Bộ Tư pháp vừa báo cáo đánh giá tác động chính sách của Luật Thủ đô sửa đổi. Dự luật vừa được Chính phủ trình Quốc hội với 7 chương, 59 điều (tăng 3 chương, 32 điều so với Luật Thủ đô 2012).

TP Hà Nội hiện có khoảng 6,4 triệu phương tiện giao thông (5,6 triệu xe máy, 685.000 ô tô). Việc phát triển mất cân đối giữa phương tiện giao thông và kết cấu hạ tầng dẫn đến ùn tắc giao thông vào các giờ cao điểm. Hậu quả gây ra là mức độ phát thải lớn, ô nhiễm môi trường cho Thủ đô.

Một trong những giải pháp cho tình trạng trên được Chính phủ đưa ra là phát triển vận tải hành khách công cộng một cách đồng bộ. Trong đó có 9 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417,8 km và 3 tuyến tàu điện một ray.

duong sat 489 153.jpeg
Hà Nội đang tập trung nguồn lực để đưa đoạn đường sắt trên cao Nhổn - ga Hà Nội vào hoạt động. (Ảnh: Hoàng Hà)

Để phát triển 9 tuyến đường sắt đô thị, Hà Nội cần hơn 888.623 tỷ đồng. Hiện tại, chỉ có 1 tuyến đường sắt đô thị đã vận hành khai thác (tuyến Cát Linh - Hà Đông). Bốn tuyến đã có cam kết về thu xếp vốn, các tuyến còn lại đang trong giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi.

Đánh giá tác động của chính sách này, Bộ Tư pháp nêu thống kê bình quân mỗi ngày tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông phục vụ trên 32.000 lượt hành khách, ngày cuối tuần phục vụ 26.000 - 28.000 lượt hành khách.

Hà Nội đang chuẩn bị đưa vào vận hành tuyến đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội, hiệu quả của các tuyến đường sắt đô thị sẽ tăng thêm nhiều do khả năng kết nối tới những khu vực quan trọng của đô thị và mức độ bao phủ rộng hơn.

Do đó, Bộ Tư pháp cho rằng, TP Hà Nội cần ưu tiên phát triển thêm một số đường sắt đô thị để tạo động lực phát triển mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị và đường sắt liên kết trong vùng Thủ đô.

Bộ Tư pháp nhận định việc phát triển đường sắt đô thị theo mô hình TOD nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất trong bán kính 1km quanh nhà ga đường sắt đô thị để phát triển đô thị (trung tâm thương mại, văn phòng, nhà ở…).

thu phi o to vao noi do dung tiec vai chuc ngan ma mai chiu canh tac.jpeg
Vào giờ cao điểm, nhiều tuyến đường của TP Hà Nội tắc 'không lối thoát'. (Ảnh: Đình Hiếu)

Việc phát triển đường sắt đô thị theo mô hình TOD cũng là cơ hội để phát triển đô thị nén, nhằm giảm thiểu giao thông cơ giới, tắc đường, ô nhiễm môi trường…

Theo tính toán của Bộ Tư pháp, việc giảm tắc đường sẽ tránh cho Hà Nội không bị thiệt hại khoảng 23.300 - 27.900 tỷ đồng, tương đương 1-1,2 tỷ USD/năm.

Bộ Tư pháp tính toán, khi các tuyến đường sắt đô thị đi vào khai thác, khả năng di chuyển của người dân được cải thiện đáng kể do giảm lưu lượng giao thông đường bộ. Ví dụ, thời gian di chuyển từ bến xe Gia Lâm tới ga Hà Nội bằng xe buýt hiện nay là 30 phút, sẽ giảm xuống còn 10 phút nếu đi bằng đường sắt đô thị.

Thời gian đi lại bằng xe máy và ô tô cũng sẽ giảm xuống do áp lực giao thông trên mặt đường không còn cao khi người dân lựa chọn vận tải hành khách công cộng.