Một nghiên cứu năm 2025 xuất bản trên National Library of Medicine (NLM) cho biết, tỷ lệ mắc các rối loạn sức khỏe tâm thần như trầm cảm, lo âu và các tình trạng liên quan đến căng thẳng đã gia tăng đáng kể trong những thập kỷ gần đây.
Thực trạng thị trường lao động ngành tâm lý học
Sức khỏe tâm thần là một trong những mối quan tâm toàn cầu của xã hội hiện đại. Năm 2013, Đại hội đồng Y tế Thế giới lần thứ 66 đã thông qua Kế hoạch Hành động Toàn diện về Sức khỏe Tâm thần 2013-2020 của WHO. Tại Việt Nam, trong hai thập kỷ qua, chính phủ đã khởi xướng các chương trình quy mô lớn để cải cách và phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần.
Theo báo cáo của WHO năm 2019, trên thế giới cứ 8 người thì có 1 người đang sống chung với rối loạn tâm thần, trong đó rối loạn lo âu và trầm cảm là phổ biến nhất. Tại Việt Nam, theo báo cáo Kết quả điều tra 10 rối loạn tâm thần thường gặp trên toàn quốc (2001-2003), tỷ lệ mắc các rối loạn này chiếm 14,9% dân số, tương đương gần 15 triệu người.
Sự gia tăng các vấn đề tâm lý kéo theo nhu cầu chăm sóc và thấu hiểu sức khỏe tinh thần trong cộng đồng ngày càng lớn. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu triển khai các chương trình hỗ trợ nhân viên (EAP), trường học tăng cường chuyên viên tâm lý học đường, trong khi các trung tâm tư vấn và trị liệu tâm lý tư nhân xuất hiện ngày càng nhiều. Thị trường lao động trong lĩnh vực tâm lý học tại Việt Nam vì thế đang mở rộng và ngày càng đa dạng hóa.
Mặc dù nhu cầu hỗ trợ tâm lý gia tăng, nhưng hiện nay ngành tâm lý học vẫn chưa có đủ nhân lực để đáp ứng. Theo báo cáo của UNICEF năm 2021, Việt Nam có 143 nhà tâm lý lâm sàng và tâm lý trị liệu (tương đương 3% của các nhà lâm sàng) trong các bệnh viện công. Tính trên 100.000 dân, số nhà tâm lý lâm sàng/tâm lý trị liệu là 0,15 - thấp hơn gần 10 lần so với trung bình toàn cầu.
Xem thêm mức lương của ngành tâm lý học và các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập trong ngành.
Cơ hội việc làm dành cho sinh viên ngành tâm lý học
Nhu cầu chăm sóc sức khỏe tinh thần tăng nhanh trong khi nguồn nhân lực tâm lý học còn hạn chế, tạo ra khoảng trống lớn và nhiều cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này.
Sinh viên tốt nghiệp ngành Tâm lý học có cơ hội đảm nhận các vị trí việc làm như chuyên viên tham vấn học đường, chuyên viên tư vấn tại các trung tâm tư vấn, đài phát thanh, đài truyền hình, viện dưỡng lão, tổ chức lao động, tổ chức phi chính phủ; hoặc trợ lý chuyên môn trị liệu tâm lý, tâm lý lâm sàng tại bệnh viện và các cơ sở chăm sóc sức khỏe khác.
Bên cạnh khía cạnh trị liệu và tham vấn, kiến thức tâm lý học còn được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như marketing (nghiên cứu hành vi người tiêu dùng, quảng cáo), nhân sự (tuyển dụng, đào tạo và phát triển con người) hay công nghệ (nghiên cứu trải nghiệm người dùng - UX).
Sinh viên tốt nghiệp ngành tâm lý học muốn thực hành như một nhà tâm lý học cần phải học lên chương trình thạc sĩ sau đại học và phải xác nhận các yêu cầu đăng ký hành nghề theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước sở tại.
Xem chi tiết học ngành tâm lý học ra làm gì và cơ hội nghề nghiệp của ngành học này.
Sinh viên yêu thích ngành tâm lý học nên học ở đâu
Nếu yêu thích ngành tâm lý học, bạn nên theo học các chương trình đào tạo chất lượng, cân bằng giữa lý thuyết và thực hành, cùng nhiều cơ hội trải nghiệm thực tế để nắm bắt tốt các cơ hội nghề nghiệp hoặc cơ hội tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu sau khi ra trường.
Tại Việt Nam, một trong những lựa chọn được đánh giá cao hiện nay là chương trình Cử nhân Tâm lý học tại RMIT - chương trình tâm lý học chuẩn quốc tế tiên phong tại Việt Nam.
Chương trình Cử nhân Tâm lý học của RMIT Việt Nam được Hội đồng Kiểm định Tâm lý học Australia (Australian Psychology Accreditation Council - APAC) công nhận, là một phần trong lộ trình cho sinh viên hướng tới chứng nhận hành nghề Tâm lý học tại Australia. APAC là tổ chức độc lập chuyên thiết lập và đánh giá các tiêu chuẩn chất lượng cho các chương trình đào tạo tâm lý học tại Australia.
Sinh viên được học theo phương pháp học tập đa hình thức (kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp) cùng với các giảng viên là những nhà tâm lý học hàng đầu, được bằng cấp chứng nhận quốc tế. Bên cạnh lý thuyết, sinh viên có các giờ học thảo luận chuyên sâu ở lớp, nghiên cứu và làm bài tập nhóm hoặc cá nhân khác nhau để phát triển tư duy phản biện và kỹ năng mềm ứng dụng đa ngành. Chương trình còn có hệ thống học liệu toàn cầu đồ sộ gồm các case study, nghiên cứu học thuật và tài liệu giảng dạy từ nhiều quốc gia, được cập nhật từ RMIT Melbourne như ProQuest, APA-FT (Australian Public Affairs).
Phương pháp học tập kết hợp thực tiễn (WIL) cũng được áp dụng trong chương trình này. Trong xuyên suốt quá trình học, sinh viên được tham gia các buổi workshop trò chuyện với chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý ở đa ngành. Vào năm cuối, sinh viên có cơ hội tham gia dự án nghiên cứu hoặc thực tập tại một trong những đối tác doanh nghiệp của RMIT.
Khi hoàn thành chương trình học, sinh viên có thể đủ điều kiện để nhập học chương trình Honours tại RMIT hoặc chương trình Sau đại học tại Việt Nam và Australia để tiếp tục theo đuổi chuyên sâu lĩnh vực tâm lý trị liệu.
Bích Đào
.svg){kind=icon}
