Việt Nam ưu tiên phát triển các vaccine mới phòng ngừa bệnh lao
Lao vẫn là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong cao trên thế giới. Mỗi ngày có hơn 4.100 người chết vì bệnh lao và gần 28.000 người mắc.
Việt Nam vẫn là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới, với hơn 172.000 người mắc bệnh và 10.400 người chết vì bệnh lao (theo báo cáo năm 2020 của WHO). Trong đó, 63% bệnh nhân lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng thuốc. Đáng chú ý là 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao động.
Vì vậy, bệnh lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không đáng có của hơn 10.000 người mỗi năm.
Vì vậy, công tác phòng, chống bệnh Lao tại Việt Nam thời gian vừa qua luôn được Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo triển khai tích cực và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng đáng ghi nhận. Năm 2015, Việt Nam đã là 01 trong 9 nước đạt Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ ở cả 3 chỉ số hiện mắc, mới mắc và tử vong do Lao. Hệ thống y tế phòng, chống bệnh Lao và bệnh phổi toàn quốc hoạt động hiệu quả: tỷ lệ điều trị thành công cao (92% đối với người bệnh Lao nhạy cảm, trên 75% đối với người bệnh Lao kháng thuốc); tình trạng lây truyền Lao kháng thuốc trong cộng đồng từng bước được khống chế.
Ngày 4/12/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập Ủy ban quốc gia về chấm dứt bệnh lao.
Ủy ban này có nhiệm vụ giúp Thủ tướng chỉ đạo, đôn đốc, điều phối các bộ, ban, ngành, đoàn thể, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và của cộng đồng trong phòng, chống bệnh lao nhằm chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2030, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Ngoài ra, Việt Nam đã có Chương trình chống lao quốc gia, với mạng lưới rộng khắp trên toàn quốc, nòng cốt là Bệnh viện Phổi Trung ương, có Quỹ hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao (PASTB)… Mục tiêu của những chương trình này là đến năm 2030 giảm số người mắc bệnh lao trong cộng đồng xuống dưới 20/100.000 người dân và giảm số người chết do bệnh lao.
Việt Nam cũng cam kết trong việc tiên phong tham gia các nỗ lực thực hiện nghiên cứu và phát triển vaccine; nhấn mạnh sự chủ động của Việt Nam trong triển khai và chia sẻ các chiến lược truyền thông, cũng như khuyến khích phân phối vaccine hiệu quả.
Nỗ lực chấm dứt dịch bệnh Lao vào năm 2030
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, vẫn còn rất nhiều khó khăn, thách thức cần sớm được khắc phục. Ước tính Việt Nam có khoảng 172.000 người mắc bệnh Lao và khoảng trên 13.000 người tử vong vì bệnh Lao hàng năm; là quốc gia đứng thứ 11 trong số 30 quốc gia có gánh nặng bệnh Lao, Lao kháng thuốc cao trên toàn cầu; ý thức chủ động phòng, chống và điều trị bệnh và sự quan tâm của người dân còn chưa cao.
Để có thể đạt mục tiêu cơ bản chấm dứt dịch bệnh Lao vào năm 2030 theo Nghị quyết 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII về việc tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 167/TB-VPCP ngày 17/4/2024 ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Hội nghị triển khai công tác năm 2024 của Ủy ban Quốc gia về chấm dứt bệnh Lao.
Phó Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo Bộ Y tế, các Bộ, ngành, cơ quan ở trung ương và địa phương tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác truyền thông, cung cấp kịp thời, chính xác tình hình, các biện pháp phòng, chống và khả năng tiếp nhận điều trị người bệnh mắc lao để nâng cao ý thức trách nhiệm của nhân dân trong công tác phòng, chống và điều trị bệnh lao.
Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức tổng kết 10 năm triển khai Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh Lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030; đưa báo cáo công tác phòng, chống Lao vào báo cáo tình hình kinh tế - xã hội định kỳ hàng tháng của Bộ Y tế; cập nhật nội dung về thực trạng, các vấn đề về dân số, phòng, chống bệnh lao vào báo cáo kinh tế - xã hội gửi Quốc hội để đề xuất với Quốc hội về nguồn lực, chính sách triển khai.
Đồng thời, Bộ Y tế dự thảo nội dung, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc trình Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị về tăng cường phòng, chống bệnh Lao, trên cơ sở đó đề xuất Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh Lao cho giai đoạn mới.
Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để khuyến khích cán bộ, nhân viên y tế tham gia và bảo đảm nguồn nhân lực cho công tác phòng, chống bệnh Lao; nghiên cứu kết hợp tây y, đông y và y học cổ truyền trong điều trị bệnh Lao.
Nghiên cứu thành lập bệnh viện liên vùng phòng, chống bệnh Lao
Bộ Y tế sớm có kế hoạch làm việc với 12 địa phương chưa có bệnh viện chuyên khoa Lao để thống nhất mô hình và ưu tiên nguồn lực thực hiện công tác phòng, chống và điều trị bệnh Lao; chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ nghiên cứu đề xuất đề án mô hình tổ chức phòng, chống bệnh Lao phù hợp (thành lập khoa, bệnh viện liên vùng,...) trình Thủ tướng Chính phủ trong quý III năm 2024; xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống bệnh Lao, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý III năm 2024.
Bộ Y tế chỉ đạo Chương trình phòng, chống bệnh Lao, Bệnh viện Phổi Trung ương tăng cường hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, nhất là công nghệ xét nghiệm, phát hiện nhanh, huy động các nguồn kinh phí viện trợ để triển khai các hoạt động phòng, chống bệnh Lao.
Cùng với đó, Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương rà soát các đối tượng chưa có thẻ bảo hiểm y tế trên địa bàn, nhất là các đối tượng được chẩn đoán xác định mắc Lao để có giải pháp cho các đối tượng này được hưởng bảo hiểm y tế, tiến tới bao phủ bảo hiểm y tế cho mọi bệnh nhân Lao; thực hiện đấu thầu tập trung để bảo đảm có đủ thuốc, vật tư, hóa chất cho công tác phòng, chống bệnh Lao.
Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương nghiên cứu, xây dựng kế hoạch điều tra hiện mắc Lao toàn quốc vào năm 2025 để làm cơ sở đề xuất các giải pháp phòng, chống bệnh Lao phù hợp, hiệu quả, tiến tới chấm dứt bệnh Lao vào năm 2030; phối hợp với Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh Lao phù hợp, hiệu quả cho các đối tượng đang quản lý tại trại giam, tạm giam, nhà tạm giữ và trong các cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở tâm thần, cơ sở bảo trợ xã hội...
Phó Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các trường vào dịp 27/2 và 20/11 hằng năm dành thời gian nhất định để phổ biến về ý thức giữ gìn, rèn luyện sức khỏe trong đó có kiến thức về phòng, chống bệnh Lao; phối hợp với Bộ Y tế trong việc biên soạn tài liệu hướng dẫn về phòng, chống bệnh Lao cho từng cấp học.
V.v...V.v...
PV