lộc và vẫn thầm cảm phục sao anh lại có thể đủ tĩnh tại, phân tách được hai con người trong cùng một thể xác, để rồi ngoài công tác tuyên huấn, còn có thể hướng tâm về thi ca.

Anh Lộc viết về bão dông sóng cả của biển đảo, nhưng lại thể hiện bằng ngôn ngữ tinh gọn, sâu sắc và nhẹ nhõm đến bất ngờ. Khi biết VietNamNet phát động cuộc thi sáng tác về biển đảo quê hương, anh Lộc gọi điện cho tôi ngay, nói anh có hai bài thơ mới viết về biển, rất tâm đắc. Tôi mừng quá, cũng bảo anh phải gửi về cho tôi ngay.

Ban đầu, anh Lộc gửi bài "Lời sóng hát". Biết bài thơ đó của anh Lộc đã từng được phổ nhạc nhưng sáng tạo âm nhạc mỗi người mỗi khác, mỗi tác giả với phong cách và sự trải nghiệm khác nhau sẽ có ý tưởng khác nhau và xử lý khác nhau về khúc thức.

Hơn nữa, đọc thơ anh, tôi thực sự xúc động đến gai người. Thế nên vẫn bắt tay vào sáng tác ca khúc "Lời sóng hát". Cảm xúc đến  mạnh và nhanh. Tôi nhớ là chỉ một tuần sau đó thì tôi đã hoàn thành ca khúc "Lời sóng hát".

Hai anh em chia sẻ với nhau về ca khúc mới. Khi đó, anh Lộc mới "tiết lộ" thêm về bài thơ "Mộ gió", với những tâm sự bị tráng và khúc chiết, trong một số chữ cực kỳ kiệm lời. Bài thơ rất lạ. Tôi cảm được tâm thế bao trùm, rộng lớn của người viết đã gửi gắm sâu xa sau những câu chữ bị tráng. Và, ngay từ khi đọc bài thơ, trong đầu tôi đã vang lên thứ âm nhạc dành riêng cho nó. Sẽ không thể là bài hát mà phải là một bản giao hưởng. Không thể viết theo lối nhạc nhẹ được mà phải là nhạc thính phòng.

Tôi có trao đổi với anh Lộc rằng, bài thơ tên là "Mộ gió", khi phổ nhạc, tôi cũng gần như giữ nguyên ca từ, chỉ thay đổi chút xíu, nhưng tôi đặt tên ca khúc là "Khúc tráng ca biển", bởi vì, tôi muốn nhấn mạnh vào mối đồng cảm giữa nhạc sĩ với nhà thơ, và hy vọng  điều đó sẽ lan tỏa tới công chúng, người nghe nhạc, để kết nối và cùng nhau hướng về một tình yêu bao trùm hơn nữa, lớn lao hơn nữa.

Cũng không thể không nhắc đến công sức của nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng - người đã giúp tôi phối khí. Trần Mạnh Hùng là một trong những nhạc sĩ có tâm và tầm, chưa kể đến phần sáng tác, đặc biệt là sáng tác khí nhạc, các bản phối của người nhạc sĩ trẻ tuổi này luôn khiến người trong nghề chúng tôi cảm thấy yêu mến và khâm phục.

Tìm được người phối khí rồi, việc tiếp theo là tìm người hát ca khúc ấy, chỉ có những người hát dòng thính phòng mới có thể đáp ứng được yêu cầu. Lúc này tôi nghĩ đến giọng ca Sao Mai Xuân Hảo. Cầm bài hát trên tay, Hảo cũng phát biểu ngay là nhìn thì ngắn gọn thế nhưng quá khó để truyền tải hết tinh thần và nội dung của ca khúc nên xin phép mang bản nhạc về nhà suy ngẫm và tập thật kỹ trước khi đến phòng thu.

Thực sự thì nếu không có cuộc thi Đây biển Việt Nam thì tôi cũng vẫn sáng tác, vẫn hướng về biển đảo quê hương. Tôi cho rằng đó là nghĩa vụ của một người công dân Việt Nam, nhất là khi mình là nhạc sĩ. Thế nên, tôi gửi tác phẩm của mình đến dự thi, không phải để nhăm nhăm lấy giải mà như một cách hưởng ứng một cuộc thi ý nghĩa. Tôi coi đó là một cách đóng góp sức lao động, như trách nhiệm của mình với cuộc sống, với đất nước.

Tôi chưa thấy cuộc vận động sáng tác nào có nhiều người tham gia và tham gia hào hứng như vậy. Có lẽ chủ đề biển đảo bản thân nó đã rất giàu chất nhạc, chất thơ. Tôi cũng thường xuyên theo dõi cuộc thi này và thấy chất lượng của đa phần tác phẩm gửi đến đều rất tốt. Đó mới là điều đáng mừng, chứ không phải cuối cùng thì ai được giải, bởi vì không chỉ cá nhân tôi mà các anh chị em văn nghệ sĩ trên khắp miền, cả trong và ngoài nước, đang hướng về Tổ quốc với một tình yêu lớn lao và rất đỗi dung dị. Như là, điều gì đến thì nó sẽ phải đến...

Lễ Tổng kết và trao giải Cuộc thi sáng tác Thơ và ca khúc "Đây biển Việt Nam" sẽ diễn ra vào tối 19/2 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt - Xô Hà Nội, được tường thuật trực tiếp trên Đài Truyền hình Hà Nội vào hồi 20h.

Hoàng Vy (ghi)