- Cúm A H1N1 và cúm A H5N1 đều là những căn bệnh có khả năng lây nhiễm cao, lan nhanh chóng trong cộng đồng tạo thành những ổ dịch lớn và cảnh báo nguy hiểm. Vậy giữa hai loại cúm trên có những điểm khác nhau gì?
Cách phân biêt biệt cúm A H1N1 và cúm A H5N1 rõ ràng nhất là H5N1 lây nhiễm chủ yếu ở vật và đôi khi mới lây sang người, trong khi H1N1 thì bình thường cũng hay lây nhiễm ở người và cả vật như chim, lợn…Tuy nhiên cả hai loại đều là cúm A. Cúm A là bệnh gây nhiễm trùng đường hô hấp ở người do nhóm virus cúm A, thuộc họ Orthomyxoviridae gây ra. Trên thế giới đã ghi nhận rất nhiều đợt cúm do các chủng virus cúm A gây nên làm tử vong tới hàng trăm ngàn người.
Cúm A H1N1
Cúm A H1N1 là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm A H1N1 gây nên. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao và lây lan nhanh trong cộng đồng. Bệnh thường dễ mắc và lây lan vào mùa đông xuân, nhưng khác với cúm mùa thông thường chỉ tấn công vào các tế bào thuộc phần trên của hệ hô hấp, cúm A H1N1 có khả năng tấn công sâu vào tế bào phổi, gây viêm phổi và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bệnh lây truyền từ người sang người theo đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa virus rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng. Người mang virus cúm A H1N1 có khả năng truyền virus cho những người xung quanh trong thời gian 1 ngày trước tới 7 ngày sau, kể từ khi có triệu chứng của bệnh. Bệnh lây lan càng mạnh, càng nhanh khi có sự tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, đặc biệt ở nơi tập trung đông người như trường học, nhà trẻ...
Triệu chứng bệnh cúm A H1N1 giống như cúm mùa bao gồm: sốt, đau cổ họng, hắt hơi, sổ mũi, đau nhức cơ. Khoảng gần 50% bệnh nhân còn có đau bụng, buồn nôn hay tiêu chảy. Giống như cúm mùa, cúm H1N1 mới cũng gây bệnh cảnh nặng hơn như viêm phổi khiến bệnh nhân ho nhiều, thở nhanh, khó thở, chụp X quang cho thấy có tổn thương phổi. Một số bệnh nhân có triệu chứng của suy hô hấp cấp (ARDS), phù phổi và tử vong.
Triệu chứng cúm A H1N1 mới khác với cúm A H5N1. Cúm A H5N1 không có các triệu chứng như sổ mũi, hắt hơi hay đau nhức cơ thể mà thay vào đó là bệnh cảnh của viêm phổi cấp sốt, ho, khó thở.
Cúm A H5N1
Virus cúm A H5N1 ở người hiện nay là từ virus cúm A H5N1 ở gia cầm lây cho người, chưa có virus cúm A H5N1 lây từ người sang người. Virus cúm A H5N1 xâm nhập vào người do tiếp xúc trực tiếp với gia cầm và chất thải của gia cầm nhiễm bệnh. Đó có thể là khi chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ… Hoặc là gia cầm khỏe nhưng đã mang virus A H5N1. Virus cúm A H5N1 có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống, như ăn phải gia cầm và các sản phẩm gia cầm bị bệnh trong quá trình chế biến, nấu nướng không chín, ăn tiết canh hoặc vệ sinh cá nhân không tốt, bàn tay không sạch cũng tạo điều kiện cho việc mắc cúm A H5N1.
Bệnh nhân sốt thành cơn hay sốt liên tục cả ngày. Nhiệt độ có thể lên tới 40- 41 độ C; có những trường hợp chỉ sốt nhẹ 38- 38,5 độ C, những trường hợp này thường xảy ra ở những bệnh nhân sức đề kháng giảm nhiều như: suy giảm miễn dịch, người già, trẻ nhỏ, có các bệnh mạn tính kèm theo; Biểu hiện da nóng, đỏ xuất hiện ở những bệnh nhân sốt cao, khi có suy hô hấp có tím môi, đầu chi; Bệnh nhân thường có cảm giác đau đầu, đau mỏi người, có thể thấy đau quanh hốc mắt. Trường hợp nặng bệnh nhân có thể có rối loạn ý thức.
Bệnh có diễn biến nhanh, tỷ lệ tử vong cao. Nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời có thể cứu sống bệnh nhân, do vậy cần đặc biệt lưu ý khi ở vùng có nhiều gia cầm (gà, vịt, ngan, ngỗng) chết, lại xuất hiện những người có biểu hiện ho, sốt cao, đau đầu, đau mỏi người…
Nhận biết về cúm A H1N1 và cúm A H5N1 sẽ giúp chúng ta nhận ra những dấu hiệu nhận biết về bệnh đặc trưng của từng bệnh. Tuy nhiên cả hai bệnh cần được điều trị kịp thời để không dẫn đến tử vong.
Nguyễn Thu Hiền