Các quan chức quốc phòng Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản trong tuần này vừa có cuộc đối thoại trực tuyến quan trọng.
Bên cạnh các chủ đề lên án việc Triều Tiên phóng vệ tinh, thử tên lửa đạn đạo, chuyển giao vũ khí cho Nga, quan chức của 3 nước đã có thông điệp về Biển Đông: “Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của pháp quyền và mạnh mẽ phản đối mọi nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc ép buộc... nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng đầy đủ quyền tự do hàng hải và hàng không, nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan là yếu tố không thể thiếu cho an ninh và thịnh vượng của cộng đồng quốc tế”.
Vụ việc tàu Trung Quốc bắn vòi rồng vào hai tàu của Philippines gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông hôm 30/4 đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Hôm 30/4, gần bãi cạn Scarborough, nơi cả Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền, ngay trước khi Philippines đưa một đoàn dân sự lên bãi cạn này để triển khai chương trình tập trận chung Balikatan 2024 với Mỹ. Năm 2012, Trung Quốc đã giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ tay Philippines.
Theo giới chức Philippines, một tàu tuần duyên và một tàu khác của nước này đã bị hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng và bị hư hại, trong khi đang trên đường đến bãi cạn Scarborough để hỗ trợ ngư dân Philippines trong khu vực.
"Hải cảnh Trung Quốc đã làm gia tăng căng thẳng cũng như gia tăng mức độ gây hấn của họ đối với tàu tuần duyên Philippines. Đây là lần đầu tiên chúng tôi có thể nói rằng tàu tuần duyên Philippines đã bị phun vòi rồng trực tiếp với áp lực như vậy, thậm chí còn dẫn đến hư hỏng cấu trúc" - người phát ngôn lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines, Thiếu tướng Jay Tarriela, phát biểu hôm 1/5.
Trong khi đó, Gan Yu - người phát ngôn của Lực lượng hải cảnh Trung Quốc (CCG) - tuyên bố đã xua đuổi 2 tàu của Philippines vì "xâm phạm vùng biển giáp đảo Hoàng Nham (cách Bắc Kinh gọi bãi cạn Scarborough)".
Ông Gan cho biết CCG đã thực hiện các biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật, bao gồm giám sát, cảnh báo bằng vòi rồng, ngăn chặn và kiểm soát, xua đuổi các tàu xâm phạm trái phép, đồng thời cho biết thêm rằng "các hành vi này rất chuyên nghiệp và hợp pháp".
"Hành động của một số tàu thuyền Philippines làm vi phạm chủ quyền của Trung Quốc và vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế cũng như các chuẩn mực cơ bản trong quan hệ quốc tế", đồng thời kêu gọi phía Philippines chấm dứt ngay hành động xâm phạm. Ông Gan nhấn mạnh rằng Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với đảo Hoàng Nham và vùng biển lân cận cũng như quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển liên quan.
Bãi cạn Scarborough giàu tài nguyên, được Philippines gọi là Bajo De Masinloc và Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Manila nhưng trên thực tế đã nằm dưới sự kiểm soát của Bắc Kinh trong hơn một thập kỷ.
Đây không phải là lần đầu tiên tàu Trung Quốc dùng vòi rồng chống lại tàu Philippines gần bãi cạn này. Bắc Kinh cũng thường xuyên sử dụng vòi rồng chống lại các tàu thực hiện nhiệm vụ tiếp tế cho quân đội Philippines đóng tại Bãi cạn Second Thomas (Ayungin), một vùng lãnh thổ tranh chấp khác.
Chỉ trong vòng chưa đến 20 ngày của tháng 3/2024, hải cảnh Trung Quốc đã hai lần phun vòi rồng vào các tàu tiếp tế Philippines tại khu vực bãi Cỏ Mây ở Biển Đông.
Philippines đã liên tục đưa ra các phản đối ngoại giao chống lại Trung Quốc về các hoạt động của Bắc Kinh ở Biển Đông. Kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. nhậm chức vào tháng 7/2022, chính phủ Philippines đã đưa ra 153 cuộc phản đối, trong đó có 20 cuộc phản đối được đệ trình trong 4 tháng đầu năm 2024.
Các yêu sách lãnh thổ chồng chéo ở Biển Đông là nguyên nhân gây ra căng thẳng lâu dài trong khu vực, đẩy Trung Quốc đứng về phía quan điểm trái ngược với Đài Loan và các nước Đông Nam Á bao gồm Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam…
PV
.svg){kind=icon}
