Bộ GD-ĐT vừa ban hành thông tư về Quy chế tuyển sinh cấp THCS và THPT. Theo đó, từ năm 2025, chỉ tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển nhằm hướng tới việc giảm thủ tục hành chính. 

Đối với trường THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học, trong đó có cấp THCS thuộc đại học, trường đại học, viện nghiên cứu, tiêu chí xét tuyển do đại học, trường đại học, viện nghiên cứu trực tiếp quản lí hướng dẫn hoặc thực hiện theo hướng dẫn của Sở GD-ĐT nơi trường đặt trụ sở.

Bộ GD-ĐT cho biết: “Tinh thần của thông tư mới là giảm áp lực thi chuyển cấp cho học sinh tiểu học, vì vậy kể cả trường tư hay trường chất lượng cao cũng xét tuyển một cách đồng bộ mà không thi tuyển”.

Theo thông tư này, các trường chất lượng cao, trường tư "hot" của Hà Nội với tỷ lệ chọi có năm lên tới 1/10, thậm chí 1/15 cũng sẽ phải xét tuyển đầu vào.

Sau khi có thông tư, sáng 9/1, Hội đồng tuyển sinh Trường THCS Đoàn Thị Điểm vừa thông báo tạm thời dừng nhận đăng ký dự tuyển vào lớp 6 năm học 2025-2026 đến khi nhận được hướng dẫn thực hiện thông tư từ Sở GD-ĐT Hà Nội và Phòng GD-ĐT Nam Từ Liêm. Hội đồng tuyển sinh sẽ thông báo đến cha mẹ học sinh ngay khi có phương án điều chỉnh phương thức tuyển sinh để đảm bảo quyền lợi của tất cả học sinh có nguyện vọng đăng ký dự tuyển vào trường.

Trước đó, theo thông báo tuyển sinh năm học 2024-2025 nhà trường thu hồ sơ tuyển sinh lớp 6 từ ngày 9/1 đến 10/4/2025. Trường có các lớp tăng cường Tiếng Anh, Văn - Anh, Toán, Toán - Anh, Toán - Tin, Pháp, Nhật - Anh, Trung - Anh, cùng các lớp song bằng Cambridge, song ngữ Mỹ, chất lượng cao. Thí sinh đăng ký vào trường tham gia kiểm tra đánh giá năng lực vào tháng 4.

Hiện tại, một số trường đã thông báo tuyển sinh lớp 6, thậm chí đã thi tuyển xong học sinh tài năng như Hệ thống Trường Newton.

Trường Ngôi sao Hà Nội đã ấn định việc tuyển học sinh tài năng bằng kỳ thi học bổng lớp 6 diễn ra vào ngày 23/2 tới đây. Chị N.K.H - phụ huynh có con tham gia dự tuyển vào trường này, cho biết: “Khi phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về Thông tư 30 trong đó có nói tuyển sinh lớp 6 bằng xét tuyển, bỏ thi tuyển, tôi rất lo lắng. Xét tuyển theo tiêu chí nào và hiện tại con tôi đã học kết kỳ 1 của lớp 5, không có sự chuẩn bị cho việc xét tuyển”.

Nữ phụ huynh này cho biết, ngay chiều 8/6 đã gọi điện tới hotline nhà trường và bộ phận tuyển sinh của nhà trường cho biết lịch kiểm tra đầu vào lớp 6 vẫn là 23/2 và không có sự thay đổi. Tuy nhiên, việc nhà trường tính toán lại và thay đổi phương thức tuyển theo thông tư mới cũng có thể xảy ra khiến phụ huynh không khác gì “ngồi trên đống lửa”, nín thở chờ đợi.

Tại Hệ thống giáo dục Archimedes, một lãnh đạo nhà trường cho biết, vì thông tư mới mới công bố nên thời điểm hiện tại nhà trường chưa có quyết định gì, cần có thời gian họp bàn và tính toán lại.

“Những năm gần đây, tuyển sinh đầu vào lớp 6 nhà trường luôn có bài kiểm tra hướng tới đánh giá năng lực của học sinh để chọn được học sinh xuất sắc. Rõ ràng, nếu tuyển sinh bằng cách xét tuyển thì chỉ có thể xét trên học bạ, khó nhất là những hồ sơ học bạ toàn điểm 10. Thậm chí có hàng nghìn học bạ điểm 10 đẹp long lanh thì biết loại em nào, nhận em nào, rất khó cho các trường”, vị này cho hay.

Ông Nguyễn Quang Tùng - Hiệu trưởng Trường THCS&THPT M.V. Lômônôxốp, cho hay: “Nhà trường đang chờ hướng dẫn, Sở GD-ĐT hướng dẫn như thế nào sẽ có phương án thực hiện để đảm bảo thống nhất trong thành phố”.

Với những hồ sơ toàn điểm tuyệt đối giống nhau, theo ông Tùng, thông thường các trường sẽ thêm điểm khuyến khích, cộng điểm cho học sinh đạt giải các cuộc thi hoặc tiêu chí phụ khác.

Tại Trường THCS-THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội), bà Văn Thùy Dương - Phó hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Nguyên tắc tuyển sinh đầu tiên theo thông tư mới là đảm bảo an toàn, khách quan, công bằng và nghiêm túc sẽ khó đạt được bằng việc áp dụng nguyên tắc chỉ xét tuyển cho tất cả các trường, công lập lẫn tư thục. Dư luận đã nhiều lần choáng ngợp trước hàng nghìn học bạ toàn điểm tuyệt đối và buộc phải thêm các tiêu chí phụ để tuyển sinh”.

Bà Dương cho rằng, trong khi chưa có công cụ nào đảm bảo việc đánh giá chất lượng giáo dục bậc tiểu học (thi kiểm tra, học bạ) của các trường là khách quan, nghiêm túc, công bằng thì việc bắt buộc cả trường công lẫn trường tư chỉ được tuyển sinh dựa vào xét tuyển học bạ là một sự mạo hiểm. 

Và theo bà, việc chỉ xét tuyển có thể làm gia tăng tình trạng xin điểm, cho điểm, làm đẹp học bạ, cũng không ngoại trừ nảy sinh những kỳ thi để lấy chứng chỉ theo các "tiêu chí phụ", tạo ra các cuộc chạy đua giải thưởng để có thêm điểm cộng xét tuyển vào lớp 6. 

Nhớ lại những năm 2015 - thời điểm lớp 6 cũng không được tuyển sinh bằng thi tuyển, bà Dương cho biết, có những học sinh được xét tuyển bằng tiêu chí phụ như tham gia chứng chỉ bơi hay cờ vua. Thế nhưng, sau khi vào trường, học sinh có giải cờ vua còn không đi nổi một nước cờ...

Theo bà Dương, để thúc đẩy giáo dục tư thục phát triển, tuyển sinh phải là khâu đột phá và nên để các trường tư thục được tự do tuyển sinh theo tiêu chí chuyên môn của cơ quan chức năng có thẩm quyền, cũng như đảm bảo được yêu cầu về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên...