Đảng Cộng hòa Mỹ vừa thông qua cương lĩnh tranh cử của đảng. Ngoài các vấn đề kinh tế, xã hội, cương lĩnh này đã chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc.

Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa của Mỹ đã khai mạc vào ngày 28/8. Ảnh: bbc

Trước đó, báo chí Trung Quốc đã không tiếc lời gay gắt nhằm vào ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa Mỹ (GOP) - ông Mitt Romney - khi nói rằng, ông mang "tâm lý Chiến tranh Lạnh".

Cương lĩnh tranh cử trên đã được thông qua hôm thứ ba tại Đại hội toàn quốc của GOP ở Tampa, cam kết sẽ có lập trường cứng rắn với Trung Quốc về vấn đề tiền tệ cũng như sở hữu trí tuệ. Đồng thời, GOP còn lên án Trung Quốc khi coi nước này "gây mất ổn định trong vấn đề chủ quyền ở Biển Đông" và khẳng định việc Mỹ sẽ tiếp tục bán vũ khí cho Đài Loan. Hai vấn đề này luôn là chuyện "chọc tức" Trung Quốc trước đây.

Tuyên bố cứng rắn trên thể hiện quan điểm của ông Mitt Romney - ứng viên tranh cử tổng thống của GOP. Ông từng cam kết sẽ chỉ rõ Trung Quốc như một kẻ thao túng tiền tệ trong ngày đầu ở nhiệm sở nếu đắc cử.

Cho tới thời điểm hiện tại, Bắc Kinh chưa chính thức đứng về phía nào trong cuộc bầu cử ở Mỹ, nhưng trong tuần này đã chỉ trích các chính sách Trung Quốc của ông Romney thông qua hàng loạt bài xã luận trên báo chí chính thống. Tờ Nhật báo Trung Quốc mô tả các chính sách của ông Romney là "gây gổ", rằng chúng sẽ "đầu độc" mối quan hệ Mỹ - Trung nếu được thực hiện.

Các nhà chiến lược chính trị Mỹ cho rằng, việc chỉ trích các chính sách đối với Trung Quốc không chỉ phổ biến, mà còn có thể mang lại lợi ích chính trị ở Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang vật lộn để phục hồi từ suy thoái. Đây cũng là điều mà các quan chức Trung Quốc đã cáo buộc cả ông Obama và ông Romney về việc cố thỏa mãn cái mà họ gọi là "lá phiếu chống Trung Quốc".

Mặc dù Tổng thống Obama từ chối gọi Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ, nhưng ông đã mạnh mẽ chỉ trích các chính sách kinh tế của Trung Quốc và đưa ra hàng loạt hồ sơ tranh chấp thương mại chống lại Trung Quốc. Cho dù vậy, cương lĩnh của đảng Cộng hòa vẫn cáo buộc tổng thống "chịu thua" trong phản ứng với các vụ vi phạm thương mại của Trung Quốc.

GOP hứa hẹn sẽ áp dụng thuế suất với hàng hóa Trung Quốc nếu như nước này không thay đổi các chính sách và đe dọa áp dụng các biện pháp trừng phạt với các doanh nghiệp nước ngoài ăn cắp công nghệ và quyền sở hữu của Mỹ. Nếu Trung Quốc không tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới, cương lĩnh của GOP cảnh báo rằng, chính phủ Mỹ sẽ "chấm dứt mua sắm hàng hóa và dịch vụ Trung Quốc".

Cương lĩnh tranh cử của một đảng là tuyên bố biểu trưng cho sự đồng thuận các nguyên tắc nói chung và không rừng buộc bất kỳ ứng viên hay chính trị gia nào của đảng đó.

Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa của Mỹ đã khai mạc vào ngày 28/8 tại thành phố Tampa, tiểu bang Florida. Đại hội đã phải dời lại một ngày do lo ngại ảnh hưởng của bão Isaac. Đại hội đã chính thức xác nhận ông Mitt Romney, cựu thống đốc bang Massachusetts đại diện cho Đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống với tổng số phiếu 2.061 so với tối thiểu 1.144 phiếu cần có để được đề cử. Nghị sĩ Paul Ryan của bang Wisconsin cũng được thông qua tư cách là ứng viên phó tổng thống.

Các cuộc thăm dò ý kiến mới nhất cho thấy cử tri Mỹ xem kinh tế và thất nghiệp, hiện đang đứng ở mức 8,3% là các ưu tiên hàng đầu. Đại hội Đảng Cộng hòa đã chính thức chấm dứt mùa tranh cử sơ bộ quyết liệt trong nội bộ đảng ở từng bang một. Trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây nhất thì hiện Romney đang có tỷ lệ ủng hộ ngang ngửa ông Obama. Tuy nhiên ông lại thua xa tổng thống Mỹ về chỉ số được người dân yêu mến. Đây là lần thứ hai ông Romney chạy đua vào Nhà Trắng sau lần thất bại trước ứng viên cùng đảng John McCain bốn năm trước đây.

Thái An (theo voa, bbc)