Hành trình bắt đầu từ lòng biển sâu
Năm 1997, những dòng khí đầu tiên từ mỏ PM3-CAA nằm trên vùng biển chồng lấn Việt Nam - Malaysia được phát hiện, thắp lên kỳ vọng về một cuộc cách mạng năng lượng cho vùng đất phía Nam.
Không còn là những kế hoạch trên giấy, Chính phủ và Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã quyết định: đưa khí về Cà Mau, nơi xa xôi của lưới điện quốc gia, khi mà hàng năm vẫn phải “xài đèn dầu” với chi phí gấp 4-5 lần thông thường.
Năm 2001, khi dự án còn trên bàn thiết kế, ông Phạm Thạnh Trị, Chủ tịch HĐND tỉnh Cà Mau lúc bấy giờ, được Thủ tướng Chính phủ điều động về công tác tại Tổng công ty Dầu khí Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam). Không lâu sau đó, ông được phân công giữ chức Phó trưởng Ban Quản lý Dự án (QLDA) Khí - Điện - Đạm Cà Mau.
Một người từng nhiều năm giữ cương vị lãnh đạo tỉnh, nay quay trở lại với vai trò kiến thiết một công trình công nghiệp lớn nhất trong lịch sử địa phương, từ đó mở ra một chương hoàn toàn mới cho vùng đất Cà Mau.
Ban QLDA lúc đầu chỉ có 4-5 người, mượn tạm một căn nhà do tỉnh cấp làm trụ sở, sử dụng xe máy đi khảo sát công trường, bắt đầu bằng công tác đền bù, giải tỏa, san lấp mặt bằng…, những bước đi nền móng nhưng đầy thách thức.
Ông Phạm Thạnh Trị vẫn nhớ như in, ban đầu, Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm không được quy hoạch đặt tại Cà Mau, mà có thể là Kiên Giang, Sóc Trăng hoặc Bạc Liêu. Nhưng với sự kiên trì thuyết phục của lãnh đạo tỉnh, Petrovietnam, Chính phủ đã chọn xã Khánh An, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau làm nơi triển khai.
Những ngày đầu làm công tác dân vận, có những hộ phải đến nhà nhiều lần mới thuyết phục được. Nhưng với hiểu biết sâu sắc về vùng đất và con người nơi đây, cùng tinh thần “thấu tình đạt lý”, chỉ trong 3 tháng, dự án đã đền bù, giải tỏa 234 hộ dân và trong 7 tháng đã hoàn tất hồ sơ pháp lý, bàn giao gần 300ha mặt bằng sạch. Một kỷ lục, nếu đặt trong bối cảnh địa hình khó khăn.
Dòng khí đầu tiên chính thức chạm bờ đất Mũi
Năm 2001, công trình đường ống dẫn khí PM3 - Cà Mau chính thức khởi công. Hơn 325km, trong đó có 298km xuyên qua lòng biển, dẫn khí từ mỏ PM3 - CAA về bờ biển Cà Mau. Đó không chỉ là công trình đường ống dài nhất, xa nhất thời điểm đó, mà còn là thử thách về kỹ thuật, thời tiết và hậu cần cho một công trình ở “chốn cùng trời cuối đất”.
Đến năm 2007, dòng khí đầu tiên chính thức chạm bờ đất Mũi. Dẫn khí về được là một kỳ tích, nhưng sứ mệnh lớn hơn vẫn đang chờ: biến khí thành điện và phân bón thành những giá trị phục vụ trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội.
Sau vài năm, từ những xe cọc nhồi đầu tiên đến việc dựng lên các cụm turbine khổng lồ, hàng chục nghìn kỹ sư, công nhân đã vượt nắng mưa, địa chất phức tạp và cơ sở hạ tầng gần như bằng 0 để hoàn thiện một tổ hợp công nghiệp tích hợp hiện đại bậc nhất khu vực Đông Nam Á.
Hai nhà máy điện Cà Mau 1 và 2, công suất mỗi nhà máy 750 MW, đã lần lượt đi vào vận hành năm 2007 và 2008, ngay lập tức cung cấp hàng tỷ kWh điện cho miền Tây, xóa bỏ tình trạng thiếu điện kéo dài.
Nhà máy Đạm Cà Mau, khánh thành năm 2012, trở thành nhà máy sản xuất urê quy mô lớn đầu tiên ở khu vực miền Tây Nam Bộ. Phân bón Cà Mau không chỉ giúp nông dân miền Tây giảm lệ thuộc vào phân bón nhập khẩu, mà còn trở thành “người bạn” thân quen trên từng mảnh ruộng của hàng triệu nông hộ.
Từ năm 2007 đến nay, Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau đã đóng vai trò trung tâm trong chuỗi giá trị năng lượng và là một trong những cụm công nghiệp có hiệu quả cao nhất của Petrovietnam, đóng góp lớn cho an ninh năng lượng, an ninh lương thực và phát triển kinh tế, công nghiệp địa phương nói riêng và cả nước nói chung. Nhiều năm, tổ hợp này đóng góp đến khoảng 10% tổng thu ngân sách của tỉnh Cà Mau.
Biểu tượng của sự đổi thay
Một lần đến thăm Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm vào cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, sự phát triển của cụm có ý nghĩa quan trọng đối với tỉnh Cà Mau và có nhiều tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội và lợi thế cạnh tranh.
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và mục tiêu trung hòa carbon đến năm 2050, Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau không đứng ngoài cuộc. Các nhà máy điện đã và đang triển khai hàng loạt giải pháp tối ưu vận hành turbine, giảm tiêu hao khí, tận dụng khí dư để phát điện phụ tải, từng bước tiếp cận công nghệ điện khí LNG khi nguồn PM3 có dấu hiệu suy giảm.
Đặc biệt, Phân bón Cà Mau đang chuyển mình mạnh mẽ với mục tiêu trở thành nhà sản xuất phân bón "xanh". Đồng thời, nhà máy cũng xây dựng hệ thống xử lý nước thải và khí thải tiên tiến, đạt chuẩn châu Âu, hướng tới mô hình "nhà máy xanh - cộng đồng bền vững".
Từ một vùng đất vốn chỉ có rừng và nước, giờ đây, những cụm turbine, tháp chưng khí, bồn chứa đạm,... Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ góp phần vào an ninh năng lượng, an ninh lương thực quốc gia, mà còn là biểu tượng của cụm công nghiệp hiện đại, sáng tạo và phát triển bền vững.
(Nguồn: Petrovietnam)
.svg){kind=icon}
