Sáng 13/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục họp phiên họp 23 cho ý kiến dự thảo Nghị quyết về việc giảm thuế giá trị gia tăng.

Nếu giảm thuế VAT, ngân sách sẽ hụt thu 35.000 tỉ đồng

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) từ mức 10% xuống còn 8% đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất này.

Đề xuất này mở rộng diện hàng hóa, dịch vụ giảm thuế giá trị gia tăng đã được áp dụng trong năm 2022 theo Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc

Ngoài ra, Chính phủ còn đề nghị giảm 20% mức tỷ lệ phần trăm để tính thuế giá trị gia tăng đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng 10%.

Theo tính toán của Bộ trưởng Tài chính, với mức giảm 2%, dự kiến số giảm thu ngân sách Nhà nước khoảng 5.800 tỉ mỗi tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2023 thì tương đương khoảng 35.000 tỉ đồng.

Thẩm tra sơ bộ nội dung này, Phó Chủ nhiệm Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân rách Nguyễn Vân Chi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban này nhất trí sự cần thiết ban hành nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng để hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau dịch Covid-19. Nhất là trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ qúy 4/2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Vân Chi

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn phương án bù đắp khoản giảm thu 35.000 tỉ đồng khi áp dụng việc giảm thuế vì cho rằng, khoản giảm thu này chưa được tính toán trong gói chính sách của Nghị quyết số 43 cũng như trong dự toán ngân sách năm 2023 đã được Quốc hội thông qua.

Theo bà Chi, việc giảm thuế GTGT sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách năm 2023, trong điều kiện số thu năm nay được dự kiến là sẽ có nhiều khó khăn, như báo cáo của Chính phủ.

Không cần thiết phải mở rộng phạm vi áp dụng

Ngoài ra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng lưu ý, hồ sơ trình của Chính phủ không giải trình rõ lý do đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng đối với một số ngành, lĩnh vực lớn.

Đó là đề xuất mở rộng phạm vi giảm thuế giá trị gia tăng 2%, áp dụng cả đối với các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và các lĩnh vực khác như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, khai khoáng, viễn thông, công nghệ thông tin,…

Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra cho rằng, khi ban hành Nghị quyết 43, Quốc hội đã cân nhắc và loại trừ một số lĩnh vực không thật sự cần thiết ra khỏi diện áp dụng giảm thuế giá trị gia tăng.

Bà Chi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban thẩm tra không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43.

Nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ tán thành sự cần thiết giảm thuế giá trị gia tăng, song không đồng tình với đề xuất mở rộng phạm vi hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế như Chính phủ đề xuất.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Phạm Thắng

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý cân nhắc mở rộng diện giảm thuế bởi phạm vi áp dụng nên theo Nghị quyết 43 vì khi đó Quốc hội đã tính toán kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, thu ngân sách năm 2023 dự kiến sẽ rất khó khăn.

Theo Chủ tịch Quốc hội, giảm thuế để kích cầu nhưng giai đoạn này khác với giai đoạn trước.

“Đồng ý cần giảm thuế nhưng phạm vi áp dụng thì nên như cũ vì chúng ta đã tính toán rồi, Chính phủ cũng thực hiện rất nhanh vì hành lang pháp lý đã có”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Giải trình tiếp thu sau đó, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nói sẽ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện tờ trình.

Bộ trưởng cũng nêu rõ, việc giảm thuế giá trị gia tăng chỉ là một trong các giải pháp giải quyết khó khăn hiện nay.

“Trình giảm thuế chúng tôi cũng rất lo vì thu ngân sách quý 1 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái chỉ bằng 83% mà năm ngoái”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Theo ông, trong tình hình hiện nay, việc giảm thuế cũng có tác động nhưng không mạnh mẽ nhưng phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau.