GS.TSKH Ngô Việt Trung vừa được nhận giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022 nhờ những đóng góp trong lĩnh vực Toán học với công trình: “Depth functions of symbolic powers of homogeneous ideals”.
Công trình do ông là tác giả chính (cùng đồng tác giả là TS Nguyễn Đăng Hợp) nghiên cứu một bất biến rất cơ bản của chuyên ngành Đại số giao hoán là độ sâu của Idean. Công trình này giải quyết được 3 bài toán mở liên quan đến tính tăng, tính hội tụ và tính đạt được mức tuần hoàn cho trước của hàm độ sâu. Để đạt được các kết quả này, công trình đã đưa ra nhiều ý tưởng và phương pháp nghiên cứu mới sử dụng công cụ từ các chuyên ngành khác như hình học đại số, tô pô đại số, quy hoạch nguyên.
Phát biểu sau khi nhận giải thưởng, GS Ngô Việt Trung cho hay, ông rất vinh dự và xúc động. Vinh dự bởi đây là một giải thưởng được đánh giá rất cao trong cộng đồng khoa học, ông xúc động hơn bởi cố GS Tạ Quang Bửu cũng chính là người đã thay đổi cuộc đời ông.
“Ít người biết rằng tôi bị bại liệt phải đi nạng khi học phổ thông, tuy thi đủ điểm đi du học nhưng không được nước nào nhận cả vì lý do sức khoẻ. Nhờ GS Tạ Quang Bửu can thiệp mà tôi được đi Đức học Toán và được điều trị để có thể đi lại gần như bình thường. Tôi xin kính dâng giải thưởng này đến hương hồn GS Tạ Quang Bửu”, GS Trung xúc động.
GS Trung cũng không quên nhắc tới người đồng nghiệp của mình.
“Giải thưởng này đúng ra phải được trao cho tập thể tác giả là tôi và TS Nguyễn Đăng Hợp. Không có những ý tưởng của anh Hợp thì không thể giải quyết được vấn đề chính của công trình”.
Ông cũng gửi lời tri ân tới Viện Toán học nơi mình công tác từ khi trở về nước cho đến nay. Bởi: “Không có môi trường học thuật của Viện thì tôi khó lòng đạt được những thành tựu như công trình này. Tôi may mắn được làm việc với GS Lê Văn Thiêm và GS Hoàng Tuỵ, những nhân cách trí thức lớn đã xây dựng Viện theo các chuẩn mực quốc tế để chúng tôi noi theo”.
Cuối cùng, GS Ngô Việt Trung nói cảm ơn người vợ của mình khi “đã can cảm chịu đựng một người làm toán có nhiều khiếm khuyết, hy sinh sự nghiệp cho gia đình để tôi có thể yên tâm theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu khoa học”.
GS.TSKH Ngô Việt Trung sinh năm 1953. Ông nhận bằng tiến sĩ năm 1978 tại Đại học Martin-Luther Halle-Wittenberg, Đức. Từ đó đến nay, ông nghiên cứu và giảng dạy tại Viện Toán học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Ông được phong học hàm phó giáo sư năm 1983, rồi giáo sư vào năm 1991. Ông là người xây dựng và phát triển nhóm nghiên cứu về chuyên ngành đại số giao hoán tại Viện Toán học. Các nghiên cứu của ông thường có mối liên hệ đến các vấn đề trong hình học và tổ hợp.
Thanh Hùng