Các thuyền viên đã sơ cứu và bảo quản phần ngón tay bị đứt rời đúng cách trong bình giữ nhiệt, đưa anh D. vào bờ giữa thời tiết khắc nghiệt. Sau khi được cấp cứu ban đầu, anh D cùng gia đình lập tức bay từ Đà Nẵng ra Hà Nội trong đêm để đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, khi tổng thời gian thiếu máu đã lên tới 25 giờ.

Tại đây, bác sĩ đánh giá phần chi thể còn mềm, mô được bảo toàn tốt nhờ bảo quản đúng cách. Bệnh viện nhanh chóng hội chẩn đa chuyên khoa và quyết định vi phẫu nối lại ngón tay. Trong phòng mổ, hai kíp phẫu thuật làm việc song song: Một kíp xử lý phần ngón đứt, kíp còn lại chuẩn bị mỏm cụt. Xương được cố định bằng kim chuyên dụng; gân, dây chằng, thần kinh và đặc biệt các mạch máu nhỏ 0,8-1mm được nối dưới kính hiển vi với độ chính xác cao, nhằm khôi phục tưới máu cho ngón tay.

Đây là kỹ thuật đòi hỏi sự tinh vi cao, bởi chỉ cần một mạch máu tắc là ngón tay sẽ hoại tử. Với thời gian thiếu máu kỷ lục, việc kiểm soát lưu thông máu, nhiệt độ và nguy cơ co thắt mạch sau mổ là yếu tố quyết định. 

kíp mổ 2.JPG
Lần đầu tiên tại Việt Nam, vi phẫu cứu sống ngón tay thủy thủ bị đứt rời sau 25 giờ. Ảnh: BVCC

TS.BS Vũ Trung Trực - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: “Đây là trường hợp cực kỳ đặc biệt. Trong những ca nối chi thể, thời gian thiếu máu kéo dài thường là rào cản rất lớn. Với ca bệnh này, nhờ bảo quản phần chi thể đứt rời đúng cách ngay từ hiện trường, khớp ngón tay không bị cứng nhờ được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp. Ngoài ra, cấu trúc ngón tay (xương, da, dây thần kinh, mạch máu) có khả năng chịu thiếu máu tốt hơn so với phần chi thể có nhiều cơ nên phần ngón tay bị thiếu máu 25 giờ nhưng vẫn có thể được nối lại”.

Sau mổ, ngón tay hồng, sống hoàn toàn; người bệnh đã cắt chỉ, rút kim và đang tập phục hồi chức năng.

Cách bảo quản chi thể bị đứt rời 

Các bác sĩ cho biết, tai nạn đứt rời ngón tay, bàn tay hay các phần cơ thể có thể xảy ra bất cứ lúc nào, từ lao động sản xuất, tai nạn sinh hoạt cho đến tai nạn trên biển như trường hợp bệnh nhân D. 

Vì vậy, chuyên gia khuyến cáo người dân cần trang bị kiến thức sơ cứu đúng cách, bởi đây là yếu tố quyết định khả năng cứu sống chi thể. Ngoài ra, cần thực hiện các biện pháp sau: 

- Không rửa, không ngâm chi thể đứt rời vào bất kỳ dung dịch nào. Trong trường hợp phần đứt rời trong môi trường bẩn nhiều dị vật, có thể rửa dưới vòi nước sạch, tốt hơn là nước uống tinh khiết hoặc nước đun sôi để nguội.

- Bọc phần chi thể bằng gạc/khăn sạch, cho vào túi nylon và buộc kín (tránh tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh).

- Đặt túi đựng chi thể vào một túi khác có chứa đá lạnh.

- Giữ phần chi thể trong môi trường sạch, ổn định nhiệt độ và vận chuyển nhanh nhất có thể.

- Đưa người bị nạn đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và hướng dẫn tiếp theo.

- Không tự ý xử lý, không dùng thuốc, hóa chất sát trùng lên phần chi đứt rời.