Nhà hát Opera Hà Nội đang được TP. Hà Nội quy hoạch xây dựng tại khu vực Hồ Tây với nguồn vốn xã hội hóa. Công trình do Renzo Piano - kiến trúc sư người Italy thiết kế.
Công nghệ kết cấu đặc biệt
Từng ấp ủ 40 năm nghiên cứu công nghệ kết cấu vỏ mỏng, kiến trúc sư Renzo Piano tiết lộ mong muốn lần đầu tiên ứng dụng công nghệ này vào mái vòm nhà hát Opera Hà Nội.
Đây là một kết cấu đặc biệt chưa từng có trên thế giới, cần sự nghiên cứu cẩn thận phối hợp giữa các bộ môn kiến trúc, kết cấu, sử dụng các phần mềm, thuật toán để tính toán ra kết cấu một cách chính xác và tối ưu nhất. Thiết kế vỏ mái siêu mỏng này không chỉ tạo vẻ đẹp thanh thoát, độc đáo cho nhà hát, tạo không gian thoáng mát giúp hút gió tự nhiên tại các khu vực sảnh để không cần phải sử dụng điều hoà, mà còn giúp cho những trải nghiệm âm thanh trong các buổi trình diễn âm nhạc được lọc âm tốt nhất.
Nhìn từ bên ngoài, mái vòm cong cong tự nhiên là kết quả của cả một quá trình nghiên cứu chuyên sâu của Renzo Piano từ các mô phỏng sinh học kết cấu của xương, vỏ ốc, sọ chim…hay là các nghiên cứu về các gân lá của hoa súng nổi trên mặt nước.
Bên cạnh đó, các công nghệ và kỹ thuật thiết kế tân tiến cũng dự kiến đưa vào công trình này. Toàn bộ tường của khán phòng chính được trang bị hệ thống các tấm acoustic có thể vận hành bằng cơ khí. Với mỗi loại hình show diễn khác nhau, các tấm acoustic sẽ được điều khiển đóng, mở, lên xuống theo các hướng và vị trí khác nhau. Từ đó, đảm bảo độ phản xạ âm, hút âm và thời gian âm vang phù hợp với yêu cầu của từng chương trình nghệ thuật. Hệ thống này sẽ đảm bảo nhà hát có thể là không gian trình diễn hoàn hảo cho tất cả các loại hình nghệ thuật như opera, hòa nhạc, ba-lê, lễ hội âm nhạc, hội thảo… với âm thanh tự nhiên nhất.
Các không gian chức năng chính của nhà hát cũng được Renzo Piano nghiên cứu kỹ lưỡng, với sảnh lớn, khán phòng opera, khán phòng đa năng, không gian phụ trợ… tất cả đều được liên kết với nhau một cách hoàn mỹ. Nếu vẽ một đường tròn bao lấy mỗi không gian chức năng, và sau đó tại mỗi đường trong dựng lên một hình bán cầu, thì các hình bán cầu sẽ giao nhau tạo thành hình dáng của hệ vỏ mái. Có thể thấy, từng chi tiết thiết kế của nhà hát đều được tính toán một cách chi tiết, tỉ mỉ để mang lại hiệu quả cao nhất cả về cả kết cấu, cảnh quan và trải nghiệm nghệ thuật.
Không gian xanh và tôn vinh văn hoá Hà Nội
“Mỗi mảnh đất đều có một câu chuyện để kể” - đó là triết lý thiết kế của kiến trúc sư huyền thoại Renzo Piano. Điều mà kiến trúc sư tài năng Renzo Piano mang đến cho nhà hát Opera Hà Nội không chỉ là một công trình đẳng cấp quốc tế, mà còn là câu chuyện về Hà Nội xanh và đậm sắc màu văn hoá.
Kiến trúc sư Renzo đưa ý tưởng về thiết kế quy hoạch cảnh quan xung quanh theo mô hình của một công viên xanh. Tổng thể khu vực vốn đã như một công viên với rất nhiều cây xanh xung quanh và mặt nước Hồ Tây yên bình, nhưng Renzo vẫn muốn rất nhiều cây xanh sẽ được trồng thêm quanh khu vực nhà hát để tạo ra một công viên công cộng nơi người Thủ đô đến không chỉ để thưởng thức nghệ thuật mà còn thư giãn, ngắm cảnh.
Để trở thành không gian xanh hoàn hảo, công trình dự kiến sẽ ứng dụng những công nghệ tiên tiến như: hệ thống xử lý khí thải bằng công nghệ lọc sinh học Bioswales; tấm năng lượng mặt trời hay tấm quang điện được dùng trong thiết kế mái; công nghệ tái chế và xử lý rác thải hiện đại hạn chế được sự tồn tại của cacbon. Xung quanh nhà hát dự kiến hoàn toàn là không gian đi bộ trong lành.
Trước khi lên ý tưởng thiết kế công trình này, Renzo Piano đã có nhiều năm để nghiên cứu về văn hoá lịch sử của Hà Nội. Ông cho biết bị cuốn hút bởi vẻ đẹp, những câu chuyện văn hoá cổ xưa và cả những huyền tích của vùng Hồ Tây, nơi có chùa Trấn Quốc cổ kính, có Phủ Tây Hồ linh thiêng, có hồ sen ngào ngạt.
Vì vậy, ông mang cảm hứng Hà Nội thổi vào thiết kế nhà hát, với mái vòm hình sóng nước Hồ Tây bồng bềnh. Đặc biệt, trên bề mặt mái vòm có phủ một lớp ceramic hiệu ứng ngọc trai để có thể phản chiếu ánh sáng và sự chuyển động của không gian, thời gian với nhiều sắc thái khác nhau của màu trời và màu mặt nước trong ánh bình minh, hoàng hôn hay buổi tối lung linh.
Với Renzo Piano, nhà hát Opera Hà Nội không đơn thuần là một công trình kiến trúc mà còn là một tác phẩm nghệ thuật mang linh hồn của Hà Nội, làm sống dậy những nét văn hoá xưa cũ, nuôi dưỡng những nếp sống dung dị của hiện tại, mà vẫn vẽ gam màu của tương lai bằng những giá trị đương đại tân tiến nhất của thế giới.
Doãn Phong