- Kết quả điều tra các vụ tai nạn giao thông (TNGT) đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trong thời gian qua cho thấy, nguyên nhân đều do lái xe chạy quá tốc độ, đi sai phần đường, lạng lách đánh võng, ngủ gật…

Thảm hoạ từ phóng nhanh vượt ẩu

Sau mỗi vụ TNGT, các cơ quan chức năng đều tiến hành giám định, “giải mã” các nguyên nhân dẫn đến tai nạn.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, trong các vụ TNGT xe khách thảm khốc thì có đến 80% là do ý thức lái xe với các lỗi vi phạm chủ yếu là lấn làn đường, tránh vượt sai quy định, chạy quá tốc độ, phương tiện bị mất phanh...  

Số liệu thống kê của Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt (Bộ Công An) cũng cho thấy, có tới 80% số vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng do xe khách gây ra, chủ quản lý xe là tư nhân; 97% số vụ do vi phạm tốc độ, đi không đúng phần đường, tránh vượt sai quy định, thiếu chú ý quan sát.

{keywords}

Phóng nhanh vượt ẩu là nguyên nhân chính gây nên những vụ tai nạn xe khách trong thời gian vừa qua.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tuyên - Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt cho rằng, lái xe cầm vô lăng thì phải chấp hành nghiêm luật giao thông và đặt tính mạng hành khách trên tính mạng của mình.

Thế nhưng thực thế hiện nay, phần lớn lái xe khách chưa làm được. Lên xe là phóng nhanh vượt ẩu, lạng lách đánh võng, xem thường tính mạng hành khách.

Qua hoạt động thanh tra thiết bị giám sát hành trình (hộp đen) tại Quảng Ninh tháng 5 vừa qua cho thấy, kiểm tra 50 xe khách từ thiết bị hộp đen trong thời gian 10 ngày, cơ quan chức năng đã phát hiện 1.157 vi phạm về tốc độ, với tốc độ xe chạy lớn nhất là 126 km/ giờ (quy định tối đa là 80km/ giờ). Cá biệt, có trường hợp trong một ngày, lái xe khách vi phạm tốc độ tới 300 lần.

Theo Phó chủ tịch Uy ban ATGT Quốc gia Nguyễn Hoàng Hiệp, việc lái xe lái với tốc độ cao như hiện nay, người lái không thể làm chủ tốc độ, không thể xử lý được tình huống xuất hiện đột ngột trên đường.

Đây là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ TNGT thảm khốc trong thời gian qua. 

Ông Hiệp đưa ra dẫn chứng lý giải, theo nghiên cứu của các nước trên thế giới, tốc độ xe tăng lên 10km/ giờ thì khả năng xảy ra tai nạn và mức độ xảy ra TNGT tăng lên gấp 2 lần. Như vậy, xe khách chạy với tốc độ 125km/giờ so với tốc độ cho phép là 70km/h thì mức độ tai nạn tăng lên gấp 32 lần.

“Rõ ràng với những xe chạy vượt quá tốc độ như vậy, việc xảy ra tai nạn thảm khốc là tất yếu. Điều đó cho thấy, việc đào tạo, giáo dục đạo đức đội ngũ lái xe vẫn đang là một vấn đề cần được quan tâm cấp bách”, ông Hiệp nói.

Bất cập từ quản lý Nhà nước

Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, công tác đào tạo, quản lý lái xe nhất là xe ô tô chở khách, xe tải, xe contenner rất yếu kém, bị buông lỏng… Đây chính là nguyên nhân chủ yếu làm cho TNGT tăng cao.  

Trong khi đó, liên quan đến những tồn tại trong công tác đào tạo cấp GPLX hiện nay, ông Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, hiện nay các trung tâm đào tạo chủ yếu đầu tư vào sát hạch lái xe sa hình (có trong các trung tâm, cơ sở đào tạo) mà chưa sát hạch lái xe đường dài.

Thậm chí, có trung tâm chỉ làm thủ tục sát hạch và nếu có sát hạch thì cũng chưa đủ quãng đường cho người lái đi thực tế.

Theo ông Hiệp, việc sát hạch cấp bằng lái cần phải ‘siết’ thật chặt, đồng thời tăng cường chú trọng đến việc sát hạch lái xe đường dài.

Bên cạnh tồn tại của công tác đào tạo sát hạnh cấp GPLX, một cán bộ Cục CSGT Đường sắt - Đường bộ cho rằng, cần phải quy trách nhiệm cho các trung tâm đăng kiểm nếu như xe xảy ra tai nạn do lỗi kỹ thuật trong thời gian đăng kiểm.

“Nhiều xe khi tiến hành đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm kiểm định xe đảm bảo chất lượng. Thế nhưng khi xe lưu thông gây tai nạn do lỗi kỹ thuật trong thời gian còn đăng kiểm thì cơ quan đăng kiểm lại đứng ngoài trách nhiệm. Điều này chưa nâng cao được ý thức trách nhiệm của đăng kiểm viên cũng như trung tâm đăng kiểm”, một cán bộ Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt nói.

Ngoài ra, cũng phải thừa nhận thực tế hiện nay lực lượng thực thi xử lý phương tiện vi phạm trên đường cũng đang tồn tại những bất cập.

Tình trạng mãi lộ hiện đang trở thành một vấn đề nhức nhối gây bức xúc cho xã hội. Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN, mức phạt Luật giao thông hiện nay là quá cao vượt quá thu nhập bình quân của người lao động, nhưng quan trọng ở đây là lực lượng chức năng xử lý không nghiêm, không minh bạch cho nên pháp luật bị “nhờn”…

Gia Văn