Theo cáo buộc, ông Trần Ngọc Hà là Chủ tịch Hội đồng thành viên (HĐTV) VEAM trong thời gian từ ngày 15/4/2011- 31/12/2014; là Tổng giám đốc (TGĐ) VEAM từ ngày 1/1/2015- 8/8/2018. Ông Hà liên quan đến 3 hành vi, gây thiệt hại tổng cộng hơn 142 tỷ đồng.

Cụ thể, từ năm 2011- 2013, ông Vũ Từ Công (Kế toán trưởng VEAM) tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình ông Lâm Chí Quang (TGĐ VEAM) ký 4 chứng thư bảo lãnh thanh toán cho Vetranco (công ty trực thuộc VEAM) vay 193 tỷ đồng tại các ngân hàng. 

Đến hạn thanh toán, Vietranco không trả được nợ vay nên VEAM bị các ngân hàng cưỡng thu hơn 23 tỷ đồng và phải cho Vetranco vay để thanh toán nợ các ngân hàng số tiền hơn 52 tỷ đồng, gây thiệt hại cho VEAM 75,82 tỷ đồng. 

Các bị cáo tại tòa

Cáo buộc cho rằng, với quyền hạn, trách nhiệm của Chủ tịch HĐTV VEAM, ông Trần Ngọc Hà biết và buộc phải biết việc bảo lãnh thanh toán cho Vetranco của bị cáo Lâm Chí Quang, Vũ Từ Công là vi phạm.

Cáo trạng xác định ông Trần Ngọc Hà biết và tạo điều kiện cho ông Lâm Chí Quang, Vũ Từ Công thực hiện việc bảo lãnh, cho vay trái quy định gây thiệt hại cho VEAM 75,82 tỷ đồng.

Năm 2016, Dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công thương xem xét, quyết định đầu tư.

Khi đó, ông Trần Ngọc Hà với chức danh TGĐ VEAM vẫn thực hiện việc ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán 2 đợt, số tiền 2,5 triệu USD, nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM hơn 56 tỷ  đồng.

Năm 2015, ông Hà với chức danh TGĐ VEAM đã tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ô tô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Srilanka nhưng không có Nghị quyết của HĐTV VEAM, không nằm trong Kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM. 

Dù vậy, bị cáo đã quyết định việc chuyển tạm ứng cho Công ty T-King 400.000 USD để công ty này nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ô tô tay lái bên phải. 

Do kế hoạch nêu trên không thực hiện được và không thu hồi được khoản đã tạm ứng nên VEAM bị thiệt hại hơn 9,9 tỷ đồng. 

Không thừa nhận tội 

Chiều nay, trả lời thẩm vấn tại tòa, cựu Chủ tịch HĐTV VEAM trình bày, bị cáo không đủ điều kiện để biết việc bảo lãnh thanh toán cho Vetranco của bị cáo Lâm Chí Quang, Vũ Từ Công. Trên thực tế, HĐTV chỉ có trách nhiệm tổng thể, cấp nào làm thì cấp đó phải chịu trách nhiệm.

Chủ tịch HĐTV luôn rà soát hoạt động của công ty, nhưng là trên các báo cáo. Còn trong việc ký 4 chứng thư bảo lãnh thanh toán cho Vetranco, TGĐ chỉ cần ký rồi chuyển sang bên ngân hàng là xong nên không ai biết được.

Các bị cáo tại tòa

Cựu Chủ tịch HĐTV VEAM cho rằng: “Nếu xét ra, tôi chỉ có trách nhiệm hành chính của người đứng đầu, cái này thuộc thẩm quyền của anh Quang, tôi không có điều kiện để biết”.

Trả lời thẩm vấn về việc gây thất thoát hơn 56 tỷ đồng, liên quan đến Dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung”, theo ông Trần Ngọc Hà, số tiền trên không thể gọi là thất thoát hay lãng phí.

Theo giải thích của bị cáo, khoản đặt cọc 9,9 tỷ đồng cho thỏa thuận thương mại, không phải là đầu tư. Theo thỏa thuận, khoản tiền này không mất vì không quy định thời hạn.

Ông Trần Ngọc Hà cho rằng mình đã làm tròn trách nhiệm và kết quả điều tra không phản ánh đúng thực chất vấn đề. 

Trong vụ án này, bị cáo Trần Ngọc Hà bị kê biên 2 căn nhà tại địa chỉ phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội và căn nhà tại địa chỉ phường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội.

Ngoài ra, ông Hà còn bị phong tỏa 102.400 cổ phiếu VEA, 10.000 cổ phiếu FBC tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.

Nhắc đến khối tài sản bị kê biên, bị cáo Hà khai, căn nhà ở phường Xuân La là do em gái nhờ đứng tên. Bị cáo đã chuyển giao cho em 20 năm nay. 

Tại tòa, cả vợ và em gái bị cáo đều xác nhận lời khai này của ông Hà là chính xác. Em gái ông Trần Ngọc Hà cũng đề nghị không kê kiên căn nhà này.

Đối với căn nhà còn lại và số cổ phiếu bị kê biên, ông Hà khai, căn nhà là tài sản được thừa kế từ gia đình, còn cổ phiếu được ông mua từ thu nhập hợp pháp. Cả hai tài sản trên đều là tài sản chung của cả gia đình nên không thể kê biên hết được.

T.Nhung