Được thiên nhiên ưu đãi bờ biển dài, biển có độ mặn lý tưởng khiến mực nhảy ở Hà Tĩnh nổi tiếng tươi ngon. Đặc biệt là loại mực nhảy ở vùng biển Vũng Áng (xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh).

Ngoài những cách chế biến thông thường như 'mực hấp, chiên, xào, nướng', theo giới sành ăn ở địa phương, món mực nhảy tươi chấm xì dầu mù tạt mới thực sự là 'đệ nhất gỏi' mà du khách không thể bỏ qua khi đến Hà Tĩnh.

Món gỏi mực được chế biến đơn giản để giữ nguyên hương vị tươi ngon của biển, chỉ cầu kỳ trong khâu chọn nguyên liệu. Những con mực sau khi được đánh bắt đưa lên bờ còn trong veo lấp lánh, toàn thân căng tròn bật nhảy tanh tách.

Đầu bếp sẽ chọn những con mực to, bơi khỏe nhất, loại bỏ da, mật, ống mực, chỉ lấy phần thân trong suốt, thái thành những lát mỏng vừa vặn để làm gỏi. 

Gia vị ăn kèm gỏi mực nhảy cũng không cầu kỳ, chỉ cần một ít xoài xanh, cà rốt, dưa leo thái sợi cuốn cùng lá tía tô, rau thơm... Ngoài ra xì dầu mù tạt là đồ chấm không thể thiếu khi thưởng thức món mực gỏi ở Hà Tĩnh. Vị cay nồng của xì dầu mù tạt hoà quyện vị ngọt, ngon của mực khiến du khách ăn một lần nhớ mãi.

Cận cảnh quy trình chế biến món gỏi mực nhảy khiến du khách mê mẩn ở các nhà hàng ven biển Hà Tĩnh: 

Sau khi thu mua mực nhảy từ các thuyền đi câu, các chủ nhà hàng ở Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) sẽ đưa về thả vào các âu thuyền để chế biến, bán lại cho du khách
Tại khu vực đền Eo Bạch (thôn Hải Phong, xã Kỳ Lợi) đang có 18 nhà bè kinh doanh mực nhảy Vũng Áng. Mỗi ngày, nơi đây đón hàng trăm lượt khách đến thưởng thức.
Mực nhảy ở Hà Tĩnh nổi tiếng bởi độ tươi ngọt. Biển Hà Tĩnh có độ mặn lý tưởng khiến mực rất giòn, ngọt, mang lại hương vị đặc trưng
Lựa chọn những con mực to, bơi khỏe nhất để chế biến món mực gỏi
Vớt mực lên rửa thật sạch bằng nước
Dùng kéo cắt dọc con mực đang tươi sống
Loại bỏ da mực
Loại bỏ mắt mực
Mắt mực được bỏ, chỉ chọn phần thân mực trong suốt
Túi mực và mật cũng được loại bỏ 
Rửa thật sạch để loại bỏ màu đen của ống mực
Chỉ  giữ lại phần thân mực trong suốt, bắt mắt
Dùng dao sạch thái mực thành những lát mỏng vừa vặn
Chuẩn bị đá lạnh bỏ dưới đĩa mực gỏi để giữ độ tươi ngon cho đến lúc du khách thưởng thức xong
Đá được ngăn cách bởi túi bọc
Bày gỏi mực lên đĩa, sắp xếp mực theo sở thích.
Chuẩn bị rau thơm, tía tô, xoài xanh, cà rốt... và gia vị để ăn kèm với mực gỏi
Chế biến xì dầu trộn tỏi, ớt... để làm nước chấm
Xì dầu, mù tạt là đồ chấm không thể thiếu khi thưởng thức món mực gỏi ở Hà Tĩnh
Chủ nhà hàng Thanh Nhàn ở Vũng Áng cho biết: "Hiện mỗi kg mực bán ra với giá dao động từ 650.000 đồng đến 700.000 đồng/kg. Món mực gỏi tươi sống là thực đơn không thể thiếu của du khách khi đến Hà Tĩnh. Mực tươi bật nhảy tanh tách, sau khi chế biến, cuốn với các loại gia vị, ăn vào ngọt đến đầu lưỡi. Có cả vị cay nồng của mù tạt, vị ngọt, ngon của mực khiến du khách ăn một lần nhớ mãi".
Gia vị còn có thêm nước cốt chanh
Gỏi mực cuốn tía tô, xoài xanh, dưa chuột, cà rốt...
Món gỏi mực ăn kèm với rau thơm, các loại gia vị và nước chấm đặc biệt do từng nhà hàng pha chế khiến thực khách xuýt xoa.

Thiện Lương