Ngày 7/6, Thanh tra TP Cần Thơ có thông báo kết luận thanh tra việc mua sắm và sử dụng các trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng, chống dịch, các loại xét nghiệm chẩn đoán nhanh và xét nghiệm sinh học phân tử RT-PCR xác định Covid-19 tại Sở Y tế và cơ quan, đơn vị có liên quan.
Theo kết luận, trong năm 2020 và 2021, các đơn vị trên địa bàn TP đã mua sắm 576 gói thầu, tổng giá trị hơn 276 tỷ đồng. Đoàn thanh tra đã kiểm tra 413 gói thầu.
Thanh tra TP Cần Thơ đã chỉ ra những ưu điểm; hạn chế, thiếu sót, sai phạm của các đơn vị.
Sai phạm tại CDC Cần Thơ
Đối với Trung tâm CDC Cần Thơ, đơn vị này thực hiện 7 gói thầu mua sắm sinh phẩm, hóa chất, vật tư tiêu hao. Trong đó, 5 gói thầu đã làm thủ tục thanh toán, 2 gói thầu tạm dừng thanh toán (đã thực hiện các bước theo quy trình chỉ định thầu).
Theo kết luận, đơn vị được chỉ định thầu là Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất. Thanh tra TP Cần Thơ đã chỉ ra những hạn chế tại Trung tâm CDC Cần Thơ.
Cụ thể, việc lựa chọn sản phẩm do Công ty Việt Á sản xuất để làm căn cứ đề xuất kinh phí, phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng không nêu được căn cứ đề xuất nhu cầu về chủng loại, đặc tính kỹ thuật, công nghệ sản xuất, mức độ tương thích với máy móc thiết bị đang sử dụng và so sánh hiệu quả giữa các loại kit xét nghiệm đang có trên thị trường.
Trong khi cùng thời điểm, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản công bố nhiều sản phẩm Kit xét nghiệm PCR để các cơ sở y tế tham khảo làm căn cứ mua sắm.
Mặt khác, theo báo cáo của CDC Cần Thơ, năm 2020 đơn vị có thiết bị xét nghiệm hiệu Biorad CFX 96 tương thích với nhiều loại sinh phẩm xét nghiệm nhưng không được Hội đồng khoa học công nghệ đánh giá, xem xét, so sánh giá giữa các sản phẩm mà quyết định đề xuất sản phẩm của Công ty Việt Á.
Ngoài ra, một số gói thầu không có hồ sơ dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu; việc áp giá thiết bị theo chứng thư thẩm định giá không phù hợp về thời gian.
Chứng thư thẩm định giá chưa phản ánh chính xác giá so với giá thị trường dẫn đến việc xây dựng đơn giá dự thầu chưa đảm bảo chính xác, khách quan.
Hơn nữa, việc thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá do CDC Cần Thơ tự thực hiện, không có quyết định chỉ định thầu và không đưa vào kế hoạch lựa chọn nhà thầu để trình UBND TP phê duyệt. CDC Cần Thơ lập hồ sơ mời thầu không nêu tiêu chuẩn đánh giá theo quy định.
Trong quá trình đánh giá hồ sơ đề xuất của Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất, kết quả kiểm tra chất lượng thành phẩm và hướng dẫn sử dụng nêu sản phẩm không đúng theo bảng chào giá. Do đó, hồ sơ không đáp ứng về tính năng kỹ thuật nhưng vẫn được tổ chuyên gia đấu thầu và tổ thẩm định đề xuất trúng thầu và được Giám đốc CDC Cần Thơ phê duyệt Công ty Hợp Nhất trúng thầu là không đúng quy định của Luật Đấu thầu năm 2013…
Theo kết luận thanh tra, thời gian ký kết thực hiện hợp đồng không đảm bảo theo Quyết định của UBND TP Cần Thơ. CDC Cần Thơ nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu là Công ty Hợp Nhất không đúng chủng loại kit xét nghiệm, dẫn đến thanh toán vượt quy định.
Việc chỉ định thầu của CDC Cần Thơ có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Việt Á và chỉ định Công ty Hợp Nhất thực hiện gói thầu nhằm hợp thức hóa hồ sơ mua sắm, xây dựng giá không tham khảo giá thị trường dẫn đến chênh lệch giá gây thiệt hại ngân sách Nhà nước.
Có gói thầu được CDC Cần Thơ lập hồ sơ yêu cầu quy định về năng lực và kinh nghiệm chưa đúng quy định dẫn đến việc đánh giá hồ sơ đề xuất của Công ty Hợp Nhất đáp ứng về năng lực và kinh nghiệm trong khi theo hồ sơ đề xuất thì nhà thầu này không đủ tiêu chuẩn để thực hiện gói thầu.
Công ty Hợp Nhất chưa cung cấp hàng hóa theo đúng các điều khoản nêu trong hợp đồng, tuy nhiên CDC Cần Thơ căn cứ vào các biên bản mượn hàng trước đó làm cơ sở xác nhận giá trị khối lượng công việc hoàn thành và thực hiện nghiệm thu thanh lý hợp đồng để thanh toán cho nhà thầu.
Ngoài ra, đến thời điểm thanh tra, CDC Cần Thơ còn mượn hàng chưa làm thủ tục thanh toán và thủ tục đấu thầu tổng giá trị thực hiện hơn 7,3 tỷ đồng (gói số 1) và gói số 2 giá đề nghị phê duyệt hơn 10 tỷ đồng.
Thanh tra TP Cần Thơ cho rằng, để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc về Giám đốc CDC Cần Thơ, hội đồng khoa học công nghệ cơ sở, tổ thẩm định, chuyên gia xét thầu và các cá nhân tham mưu thực hiện gói thầu.
Chia tách nhỏ gói thầu
TP Cần Thơ kết luận, việc thực hiện các gói thầu mua sắm vật tư y tế, phương tiện phòng chống dịch và kit test tại các Bệnh viện trên địa bàn thành phố còn nhiều hạn chế, thiếu sót.
Đơn cử, hồ sơ phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu không có biên bản họp của Hội đồng khoa học; hàng hóa được chỉ định để mua sắm là sản phẩm của Công ty Việt Á, không so sánh đối chiếu với giá của các sản phẩm cùng tính năng, tiêu chuẩn kỹ thuật của các hãng sản xuất khác, dẫn đến việc thẩm định giá không phản ánh chính xác giá thị trường của sản phẩm.
Có dấu hiệu chia tách nhỏ gói thầu tiến hành mua sắm ở một số bệnh viện để thực hiện chỉ định thầu theo quy trình rút gọn, vi phạm những điều cấm trong hoạt động đấu thầu. Việc chia nhỏ thành các gói thầu dưới 100 triệu nên không phải trình Sở Tài chính thẩm định giá và trình UBND TP phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu, do vậy giá các sản phẩm test nhanh do bệnh viện tự chỉ định thầu có thể chưa đảm bảo đúng giá thị trường của sản phẩm.
Thậm chí giá của các sản phẩm test nhanh do bệnh viện mua cao hơn sản phẩm có cùng tính năng, độ nhạy, độ đặc hiệu. Một số gói thầu không có biên bản nghiệm thu và thanh lý hợp đồng…
Kiến nghị công an điều tra
Thanh tra TP Cần Thơ đề nghị Chủ tịch UBND TP chỉ đạo Giám đốc Sở Y tế, các cơ quan, đơn vị có liên quan tiến hành kiểm điểm rút kinh nghiệm; kiểm điểm xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan và khắc phục những hạn chế, thiếu sót qua thanh tra.
Về tài chính yêu cầu các đơn vị, cá nhân có liên quan thu hồi các nội dung sai phạm về mua sắm và sử dụng hơn 61,7 triệu đồng.
Thanh tra TP Cần Thơ cũng kiến nghị chuyển cơ quan công an tiếp tục điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.
Cụ thể, 5 gói thầu mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á sản xuất do CDC Cần Thơ chỉ định thầu, có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của công ty này và chỉ định Công ty Hợp Nhất là đơn vị cung cấp hàng hóa, đồng thời hợp thức hóa hồ sơ mua sắm để thực hiện thanh toán cho nhà thầu không đúng quy định pháp luật, vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng dẫn đến thiệt hại ngân sách Nhà nước.
Một gói thầu mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á sản xuất do Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ chỉ định thầu, có hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng trong việc mua sắm.
Một gói thầu mua sắm máy X-quang di động kỹ thuật số phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại Bệnh viện Y học cổ truyền do vi phạm nghiêm trọng các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Hoài Thanh