Iran đòi Mỹ bồi thường 1.000 tỷ USD

Một quan chức cấp cao Iran tuyên bố Mỹ nợ nước này 1.000 tỷ USD vì nhiều thập kỷ áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế.

Trong một bài phát biểu cuối tuần qua, Ali Shamkhani, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran cáo buộc Mỹ và các đồng minh phương Tây tạo nên "Mặt trận ngạo mạn", đang cố gắng "sử dụng các chiêu trò khác nhau dưới hình thức chiến tranh hỗn hợp của riêng họ" để phá hoại quốc gia Hồi giáo.

Ali Shamkhani.jpg — Ông Ali Shamkhani. Ảnh: Middle East Journal

Đài RT dẫn lời ông Shamkhani cho biết, "bản thân người Mỹ cũng công khai thừa nhận họ đã thành lập (các nhóm khủng bố) ISIS và Al-Qaeda" nhằm mục đích tạo ra rạn nứt giữa Iran và các nước láng giềng cũng như để bảo vệ đồng minh và “kẻ thù không đội trời chung” của Tehran là Israel.

Ông Shamkhani tiếp tục lên án các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran, lần đầu tiên được áp dụng sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979. Theo quan chức này, Mỹ nên bồi thường thiệt hại cho Iran 1.000 tỷ USD vì đã kìm hãm đất nước này trong 25 năm.

Thực tế, trong nhiều thập kỷ kể từ Cách mạng Hồi giáo, Washington đã áp đặt một số vòng trừng phạt kinh tế chống Tehran, đồng thời coi Iran là “nước tài trợ khủng bố". Nỗ lực xoa dịu căng thẳng đáng chú ý duy nhất giữa hai nước diễn ra vào năm 2015, khi Iran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc giảm nhẹ một phần các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, vào năm 2018, chính quyền Tổng thống Mỹ khi đó Donald Trump đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận, đồng thời tái triển khai các lệnh trừng phạt nhằm vào ngành công nghiệp dầu mỏ và tài chính của Iran.

Năm 2021, cựu Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif từng khẳng định các lệnh trừng phạt của Mỹ đã gây ra thiệt hại trị ước tính tới 1.000 tỷ USD cho nền kinh tế Iran, đồng thời yêu cầu Washington phải bồi thường như một điều kiện tiên quyết để Tehran quay trở lại thỏa thuận hạt nhân.

Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran có phát biểu mới đòi Mỹ bồi thường sau khi một tòa án nước này hồi tháng 12/2023 ra phán quyết yêu cầu chính phủ Mỹ, bao gồm cả Bộ Quốc phòng, Tổng thống mới đắc cử Trump, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo, Cơ quan An ninh quốc gia và Cục tình báo trung ương (CIA) phải trả gần 50 tỷ USD bồi thường cho vụ ám sát Tướng Qasem Soleimani, lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran vào năm 2020 cũng như phải công khai xin lỗi hơn 3.000 công dân Iran đã đệ đơn kiện.

Washington hiện vẫn chưa lên tiếng phản hồi trước những thông tin trên.