Kỳ thị người gốc Á, chuyện không chỉ của riêng nước Mỹ

Sự việc đã khiến dư luận rộng khắp chú ý đến xu hướng thù hận và kỳ thị nhằm người châu Á đang gia tăng ở Mỹ. Hàng nghìn người ở nhiều thành phố lớn như Atlanta, New York và Washington… đã dành hai ngày cuối tuần xuống đường lên án nạn phân biệt chủng tộc và bài ngoại.

Biểu tình phản đối kỳ thị người gốc Á ở Garfield, Alhambra (California) hôm 21/3. Ảnh: Los Angeles Times

Tại California, hàng trăm người viết thông điệp kêu gọi "Chấm dứt ghét người châu Á" trên vỉa hè quảng trường Portsmouth. Còn tại bang Pennsylvania, nữ diễn viên Sandra Oh kêu gọi hàng trăm người tham dự biểu tình ở Pittsburgh giúp người Mỹ gốc Á đối mặt với nạn quấy rối.

Trong tuyên bố nhân Ngày quốc tế Xóa bỏ phân biệt chủng tộc (21/3), Tổng thống Joe Biden thừa nhận Mỹ đang đối mặt với rất nhiều vấn đề về phân biệt chủng tộc và chủ nghĩa bản địa bài ngoại). Ông kêu gọi nỗ lực chung nhằm chấm dứt tình trạng này và cam kết thay đổi các luật hiện hành ở Mỹ vốn được cho là "dung túng" sự phân biệt đối xử.

Trong một báo cáo mới, tổ chức AAPI chuyên tổng hợp các vụ việc chống người Mỹ gốc Á, cho biết đã tiếp nhận thông tin 3.795 vụ kỳ thị đối với người châu Á và người dân các đảo ở Thái Bình Dương trên khắp Mỹ, trong chưa đầy một năm kể từ khi đại dịch bùng phát.

Theo AAPI, các hình thức kỳ thị bao gồm lăng nhục, né tránh, tấn công thân thể, quấy rối trực tuyến, vi phạm quyền công dân. Thống kê cho thấy, hơn 40% nạn nhân là người gốc Hoa, 15% là người gốc Hàn, 8,5% là người gốc Việt và 8% là người gốc Philippines. Đa số nạn nhân là phụ nữ và con số thực tế có thể cao hơn vì nhiều người gốc Á không lên tiếng tố cáo.

Ảnh: AP

Nhưng đây không phải là vấn đề của riêng Mỹ.

Từ Anh đến Australia, báo cáo về tội ác liên quan sự thù hận nhằm vào người Đông Á và Đông Nam Á đều gia tăng khi Covid-19 hoành hành trong năm qua. Ít nhất 11 người gốc Đông Á và Đông Nam Á mà phóng viên CNN tiếp xúc đã lên tiếng về các hành vi phân biệt chủng tộc và bài ngoại, chẳng hạn như xa lánh trên tàu, lạm dụng bằng lời nói, thậm chí hành hung.

Năm vừa qua, không ít chính trị gia phương Tây đã liên tục nói về mối liên hệ giữa Trung Quốc với sự bùng phát Covid-19 và đưa ra những lập luận tiêu cực về cường quốc châu Á này. Điều đó càng làm gia tăng nguy cơ những người gốc châu Á bị phân biệt đối xử. 

Nhiều quốc gia châu Âu như Pháp, Đức và Bỉ không thu thập dữ liệu nhân khẩu học về sắc tộc nên rất khó để đưa ra một con số chuẩn xác về quy mô vấn đề này.

Thống kê về tội phạm liên quan đến thù hận được ghi lại ở Anh và số liệu của cảnh sát London cho thấy có hơn 200 vụ phạm tội do thù hận chống lại người gốc Đông Á đã diễn ra từ tháng 6 đến tháng 9/2020 – mức tăng 96% so với cùng kỳ năm trước.

CNN dẫn lời Peng Wang, giảng viên Đại học Southampton ở miền nam nước Anh, cho biết anh đã bị một nhóm 4 người đàn ông hành hung khi đang chạy bộ gần nhà vào một buổi chiều rét mướt. Nhóm này dùng những lời lẽ chế nhạo, gọi Wang là "virus Trung Quốc".

Khi Wang phản ứng, họ liền bước ra khỏi xe rồi đấm vào mặt anh, đá anh ngã xuống đất. Dù chỉ bị thương nhẹ và chảy máu mũi, nhưng Wang bắt đầu cảm thấy bất an về tương lai của mình và sự an toàn của đứa con trai nhỏ.

"Hành động đó không nên xảy ra trong xã hội ngày nay. Họ đối xử với tôi như một con vật", nam giảng viên 37 tuổi thốt lên. 

Một cuộc khảo sát ý kiến hồi tháng 6/2020 cho thấy, có tới 3/4 người gốc Hoa ở Anh từng phải hứng chịu những hành vi phân biệt chủng tộc.  

Ảnh: Reuters

Khi đại dịch lan ra khắp châu Âu, các nhà hoạt động ở Tây Ban Nha và Pháp bắt đầu chú ý đến vấn đề. Các chiến dịch, chẳng hạn như "Tôi không phải virus" (IAmNotAVirus), được lập ra để nâng cao nhận thức về xu hướng gia tăng bạo lực chống người châu Á.

Vào tháng 3/2020, một người Mỹ gốc Hoa tên là Thomas Siu lên tiếng nói anh bị tấn công ở Madrid, thủ đô Tây Ban Nha, sau khi hai người đàn ông hét lên với anh những lời chế nhạo về virus corona. Siu cho biết mình đã bị lăng mạ cả chục lần. Có lần, anh không nhịn được nữa nên mắng lại những kẻ xúc phạm, và kết quả là bị đánh đến bất tỉnh.  

Theo báo cáo năm 2019 của Chính phủ Tây Ban Nha, 2,9% công dân châu Á sống ở nước này là nạn nhân của các tội ác do thù hận.  

Ở Pháp, các nhà vận động chiến dịch cảnh báo đại dịch đã khiến cho nạn phân biệt đối xử nhằm vào người gốc Á càng trở nên tồi tệ.

"Người ta cứ bảo không thích người châu Á, hoặc không thích Trung Quốc", CNN dẫn lời Sun-Lay Tan, một phát ngôn viên của tổ chức An ninh cho tất cả (Security for All) đại diện cho hơn 40 hội người châu Á ở Pháp. Tổ chức này ước tính, trong năm 2019, cứ hai ngày lại có một vụ phạm tội thù hận nhằm vào người châu Á chỉ tính riêng ở khu vực Paris.  

Ảnh: New York Times

Nhà làm phim Popo Fan người gốc Giang Tô (Trung Quốc) hiện ở Berlin (Đức) nhận xét, mọi thứ tồi tệ từ lúc bắt đầu đại dịch, khi ông thấy quá sợ mỗi lần đi ra khỏi nhà hoặc sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Ông kể rằng bản thân thường xuyên trở thành mục tiêu trên đường phố, kể cả trước đại dịch.

"Tôi từng nghe một người hét lên với tôi rằng 'cút về Trung Quốc đi' và cảnh sát bảo họ chẳng thể làm gì", Popo Fan kể, và cáo buộc các nhà chức trách Đức "dường như không quan tâm đủ về các vấn đề chủng tộc".

Theo CNN, tình trạng phân biệt đối xử còn tồn tại cả ở Australia. Một báo cáo hồi tháng 3 của Viện Nghiên cứu Lowy cho thấy, hơn 1/3 số người Australia gốc Hoa cảm thấy họ bị đối xử khác biệt hoặc ít thuận lợi hơn trong năm qua. Có tới 18% phản ánh mình bị đe dọa hoặc tấn công vì gốc gác Trung Quốc của mình.

Thanh Hảo

Biểu tình rầm rộ khắp nước Mỹ phản đối kỳ thị người gốc Á

Tuần hành kêu gọi chấm dứt bạo lực với người Mỹ gốc Á diễn ra khắp nước Mỹ sau vụ xả súng hàng loạt tại các tiệm mát-xa khiến 8 người thiệt mạng ở Atlanta. 

Xả súng liên tiếp ở Mỹ, 7 người chết

Ba người thiệt mạng ở hạt Cherokee và 4 người bị bắn chết ở Atlanta trong các vụ nổ súng riêng rẽ tại bang Georgia.