- Câu chuyện về sự vô cảm và kỹ năng sống một lần nữa được đặt lên mổ xẻ sau vụ tai nạn thương tâm khiến 3 người tử vong tại Long Biên, Hà Nội.

Sau vụ xe camry đâm tử vong 3 người tại đường Ái Mộ, Long Biên, nhiều ý kiến lên tiếng chỉ trích sự vô cảm của người đi đường khi không hỗ trợ đưa cháu bé đi cấp cứu trong khi luồng ý kiến còn lại bảo vệ quan điểm nếu không có kỹ năng sơ cấp cứu thì không nên gây hại thêm cho bệnh nhân.

Theo các bác sĩ, cấp cứu người bị nạn là tình huống khó, thực tế ngay cả nhiều nhân viên y tế cũng không biết cách sơ cấp cứu.

{keywords}

Thời gian vàng chỉ có 2-5 phút

Là người từng tham gia nhiều khoá tập huấn sơ cấp cứu cho cộng đồng, TS Nguyễn Đức Chính, trưởng khoa phẫu thuật nhiễm khuẩn, Bệnh viện Việt Đức cho biết, trong các trường hợp tai nạn giao thông, việc cần kíp đầu tiên là gọi xe cứu thương, gọi người hỗ trợ, sau đó tiến hành các bước sơ cấp cứu nạn nhân tại vị trí ổn định.

Đầu tiên phải kiểm tra nhanh nạn nhân còn sống hay không. Khi nạn nhân còn cơ hội sống, bị chấn thương nặng phải lưu ý đường thở và cột sống cổ.

“Gần như 100% các nạn nhân chấn thương sọ não đều bị chấn thương cột sống cổ. Nếu chấn thương cột sống cổ không được sơ cứu đúng cách, nạn nhân có thể ngừng thở ngay lập tức rồi tử vong”, bác sĩ Chính khuyến cáo.

Trong quy trình cấp cứu sẽ gồm 5 phần việc quan trọng từ A-E. Trong đó A là bảo vệ đường thở, B là hô hấp, C là tuần hoàn và mạch máu, D kiểm soát để bệnh nhân không bị liệt, E là kiểm soát toàn bộ. Trong đó quan trọng nhất là A, B, C.

“Với trường hợp cháu bé, việc lôi cháu bé ra không đúng cách đã làm cháu bé nặng thêm rồi. Thứ hai sau đó lại không có xử lý. Những nạn nhân như thế, thời gian vàng để xử trí ban đầu chỉ từ 2-5 phút, vì không ai ngừng thở được quá 5 phút cả”, bác sĩ Chính lưu ý.

Trong trường hợp đó, phải xem nạn nhân có tắc nghẽn đường thở không. Những trường hợp bị va đập sẽ bị máu, mũi dãi làm tắc đường thở hoặc bị các dị vật đất cát bám vào đường thở, gây tử vong. Nhưng những người tai hiện trường đã không làm được điều này mà đưa cháu bé luôn lên xe là không đúng cách.

Với người dân, trong khi chờ lực lượng y tế đễn hỗ trợ có thể để đầu nạn nhân nghiêng sang một bên để máu, dãi không trào ngược vào đường hô hấp. Sau đó tiến hành hô hấp nạn nhân bằng miệng (phải được huấn luyện sơ bộ).

Khi đưa nạn nhân đi cấp cứu, phải lưu ý cột sống cổ, sọ não, phải để tư thế nghiêng. Nếu không có cáng, cần 3-7 người đỡ nạn nhân, người đỡ đầu, người đỡ vai, người đỡ hông để đầu luôn thẳng trục với thân.

“Với cấp cứu ban đầu, bao giờ cũng khuyến cáo phải có 2-3 người hỗ trợ. 1 người không thể hô hấp bằng miệng cả tiếng được. Người biết làm sẽ chỉ đạo người không biết”, bác sĩ Chính nhấn mạnh.

Theo bác sĩ Chính, việc cố gắng cấp cứu, dù đúng hay không vẫn là cơ hội cho nạn nhân, hơn là không làm gì mà chỉ khoanh tay đứng nhìn.

7 bước sơ cứu người bị nạn

Theo bác sĩ Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, trong quy trình sơ cấp cứu nạn nhân tai nạn thương tích trên đường phố có thể chia thành 7 bước.

Bước 1: Nhanh chóng gọi người hỗ trợ và gọi 115.

Bước 2: Xem nạn nhân có bị ngừng tim: Gọi hỏi không biết, ngừng thở hoặc thở ngáp, mạch cổ không đập. Nếu có ngừng tim, cần để nạn nhân nằm ngửa nhẹ nhàng, duỗi thằng chân tay, tránh gập cổ… sau đó ép tim bằng cách đặt 2 tay chồng lên nhau giữa ngực nạn nhân và ép thật mạnh, thật nhanh, thả tay để ngực nở tối đa sau mỗi lần ép tim.

Ép tim liên tục không nghỉ, sau 2 phút có người thay. Người sơ cứu cần thực hiện động tác này cho đến khi tim đập lại, nạn nhân tỉnh, thở được, có mạch cổ đập hoặc cho đến khi nhân viên cứu hộ chuyên nghiệp đến. Chú ý chỉ di chuyển nạn nhân bị ngừng tim vào bệnh viện khi tim đã đập lại. Nếu nạn nhân vẫn tỉnh, hoặc lơ mơ, vẫn tự thở thì sang bước 3.

Bước 3: Đặt nạn nhân nằm nghiêng an toàn, nằm nghiêng một bên, một chân vắt chéo sang bên đối diện.

Bước 4. Cố định cột sống cổ, cột sống cổ phải thẳng với trục cơ thể, có thể dùng 2 bao cát hay 2 viên gạch chèn 2 bên tai khi bệnh nhân nằm.

Bước 5: Tìm các vết thương chảy máu để cầm máu bằng cách băng ép bằng quần áo, dây. Với nạn nhân chảy máu ở đầu, người sơ cứu phải quấn băng quanh đầu họ để cầm máu, nhưng phải luôn giữ đầu cố định.

Bước 6: Cố định các vết thương gãy xương như xương đùi, xương cẳng tay bằng nẹp, giúp giảm đau cho nạn nhân.

Bước 7: Di chuyển nạn nhân vào bệnh viện gần nhất bằng xe cứu thương, ôtô, tuyệt đối không vận chuyển bằng xe máy; giữ tư thế đầu thẳng với trục cơ thể trong suốt quá trình vận chuyển.

Thúy Hạnh