Theo Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, cách làm mới có thể nâng cao chất lượng công chức là cung cấp cho mỗi công chức một trợ lý ảo. "Có trợ lý ảo, người kém nhất của mỗi tổ chức ít nhất cũng bằng người khá giỏi".
Tại hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ công tác năm 2025 của ngành Nội vụ ngày 21/12, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng trong phát biểu đã tập trung phân tích về việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý và sử dụng công chức.
Có những công việc của hàng chục năm được làm trong 1 năm
Nhìn nhận năm 2024 là năm Bộ Nội vụ bộn bề, rất nhiều công việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu thực tế có những công việc của hàng chục năm được làm trong 1 năm, nhiều khi làm 1 năm thì được mà làm 5 năm lại không được.
“Bộ Nội vụ cũng giống các tổ chức khác, thường có 2 loại việc cần đến công nghệ. Loại thứ nhất tốn nhiều công sức thời gian, loại thứ hai là việc khó”, Bộ trưởng TT&TT nói.
Cụ thể, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, những việc tốn nhiều công sức, thời gian có thể ứng dụng công nghệ thông tin để tự động hóa như quản lý hồ sơ công chức bằng công nghệ số.
Vừa qua, Bộ Nội vụ đã xây dựng cơ sở dữ liệu công chức, tích hợp hệ thống quản lý tập trung, cập nhật thời gian thực. Ứng dụng công nghệ thông tin là "làm cái cũ, theo cái cũ" nhưng được tự động hóa.
Còn những việc khó cần đến chuyển đổi số, tức là cần đến công nghệ và cả sự thay đổi cách làm như: Đánh giá cán bộ, đánh giá hiệu quả và năng lực công chức vốn là việc khó lâu nay, qua nhiều nhiệm kỳ đã có nhiều giải pháp, cố gắng nhưng vẫn chưa có bước tiến đột phá.
Đánh giá người và người thì cái khó là khách quan, ít số liệu, thiếu minh bạch nhưng nếu ứng dụng công nghệ thì sẽ khách quan, minh bạch và dựa trên số liệu.
Bộ trưởng TT&TT cho rằng, Bộ Nội vụ có thể triển khai hệ thống đánh giá tự động, sử dụng các công cụ đánh giá tự động, sử dụng những công cụ trực tuyến để giám sát, theo dõi tiến độ và kết quả công việc; đánh giá hiệu suất làm việc như KPI cũng như các chỉ số định lượng khác.
“Dùng trí tuệ nhân tạo (AI) để trợ giúp phân tích dữ liệu, đưa ra các đánh giá khách quan, hiệu quả công việc. Một phần mềm như thế này đã có sẵn, nước ngoài cũng có, trong nước cũng có”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.
Cách làm mới là cung cấp cho mỗi công chức một trợ lý ảo
Có một việc khó nữa trong nhiều năm nay, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đó là nâng cao chất lượng công chức. Cách làm truyền thống của chúng ta vẫn là “đào tạo và đào tạo”. Hiện nay, cách làm mới là cung cấp cho mỗi công chức một trợ lý ảo.
"Mỗi khi làm việc gì, cần thông tin gì thì hỏi trợ lý ảo, cung cấp toàn bộ tri thức của tổ chức cho trợ lý ảo, bổ sung cập nhật tri thức mới của trợ lý ảo. Khi đó, trợ lý ảo giống như một công chức xuất sắc nhất của một tổ chức. Có trợ lý ảo, người kém nhất của mỗi tổ chức ít nhất cũng bằng người khá giỏi”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phân tích.
Bộ trưởng cũng cho rằng, trợ lý ảo đang là ứng dụng hiệu quả nhất của trí tuệ nhân tạo. Các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã làm chủ công nghệ này và có thể triển khai ngay trợ lý ảo cho Bộ Nội vụ.
Theo Bộ trưởng TT&TT, chuyển đổi số một tổ chức phụ thuộc vào 2 yếu tố. Một là đưa mọi việc lên môi trường số thành dữ liệu. Hai là thay đổi cách thức hoạt động, thay đổi quy trình. Trong đó việc biến mọi thứ thành dữ liệu là quan trọng nhất và mang tính quyết định.
Nếu làm được hai việc này đã đạt 70% thành công của chuyển đổi số. 30% còn lại là cần có một "giám đốc chuyển đổi số" để dùng công nghệ hiện thực hóa việc này. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, sẵn sàng cử người của Bộ TT&TT nếu Bộ Nội vụ thiếu người.
“Xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn hiệu lực, hiệu quả, ngoài đổi mới mô hình tổ chức, con người, còn có công nghệ. Công nghệ dễ làm hơn, hiệu quả nhanh hơn nhưng chúng ta lại chưa quan tâm nhiều. Công nghệ số, nhất là AI có thể tạo ra những thay đổi lớn trong bộ máy nhà nước”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói và cho biết, Bộ TT&TT có thể trợ giúp đắc lực cho Bộ Nội vụ về công nghệ số.
Bộ Nội vụ đã ưu tiên, tập trung nguồn lực để triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số ngay từ đầu năm 2024.
Cụ thể, Bộ đã ban hành danh mục điện tử dùng chung ngành Nội vụ; tổ chức rà soát, thống kê số lượng công chức, viên chức của Bộ Nội vụ có chuyên ngành công nghệ thông tin làm cơ sở huy động tối đa, hiệu quả nguồn nhân lực tại chỗ phục vụ triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số của bộ.
Đến nay, 100% các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành kết nối, đồng bộ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức được trên 2,3 triệu hồ sơ; đồng thời phối hợp với Bộ Công an đối khớp được tổng trên 1 triệu hồ sơ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Bộ Nội vụ đã chủ trì, phối hợp với Cục C06 - Bộ Công an, Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức ngành Nội vụ và hỗ trợ tạo lập CSDL chuyên ngành Nội vụ với sự tham gia của 19.134 học viên của bộ, ngành, địa phương.
Qua đó góp phần nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, các dịch vụ công thiết yếu, các công nghệ phục vụ chuyển đổi số, an ninh và an toàn thông tin trong không gian số.
Dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm “không để cơ quan nhà nước là nơi trú ngụ của người lười biếng”, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình lưu ý Bộ Nội vụ sắp xếp làm sao tránh để “người tài xin nghỉ, người dở ở lại”, giữ được tinh hoa trong bộ máy hành chính công.
Bộ trưởng Nội vụ cho biết, hơn một tháng qua, Bộ đã tập trung cao độ tham mưu Ban Chỉ đạo của Chính phủ thực hiện phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ với khối lượng công việc lớn chưa từng có.