Gãi cả đêm lẫn ngày

Ngồi trong căn nhà nhỏ, chị Đinh Thị Bên (28 tuổi, thôn Tang, xã Trà Bùi, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi) ra sức dỗ dành đứa con út chưa đầy 2 tháng tuổi đang khóc ré vì ngứa. Chị Bên chà xát nhẹ vào các kẽ ngón tay nhỏ xíu nổi đầy những nốt phồng, đứa bé lặng im trong giây lát rồi lại tiếp tục khóc.  

Người mẹ trẻ thở dài, gương mặt buồn hiu hắt, ánh mắt không giấu được sự mệt mỏi: “Nhà có 5 người, ai cũng bị ghẻ. Dù thoa thuốc bên y tế cấp nhưng bệnh không dứt hẳn, mấy đứa nhỏ cứ liên tục nổi ghẻ, khóc cả ngày lẫn đêm”.

Địa hình đồi núi xa xôi cách trở khiến công tác phòng chống ghẻ ở các xã đặc biệt khó khăn ở Quảng Ngãi gặp nhiều bất lợi

Chị Bên đưa tay vén áo 3 đứa con lớn, lộ ra làn da đầy những vết ghẻ cũ và mới đan xen, nốt thì đen xì đóng vảy, vết thì rơm rớm tứa dịch, phồng rộp. Không đợi mẹ phủ áo xuống, những đứa trẻ lại thò tay gãi sồn sột…

Cùng chung cảnh ngộ, chị Hồ Thị Hiền (35 tuổi, thôn Tang) thở dài: “Bệnh ghẻ bắt đầu xuất hiện và lây lan rộng từ sau Tết Nguyên đán 2023 đến nay, vợ chồng tôi và hai đứa con nhỏ đều mắc bệnh ghẻ. Người lớn còn chịu đựng được, đứa nhỏ mới khổ, khóc mãi”.

Để chống chọi với những cơn ngứa do bệnh ghẻ hoành hành, người dân ở thôn Tang ngoài dùng các loại thuốc chữa trị bệnh ghẻ do y tế cung cấp, họ còn hái các loại lá cây rừng như sim, ổi… nấu chín, để nguội rồi tắm, với hy vọng căn bệnh khó chịu này sớm qua đi.

Thôn Tang nằm cách xa trung tâm xã khoảng 12km - là một trong những thôn thuộc diện nghèo tốp đầu ở huyện miền núi Trà Bồng. Nơi này có nhiều người đồng bào dân tộc thiểu số, ý thức về vệ sinh phòng chống dịch còn hạn chế nên nhiều năm qua, ngôi làng thường xuyên bị bệnh ngoài da “ghé thăm”. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên bệnh ghẻ hoành hành và bùng phát mạnh. 

Cả thôn ngót nghét vài chục nóc nhà với 66 hộ gia đình, trên 280 nhân khẩu thì gần một nửa mắc bệnh ghẻ. Từ ngày bị ghẻ tấn công, cuộc sống của người dân đảo lộn. Nhà nhà đóng kín cửa, có gia đình rời làng vào rừng sâu dựng lán tạm cư để “trốn” ghẻ.

Tập trung ngăn ngừa, phòng chống bệnh

Trong khi bệnh ghẻ ở thôn Tang (xã Trà Bùi) vẫn chưa dứt hẳn thì vào đầu tháng 4, xã Trà Thanh (huyện Trà Bồng) lại ghi nhận 19 trường hợp bệnh ghẻ ở 3 thôn gồm: thôn Môn, thôn Cát, thôn Gỗ.

Đây cũng là một xã đặc biệt khó khăn của huyện Trà Bồng, cách Trung tâm Y tế huyện khoảng 20km. Xã gồm có 4 thôn với 523 hộ và 2.523 khẩu; trên 98% là người đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc trưng của bệnh ghẻ là nổi nhiều nốt sần và rất ngứa

Sau đó, đoàn công tác của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Quảng Ngãi tổ chức khám bệnh tại xã Trà Thanh và phát hiện, trong số hơn 200 người dân có đến 170 người mắc bệnh ghẻ.

Triệu chứng của các bệnh nhân là ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm. Các nếp kẽ ngón tay, cổ tay, lòng bàn tay, lòng bàn chân có nốt đỏ và đóng vảy.

Các bác sĩ đã kê đơn, cấp thuốc điều trị miễn phí và hướng dẫn cho người bệnh cách dùng thuốc. Đồng thời, tuyên truyền cho người dân cách vệ sinh cá nhân, các phương pháp phòng bệnh ghẻ.

Trước tình hình số ca mắc bệnh ghẻ tại các địa phương đặc biệt khó khăn gia tăng, UBND huyện Trà Bồng chỉ đạo các cơ quan, chức năng tiếp tục theo dõi, tăng cường phòng chống bệnh, nhất là trong thời điểm bệnh dễ phát sinh như hiện nay.

Bàn tay của bệnh nhân ghẻ ở huyện Trà Bồng

Xã Trà Bùi và xã Trà Thanh, cử cán bộ thường xuyên theo dõi, giám sát, hỗ trợ, phối hợp trong công tác điều trị của ngành y tế tại địa phương. Trường hợp vượt quá khả năng kiểm soát thì báo cáo về UBND huyện để có hướng chỉ đạo.

Phó Giám đốc phụ trách CDC Quảng Ngãi Hồ Minh Nên cho hay: "Đây là lần đầu tiên sau thời gian rất dài, khoảng 30-40 năm mới ghi nhận nhiều ca bệnh như thế, điển hình như thôn Tang ở xã Trà Bùi. Trước kia nếu có chỉ xuất hiện vài ca rải rác".

Theo ông Nên, dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng ghẻ là bệnh lý có khả năng lây rất nhanh từ người này sang người khác, dễ thành dịch trong cộng đồng.

Hiện tại, CDC Quảng Ngãi chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện Trà Bồng theo dõi chặt chẽ, chăm sóc điều trị cho bệnh nhân, tăng cường công tác truyền thông cho người dân biết cách phòng tránh bệnh như vệ sinh cá nhân, vệ sinh nhà ở sạch sẽ, tránh tiếp xúc trực tiếp giữa da với da hoặc tiếp xúc với đồ dùng của những người bị ghẻ.

CDC Quảng Ngãi khám, cấp thuốc cho người dân Trà Thanh

"Quần áo, chăn màn, đồ dùng của người bệnh phải được ngâm xà phòng đậm đặc, luộc nước sôi, phơi ngoài nắng cách xa với đồ dùng của những người xung quanh. Cách ly người bệnh, không dùng chung quần áo, không ngủ chung. Khi có biểu hiện như ngứa dữ dội và tăng lên vào ban đêm, có thương tổn đỏ, bong vảy da, thỉnh thoảng có các nốt và sần đóng vảy... thì đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời" - ông Nên khuyến cáo.

Trường Giang