Không thể chấp nhận 'tai nạn công lý'

Chủ tịch HĐ Dân tộc QH Ksor Phước.  Ảnh: VietNamNet

Một trong những vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau trong dự thảo luật này là quy định về thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án NDTC. Trong quá trình soạn thảo có ý kiến đề nghị không quy định về thủ tục này trong luật.

Toà án NDTC muốn giữ nguyên quy định này như hiện hành. Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Nguyễn Văn Hiện tán thành: Đây là cơ chế đặc biệt khắc phục thiếu sót, bất cập trong quy định của pháp luật tố tụng hành chính đối với trường hợp qua giám sát của QH, các cơ quan của QH, cũng như giải quyết khiếu nại của Tòa án NDTC mà có căn cứ khẳng định quyết định của Hội đồng thẩm phán Tòa án NDTC có vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

“Quy định cơ chế này cho phép Hội đồng Thẩm phán Tòa án NDTC tự xem xét lại quyết định của mình, không trái với quy định của Hiến pháp và luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014, nhằm khắc phục những sai lầm, vi phạm pháp luật trong việc giải quyết các vụ án, bảo vệ công lý, quyền con người, quyền cơ bản của công dân", ông Nguyễn Văn Hiện nói.

Chia sẻ quan điểm trên, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu phát biểu: “Hiến pháp quy định tòa án có nhiệm vụ bảo vệ công lý, nhưng qua giám sát, qua kiểm tra, qua dư luận xã hội, thấy quyết định của Hội đồng thẩm phán Tòa án NDTC là cao nhất, nhưng vẫn oan, vẫn bị sai. Cả Hội đồng thẩm phán, Chánh án, Viện trưởng qua giám sát của QH đều thừa nhận. Lúc đó bảo vệ công lý chỗ nào? Do đó phải có một thủ tục đặc biệt để xử lý trường hợp này”.

Ông Uông Chu Lưu khẳng định việc Hội đồng thẩm phán Tòa án NDTC tự xem lại quyết định của mình cũng không vướng quy tắc Tòa án NDTC là cơ quan xét xử cao nhất, vì không có cơ quan nào ngoài tòa án để xử lý vấn đề này.

Dự thảo luật cũng quy định căn cứ để kháng nghị các bản án: tất cả các bản án, quyết định của toà án đã có hiệu lực pháp luật mà phát hiện có sai lầm nghiêm trọng không chỉ về việc áp dụng pháp luật mà cả vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng đều phải được xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm,  không phân biệt bản án, quyết định đó là của toà án cấp nào.

Đồng ý với quy định này nhưng Chủ tịch HĐ Dân tộc QH Ksor Phước cho rằng không cần yếu tố "nghiêm trọng": Thế nào là 'nghiêm trọng', có những bản án sai sót không nghiêm trọng nhưng hậu quả đối với người phải thi hành bản án lại nghiêm trọng, hoặc ngược lại thì sao?

Cho rằng không thể chấp nhận những "tai nạn công lý", ông Ksor Phước muốn luật quy định rõ ràng: Tòa án xử theo luật phải rõ ràng, đã sai thì nghiêm trọng hay không nghiêm trọng đều phải rõ ràng, sai là phải xử, đó là nguyên tắc số một.

Dự thảo luật Tố tụng hành chính sửa đổi được đưa ra lấy ý kiến lần đầu tại UB Thường vụ QH. Đại diện ban soạn thảo, Chánh án Tòa án NDTC Trương Hòa Bình cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự thảo.

Sáng mai (13/3), ông Trương Hòa Bình cũng sẽ trả lời chất vấn trước UB Thường vụ QH về tình hình oan sai trong hoạt động tố tụng hình sự và bồi thường oan sai theo quy định của luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước.