Bloomberg dẫn các nguồn thạo tin cho biết, trong một hướng dẫn mới về thanh toán khí đốt, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết cơ quan này không ngăn cản các công ty mở tài khoản tại Gazprombank và vẫn cho phép họ mua khí đốt từ Nga.

Các công ty châu Âu đã phải xoay xở suốt nhiều tuần qua để tìm cách đáp ứng các yêu cầu từ Nga, đồng thời giữ cho các nguồn cung khí đốt quan trọng được lưu thông mà không vi phạm các lệnh trừng phạt. Một trong số các yêu cầu từ Moscow là việc các giao dịch khí đốt từ Nga phải được thanh toán bằng Rúp, sau tuyên bố của Tổng thống Vladimir Putin ngày 31/3. 

Các đường ống gần mỏ khí đốt Bovanenkovo trên bán đảo Yamal ở Nga. Ảnh: Bloomberg

Ban đầu, Liên minh châu Âu (EU) cho rằng cơ chế thanh toán bằng Rúp mà Nga yêu cầu vi phạm các hợp đồng khí đốt cũng như các lệnh trừng phạt của khối. Tuy nhiên, một số nguồn tin cho biết trong một cuộc họp kín hôm 13/5, EU dường như đã "bật đèn xanh" cho các nhà nhập khẩu khí đốt ở châu Âu được mở tài khoản bằng Euro hoặc USD ở Gazprombank.

Hướng dẫn của EC không nêu rõ các công ty trên có được phép mở tài khoản ở Gazprombank bằng Rúp hay không. Trước đó, giới chức EU, dù chưa ra tuyên bố bằng văn bản, nhưng đã chỉ rõ việc mở một tài khoản như vậy sẽ vi phạm các lệnh trừng phạt Nga.

Một điểm quan trọng khác trong hướng dẫn là nếu các công ty châu Âu tuyên bố đã hoàn tất việc thanh toán các giao dịch khí đốt bằng Euro hoặc USD, họ sẽ không phải chịu thêm bất kỳ tác động nào khác từ phía Nga về những khoản thanh toán này. Hiện nhiều doanh nghiệp châu Âu có hạn chót phải thanh toán tiền khí đốt vào cuối tháng này và nếu không thực hiện, nguồn cung khí đốt của họ có thể bị cắt. Ba Lan và Bulgaria là hai nước đã bị cắt nguồn cung khí đốt sau khi không tuân thủ yêu cầu từ Moscow.

Yêu cầu trả tiền khí đốt bằng Rúp của Nga đang khiến châu Âu bị chia rẽ, do nhiều nước vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu của Nga để đáp ứng nhu cầu sưởi ấm cho các hộ dân và cung ứng cho ngành điện. Tại cuộc họp hôm 13/5, các nguồn tin cho biết trong khi Đức, Hungary, Italia và Pháp ủng hộ kế hoạch mở tài khoản bằng Euro và USD ở Gazprombank, thì Ba Lan lại cho rằng kế hoạch này thiếu sự rõ ràng về mặt pháp lý. Một số nước khác thì tỏ ra bối rối vì hướng dẫn của EC chưa đề cập cụ thể đến việc các bên có được mở tài khoản bằng đồng Rúp ở Gazprombank không.

Ủy ban châu Âu chưa có phản hồi chính thức về thông tin này.

Trước đó, Nga đã yêu cầu các công ty ở châu Âu mở 2 tài khoản thanh toán bằng Euro và Rúp ở Gazprombank, và tuyên bố các khoản thanh toán bằng khí đốt sẽ không được giải quyết cho đến khi đồng Euro được chuyển đổi thành Rúp.

Nga cũng nhiều lần khẳng định yêu cầu của họ "không phải là hành động tống tiền" như EU cáo buộc, và tuyên bố Moscow "đã và sẽ là nhà cung cấp đáng tin cậy nguồn năng lượng cho các bên và vẫn cam kết thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng".

Việt Anh