Sau hai ngày xét xử, trưa ngày 31/5, TAND TP.HCM đã tuyên án vụ tranh chấp Hợp đồng hứa thưởng giữa luật gia Đặng Đình Thịnh với bị đơn là bà Vương Thị Khanh cùng con trai Nguyễn Đắc Quang. Hiện, cả 2 bị đơn này đều đã chết.
Căn cứ hồ sơ cùng diễn biến ở tòa, HĐXX xác nhận quan hệ giao dịch trong hợp đồng hứa thưởng là hợp pháp.
Hợp đồng ghi nhận ông Thịnh được hưởng 35% giá trị căn nhà 446-448 đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, nếu đòi được (giá thị trường khoảng 324 tỷ đồng).
Theo HĐXX, lúc xác lập hợp đồng hứa thưởng, ông Nguyễn Đắc Kha (chồng bà Khanh) không để lại thừa kế trước khi qua đời. Như vậy, đồng sở hữu là bà Khanh không có quyền định đoạt toàn bộ tài sản trên. Theo quy định pháp luật, bà Khanh cùng 9 người con thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Như vậy, một nửa giá trị căn nhà sẽ được chia đều cho 10 người.
Từ đó, HĐXX nhận định hai bị đơn có quyền định đoạt một nửa giá trị tài sản cùng phần tài sản thừa kế từ ông Kha (bà Khanh và ông Quang nhận thừa kế), tương đương 194,4 tỷ đồng.
HĐXX nhận thấy, ông Thịnh đã hoàn thành công việc đòi lại căn nhà như thỏa thuận. Do đó, mẹ con bà Khanh phải có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng hứa thưởng.
Từ các lẽ trên, HĐXX buộc phía bị đơn trả nguyên đơn 68 tỷ đồng (35% của 194,4 tỷ đồng mà bà Khanh và ông Quang được hưởng).
Đối với một số tranh chấp phát sinh, tòa công nhận quan hệ mua - bán giữa ông Quang với người mua tài sản đầu tiên. Trừ đi khoản tiền hai bên đã tất toán, bên mua có nghĩa vụ trả bên bán số tiền còn thiếu.
Ngoài ra, HĐXX hủy hợp đồng đặt cọc giữa ông Quang với ông Vũ Huy Hoàng. Trước khi qua đời, ông Quang từng rao bán căn nhà rồi nhận tiền cọc từ nhiều người. Trong đó, ông Hoàng đã đặt cọc 21 tỷ đồng.
Theo diễn biến vụ việc, năm 2007, bà Khanh và ông Quang ủy quyền cho ông Đặng Đình Thịnh làm các thủ tục đòi lại căn nhà và hứa thưởng 15% giá trị nếu đòi được. Sau đó, mẹ con bà Khanh tiếp tục lập thỏa thuận, cam kết tại Mỹ rằng "ông Thịnh sẽ thay mặt bà Khanh liên hệ các cơ quan có thẩm quyền để đòi nhà, bà Khanh sẽ trả thưởng cho ông Thịnh 35% tổng giá trị nhà và đất sau khi đòi lại được".
4 năm sau, ông Thịnh đã đòi lại được nhà thành công nhưng mẹ con bà Khanh đã “lơ” đi, không thực hiện cam kết trả thưởng nên ông Thịnh đã khởi kiện ra tòa.
Năm 2015, TAND TP.HCM xử sơ thẩm đã buộc mẹ con bà Khanh phải thực hiện hợp đồng hứa thưởng cho ông Thịnh và trả lại tiền cọc cho người mua căn nhà.
Sau phiên sơ thẩm, VKSND TP.HCM đã kháng nghị hủy một phần bản án do vi phạm tố tụng. Ông Thịnh kháng cáo, đề nghị tách quan hệ tranh chấp hứa thưởng của ông ra giải quyết. Những người có quyền và nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo.
Tháng 6/2016, TAND Cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm, chấp nhận một phần kháng nghị của VKS, một phần kháng cáo của ông Thịnh, buộc đồng bị đơn là bà Khanh và ông Quang trả cho ông Thịnh gần 55 tỷ đồng hứa thưởng. Phần liên quan đến các tranh chấp khác bị hủy và tách ra để xử lý thành vụ án khác.
Tuy nhiên, tháng 7/2017, Chánh án TAND Tối cao đã ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy 2 Bản án sơ thẩm và phúc thẩm.
Sau đó, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã chấp nhận kháng nghị, ra Quyết định giám đốc thẩm tuyên hủy 2 bản án của TAND TP.HCM và TAND Cấp cao tại TP.HCM.
Tại phiên xét xử sơ thẩm lần 2, ông Thịnh vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, buộc các thừa kế của bà Khanh và ông Quang phải trả 35% giá trị nhà đất đòi được theo thời giá hiện nay là 113 tỷ đồng.
Thanh Phương